Regenwoud

Uitzicht over een regenwoud in Maleisië

Een regenwoud is een bebost ecosysteem waarin veel regen valt, het gehele jaar door. Als minimum wordt 1700 tot 2500 millimeter regen aangehouden voor een regenwoud, met een bepaald minimum per maand: als de regen ongelijk over het jaar verdeeld is kan sprake zijn van een moessonwoud. Een nevelwoud kan even nat zijn als een regenwoud, maar het water komt in een andere vorm.

Regenwouden worden gekenmerkt, naast de grote hoeveelheid regen, door levensgemeenschappen met een zeer hoge biomassa en een zeer hoge jaarlijkse primaire productie en met een hoge biodiversiteit. Dergelijke hoge biodiversiteit, met een groot aantal planten- en diersoorten, is kenmerkend voor veel oerbossen of oerwouden.

Voorkomen

Regenwoud kan worden aangetroffen zowel in gematigde als in tropische klimaten.

De grootste tropische regenwouden zijn het Amazoneregenwoud in het Amazonebekken, de Congolese regenwouden in Centraal-Afrika en de regenwouden in Indonesië.

Gematigde regenwouden komen voor in Noord- en Zuid-Amerika, in Oceanië, in voormalig Joegoslavië, in Georgië, in China en in Japan.

Cambodja bestaat voor ongeveer 52% uit regenwouden. Het eiland Saba is begroeid met secundair regenwoud. Het centrale plateau in het zuiden van India kent een begroeiing van palmbomen met regenwoud naar de regenachtige zuidwestkust toe. De regenwouden beslaan ongeveer 14% van de totale landoppervlakte.

Gebruik en bedreiging

Houthandel vanuit de werelddelen met de Europese Unie inclusief het geschatte percentage illegaal gekapt hout (schattingen op jaarbasis volgens www.wwf.be/OECD).

De onderste vegetatielagen (kruid- en struiklaag) in regenwouden zijn vaak beperkt door het gebrek aan zonlicht dat de bodem bereikt. Dit maakt het mogelijk voor mens en dier om door het regenwoud te lopen. Als het bladerdak van de boomlagen om wat voor reden dan ook vernietigd of uitgedund is, kan het zonlicht wel de grond bereiken en ontstaat daar door versnelde biologische afbraak al snel een jungle, een ondoordringbaar woud van klimplanten, struiken en kleine bomen.

Er wordt veel regenwoud gekapt, waardoor de hoeveelheid regenwoud snel afneemt. In de jaren 90 van de twintigste eeuw is de hoeveelheid regenwoud naar schatting afgenomen met circa 58.000 km² per jaar. Tijdens het Paleoceen was bijna de hele aarde bedekt door (tropische) regenwouden, inmiddels is dat 6%. Anderzijds zijn er ook perioden geweest, bijvoorbeeld tijdens de ijstijden, waarin de oppervlakte van de regenwouden een fractie was van de huidige.

Met de kapsnelheid van het begin van de 21e eeuw zal de rest van de regenwouden mogelijk halverwege de 21e eeuw verdwenen zijn.[bron?] Deze laatste inschatting wordt bestreden gezien de snelle groei van nieuw (tropisch) secundair regenwoud in gekapte gebieden. Daar staat tegenover dat de natuurwaarde van dit secundair bos veel geringer is dan die van primair bos.

Door het kappen van regenwouden sterven per jaar mogelijk meer dan 50.000 diersoorten uit.

De CO2-opslag van regenwouden is echter sedert de jaren 1990 gestadig afgenomen. Gevreesd wordt dat een deel van de regenwouden niet langer CO2 gaan opnemen (koolstofput), maar eerder gaan uitstoten.[1]

Zie ook

Referenties

  1. (en) fred Pearce, Why 'Carbon-Cycle Feedbacks' Could Drive Temperatures Even Higher (28 april 2020). Geraadpleegd op 2 mei 2020.
Mediabestanden
Zie de categorie Rainforests van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
· · Sjabloon bewerken
Algemene begrippen:concurrentie · contactgemeenschap · dood hout · fytocoenon · fytosociologie · natuurlijke vegetatie · plantengemeenschap · plantensociologie · plantensociologische nomenclatuur · SynBioSys · vegetatie · vegetatiekunde
Biogeografie:adventief · archeofyt · areaal · autochtoon · beschermingsstatus · cultuurgewas · cultuurvolger · disjunct verspreidingsgebied · eilandbiogeografie · endemie · exoot · extinctie · florarijk · floristiek · inburgering · inheems · invasieve soort · kosmopoliet · massa-extinctie · Rode Lijst van de IUCN · status · synchorologie · uitsterven · verspreidingsgebied · vestiging
Levensvorm:bladrozet · bladverliezend · boom · chamefyt · dwergstruik · epifyt · fanerofyt · geofyt · grasachtige plant · groenblijvend · helofyt · hemikryptofyt · houtige plant · hydrofyt · klimplant · kruidachtig · liaan · loofboom · naaldboom · slingerplant · struik · succulent · therofyt · winterhard
Standplaats:boomgrens · ecologische groep · Ellenberg-indicatorwaarde · extremofiel · freatofyt · halofiel · halofyt · hellingbos · helofyt · indicatorplant · indicatorwaarde van Ellenberg · oecologische groep · standplaatsfactor · stroomdalflora · tredplant · verlandingsvegetatie · xerofiel · xerofyt · zoutplant
Syndynamiek:climaxvegetatie · fenologisch optimum · pioniervegetatie · potentieel natuurlijke vegetatie (PNV) · successie · vegetatieaspect · verlanding
Fysiognomie:aspect · biodiversiteit · biomassa · boomlaag · bos · fenologisch optimum · formatie · grasland · inslaggemeenschap · kruidlaag · lintvormig · moeras · moslaag · mozaïek · ondergroei · puntvormig · schimmellaag · strooisellaag · struiklaag · struweel · symmorfologie · vegetatieaspect · vegetatielaag · vegetatiemozaïek · vegetatieperiode · vegetatiestructuur · vegetatietextuur · vegetatiezonering · vlakdekkend · zode
Syntaxonomie:associatie · associatiefragment · begeleidend taxon · constant taxon · derivaatgemeenschap · differentiërend taxon · exclusief taxon · kentaxon · klasse · klasse-eigen · klasse-vreemd · onderverbond · orde · preferent taxon · presentie · rompgemeenschap · subassociatie · syntaxon · syntaxoncode · syntaxonomie‎ · syntaxonomische rang · transgrediërend taxon · trouw · verbond
Vegetatieonderzoek:abundantie · bedekking · Braun-Blanquet-methode · Frans-Zwitserse School · International Association for Vegetation Science · minimumareaal · Plantensociologische Kring Nederland · relevé · shannon-index · vegetatieopname · vegetatieschaal van Tansley · Zürich-Montpellier School
Vegetatietypen:amfibische vegetatie · bos · dijkvegetatie · geriefbos · grazige vegetatie · houtwal · Landelijke Vegetatie Databank · mantelvegetatie · muurvegetatie · rotsvegetatie · ruigte · struweel · tredvegetatie · trilveen · watervegetatie · zoomvegetatie
Standaardwerken (NL):Atlas van plantengemeenschappen in Nederland · De vegetatie van Nederland (VvN) · Revisie Vegetatie van Nederland (rVvN)
Lijsten:lijst van bosgemeenschappen in Nederland · lijst van vegetatiekundigen · plantkunde van A tot Z · vegetatiekunde van A tot Z
· · Sjabloon bewerken
Algemeen:Aanplant · Bebossing · Beheerbranden · Beurtjaar · Biomassa · Bladerdak · Blessen · Boom · Boomholte · Boomlaag · Boomweide · Bos · Bosbeheer · Bosbeheer gericht op biodiversiteit · Bosbouw · Bosgrond · Bosrand · Boswachter · Bosweide · Duurzaamheid · Exoot · Forsthaus · Gemengd bos · Hars · Hellingbos · Herbebossing · Herstelbeheer · Inheems · Inoculatie · Interceptie · Invasieve soort · Jacht · Kapvlakte · Kroon · Kruidlaag · Kunstmatige verjonging · Laan · Loofbos · Mastjaar · Monocultuur · Naaldbos · Natuurbeheersmaatregelen · Natuurlijke verjonging · Nulbeheer · Oerbos · Ondergroei · Ontsluiting · Open plek · Opslag · Opstand · Plantverband · Rabat · Remote sensing · Restauratie · Secundair bos · Sociale bosbouw · Strooisellaag · Struik · Struiklaag · Struweel · Takkenwal · Vegetatielaag · Vernatting · Wildpad · Wildwal · Worteldruk
Bosfuncties:Agroforestry · Bio-energie · Bodembescherming door bos · Bosbijproducten · Bosreservaat · Cultuurhistorie in bossen · Dorpsbos · Ecosysteemdienst · Geïntegreerd bosbeheer · Geriefbos · Griend · Habitat · Harswinning · Houtindustrie · Jachtbos · Klimaatbos · Klimbos · Landgoed · Luchtzuivering · Militair oefenterrein · Nationaal park · Papierindustrie · Parkbos · Pestbosje · Productiebos · Recreatief medegebruik · Schermbos · Speelnatuur · Spiritueel bos · Sprokkelen · Sterrenbos · Tiny forest · Voedselbos · Waterbergingsgebied · Waterzuivering · Waterwingebied
Kapvormen:Dunning · Femelslag · Hakhout · Hakken en branden · Hooghout · Kaalslag · Knotten · Middelhout · Ontbossing · Plenterslag · Schermslag · Spaartelgenbos · Strubben · Zoomslag
Werktuigen:Aanwasboor · Bijl · Blusvliegtuig · Boomzaag · Bosmaaier · Dendrometer · Dissel · Drone · Forwarder · Grondwatermeter · Guts · Hagelgeweer · Harvester · Hiep · Hoogwerker · Kapmes · Keerhaak · Kettingzaag · Loep · Mallejan · Markeerspuitbus · Meetklem · Meetlint · Relascoop · Stobbenfrees · Stokzaag · Takkenschaar · Takkenzaag · Tractor · Verrekijker · Versnipperaar
Bomenzorg:Afleggen · Biologische bestrijding · Bodembedekking · Bodemverbeteraar · Bodemvervuiling · Boombeschermer · Boomchirurgie · Boompaal · Boomteelt · Boomverzorging · Bosplantsoen · Bosverpleging · Brandgang · Enten · Fytopathologie · Kandelaberen · Kandelaren · Kieming · Omslagpunt · Onkruidbestrijding · Plaaginsect · Plantenveredeling · Plantenziekte · Plantkanker · Resistentie · Schorsbrand · Snoeien · Stekken · Toekomstboom · Vergrassing · Verruiging · VTA · Waterlot · Wildschade · Windworp · Witrot · Zaadproductie en zaadteelt · Zure regen
Houtkennis:Afvalhout · Bast · Brandhout · Cambium · Dendrochronologie · Draad · Drukbreuk · Fineer · Groeiring · Handel in tropisch hout in Nederland · Hout · Houtbewerking · Houteigenschappen · Houthakker · Houtige plant · Houtrotschimmels · Houtskool · Houtsoort · Houtstraal · Houtvat · Houtverduurzaming · Houtvester · IJzerhout · Kernhout · Kwast · Lignine · Loofhout · Multiplex · Naaldhout · Nerf · OSB · Reactiehout · Rijshout · Schors · Sclerenchym · Spaanplaat · Spiegel · Spinthout · Stam · Stoof · Tak · Vlotterij · Waaibomenhout · Warrelknoest · Werken · Xyleem
Numeriek:Bedekkingsgraad · Biologische risicoklasse · Bodemtemperatuur · Bladoppervlakte-index · CEC · Diameter op borsthoogte · Duurzaamheidsklasse · Grondvlak · Grondwatertrap · Hectare · Kiemenergie · Kroonsluiting · Monnin-hardheid · Mortaliteit · pH · Populatiedichtheid · Populatiegrootte · Plantafstand · Relatieve luchtvochtigheid · Saliniteit · Schaal van Beaufort · Shannon-index · Stamtal · Stijghoogte · Stenoeciteit · Temperatuur · Tolerantie · Trofiegraad · Veldcapaciteit · Verlichtingssterkte · Verwelkingspunt · Volkomenheidsgraad
Organistaties:Bomenstichting · BOS+ · Bosgroep · Bosschap · Centrum Hout · FSC · INBO · ITTO · IUCN · KNBV · LandschappenNL · Natuurmonumenten · Natuurpunt · Natuurvereniging · NDV · PEFC · Probos · Pro Silva · Staatsbosbeheer · Stichting Het Kronendak · Stichting Kritisch Bosbeheer · Stichting Populier · Stichting Trésor · VBNE · Vereniging Tropische Bossen · Voedselbosbouw Nederland · WBE
Juristiek:ANB · Bosbescherming · Bosdecreet · Bosperceel · Boswet · Boswetboek · Certificaat duurzaam bosbeheer · Forests Now Declaration · ITTA 1983 · ITTA 1994 · Jachtdecreet · Jachtrecht · Jachtseizoen · LNV · Natura2000 · Natuurbehoudswet · Natuurdecreet · Natuurcompensatie · Natuurschoonwet · Pootrecht · Rode lijst · Wet natuurbescherming · Vogel- en Habitatrichtlijn
Ecologie:Biodiversiteit · Boomgrens · Bosfauna in Nederland · Bosflora · Broekbos · Concurrentie · Doelsoort · Dominantie · Dood hout · Ecologie · Epifyt · Fanerofyt · Galerijbos · Krummholz · Mantel · Microklimaat · Mozaïekcyclusconcept · Natuurwaarde · Ooibos · PNV · Regenwoud · Schaduwtolerantie · Standplaatsfactor · Successie · Transpiratie · Verbossing · Zaadbank · Zoom
Educatie:Agricultural and Forest Meteorology · Agroforestry Systems · Arboretum · Heembos · Nationale Boomfeestdag · Natuurgids · Natuurleerpad · Opleiding bos- en natuurbeheer · Pinetum
Lijsten:Landelijk Register van Monumentale Bomen · Lijst van arboreta · Lijst van boomsoorten in Nederland · Lijst van bosbouwkundigen · Lijst van bosgemeenschappen in Nederland · Lijst van hardhoutsoorten · Lijst van houtsoorten · Lijst van inheemse bomen en struiken in de Lage Landen · Lijst van landen naar bosareaal · Lijst van natuurbeheersmaatregelen · Rassenlijst Bomen