Pestbosje

Pestbosje in de Vlietpolder nabij Ofwegen

Een pestbosje of miltvuurbosje (ook krengenbosje, rustbosje, veepestbosje of koebosje genoemd) is een historisch landschapselement dat op het platteland kan worden aangetroffen. Het is een klein met bomen begroeid en vaak met een ringsloot omzoomd stuk land, meestal gelegen aan de rand van een weide.

Ver voor de tijd van hygiëne en regels moesten boeren ook van hun zieke en dode vee af. Vaak betrof het vee dat was bezweken aan besmettelijke ziekten zoals veepest of miltvuur. Deze dieren werden meestal begraven in de hoek van het weiland, zover mogelijk bij de boerderij vandaan. De plek werd met een raster of sloot omgeven en niet bewerkt of beweid, hierdoor konden er bomen en struiken groeien. In weinig veranderde landschappen komen pestbosjes nog voor. De sporen van de miltvuurbacterie, Bacillus anthracis (antrax) kunnen 100 tot 200 jaar actief blijven.

De kadavers werden bij de begraving vaak met ongebluste kalk overdekt. Dit leidt tot witte plekken in de aarde. Indien een pestbosje (abusievelijk) geruimd wordt, kunnen deze 'witte kuilen' een aanwijzing zijn dat de nodige veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen, omdat er nog sporen van de miltvuurbacterie aanwezig kunnen zijn.

Een pestbosje mag niet verward worden met een geriefbosje, aangeplant om boeren van hout te voorzien. De kenmerkende ringsloot heeft dan de functie het hout tegen het vee te beschermen.

Zie ook

  • Lijst van landschapselementen
Bronnen
  • S. Barends (red.), Over hagelkruisen, banpalen en pestbosjes: historische landschapselementen in Nederland, Utrecht 1993.
  • Patrick Jansen & Mark van Benthem, 2005. Historische boselementen. Geschiedenis, herkenning en beheer. Stichting Probos, Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen & Waanders Uitgevers, Wageningen. p. 47-52
  • Landschap Noordholland, Geriefhout, Utrecht 1993.
  • van der Wal, Johan, Pestbosjes in Friesland: Sporen van historische drama's (PDF). Noorderbreedte.nl (1984).
· · Sjabloon bewerken
Bosbouw en -beheer
Algemeen:Aanplant · Bebossing · Beheerbranden · Beurtjaar · Biomassa · Bladerdak · Blessen · Boom · Boomholte · Boomlaag · Boomweide · Bos · Bosbeheer · Bosbeheer gericht op biodiversiteit · Bosbouw · Bosgrond · Bosrand · Boswachter · Bosweide · Duurzaamheid · Exoot · Forsthaus · Gemengd bos · Hars · Hellingbos · Herbebossing · Herstelbeheer · Inheems · Inoculatie · Interceptie · Invasieve soort · Jacht · Kapvlakte · Kroon · Kruidlaag · Kunstmatige verjonging · Laan · Loofbos · Mastjaar · Monocultuur · Naaldbos · Natuurbeheersmaatregelen · Natuurlijke verjonging · Nulbeheer · Oerbos · Ondergroei · Ontsluiting · Open plek · Opslag · Opstand · Plantverband · Rabat · Remote sensing · Restauratie · Secundair bos · Sociale bosbouw · Strooisellaag · Struik · Struiklaag · Struweel · Takkenwal · Vegetatielaag · Vernatting · Wildpad · Wildwal · Worteldruk
Bosfuncties:Agroforestry · Bio-energie · Bodembescherming door bos · Bosbijproducten · Bosreservaat · Cultuurhistorie in bossen · Dorpsbos · Ecosysteemdienst · Geïntegreerd bosbeheer · Geriefbos · Griend · Habitat · Harswinning · Houtindustrie · Jachtbos · Klimaatbos · Klimbos · Landgoed · Luchtzuivering · Militair oefenterrein · Nationaal park · Papierindustrie · Parkbos · Pestbosje · Productiebos · Recreatief medegebruik · Schermbos · Speelnatuur · Spiritueel bos · Sprokkelen · Sterrenbos · Tiny forest · Voedselbos · Waterbergingsgebied · Waterzuivering · Waterwingebied
Kapvormen:Dunning · Femelslag · Hakhout · Hakken en branden · Hooghout · Kaalslag · Knotten · Middelhout · Ontbossing · Plenterslag · Schermslag · Spaartelgenbos · Strubben · Zoomslag
Werktuigen:Aanwasboor · Bijl · Blusvliegtuig · Boomzaag · Bosmaaier · Dendrometer · Dissel · Drone · Forwarder · Grondwatermeter · Guts · Hagelgeweer · Harvester · Hiep · Hoogwerker · Kapmes · Keerhaak · Kettingzaag · Loep · Mallejan · Markeerspuitbus · Meetklem · Meetlint · Relascoop · Stobbenfrees · Stokzaag · Takkenschaar · Takkenzaag · Tractor · Verrekijker · Versnipperaar
Bomenzorg:Afleggen · Biologische bestrijding · Bodembedekking · Bodemverbeteraar · Bodemvervuiling · Boombeschermer · Boomchirurgie · Boompaal · Boomteelt · Boomverzorging · Bosplantsoen · Bosverpleging · Brandgang · Enten · Fytopathologie · Kandelaberen · Kandelaren · Kieming · Omslagpunt · Onkruidbestrijding · Plaaginsect · Plantenveredeling · Plantenziekte · Plantkanker · Resistentie · Schorsbrand · Snoeien · Stekken · Toekomstboom · Vergrassing · Verruiging · VTA · Waterlot · Wildschade · Windworp · Witrot · Zaadproductie en zaadteelt · Zure regen
Houtkennis:Afvalhout · Bast · Brandhout · Cambium · Dendrochronologie · Draad · Drukbreuk · Fineer · Groeiring · Handel in tropisch hout in Nederland · Hout · Houtbewerking · Houteigenschappen · Houthakker · Houtige plant · Houtrotschimmels · Houtskool · Houtsoort · Houtstraal · Houtvat · Houtverduurzaming · Houtvester · IJzerhout · Kernhout · Kwast · Lignine · Loofhout · Multiplex · Naaldhout · Nerf · OSB · Reactiehout · Rijshout · Schors · Sclerenchym · Spaanplaat · Spiegel · Spinthout · Stam · Stoof · Tak · Vlotterij · Waaibomenhout · Warrelknoest · Werken · Xyleem
Numeriek:Bedekkingsgraad · Biologische risicoklasse · Bodemtemperatuur · Bladoppervlakte-index · CEC · Diameter op borsthoogte · Duurzaamheidsklasse · Grondvlak · Grondwatertrap · Hectare · Kiemenergie · Kroonsluiting · Monnin-hardheid · Mortaliteit · pH · Populatiedichtheid · Populatiegrootte · Plantafstand · Relatieve luchtvochtigheid · Saliniteit · Schaal van Beaufort · Shannon-index · Stamtal · Stijghoogte · Stenoeciteit · Temperatuur · Tolerantie · Trofiegraad · Veldcapaciteit · Verlichtingssterkte · Verwelkingspunt · Volkomenheidsgraad
Organistaties:Bomenstichting · BOS+ · Bosgroep · Bosschap · Centrum Hout · FSC · INBO · ITTO · IUCN · KNBV · LandschappenNL · Natuurmonumenten · Natuurpunt · Natuurvereniging · NDV · PEFC · Probos · Pro Silva · Staatsbosbeheer · Stichting Het Kronendak · Stichting Kritisch Bosbeheer · Stichting Populier · Stichting Trésor · VBNE · Vereniging Tropische Bossen · Voedselbosbouw Nederland · WBE
Juristiek:ANB · Bosbescherming · Bosdecreet · Bosperceel · Boswet · Boswetboek · Certificaat duurzaam bosbeheer · Forests Now Declaration · ITTA 1983 · ITTA 1994 · Jachtdecreet · Jachtrecht · Jachtseizoen · LNV · Natura2000 · Natuurbehoudswet · Natuurdecreet · Natuurcompensatie · Natuurschoonwet · Pootrecht · Rode lijst · Wet natuurbescherming · Vogel- en Habitatrichtlijn
Ecologie:Biodiversiteit · Boomgrens · Bosfauna in Nederland · Bosflora · Broekbos · Concurrentie · Doelsoort · Dominantie · Dood hout · Ecologie · Epifyt · Fanerofyt · Galerijbos · Krummholz · Mantel · Microklimaat · Mozaïekcyclusconcept · Natuurwaarde · Ooibos · PNV · Regenwoud · Schaduwtolerantie · Standplaatsfactor · Successie · Transpiratie · Verbossing · Zaadbank · Zoom
Educatie:Agricultural and Forest Meteorology · Agroforestry Systems · Arboretum · Heembos · Nationale Boomfeestdag · Natuurgids · Natuurleerpad · Opleiding bos- en natuurbeheer · Pinetum
Lijsten:Landelijk Register van Monumentale Bomen · Lijst van arboreta · Lijst van boomsoorten in Nederland · Lijst van bosbouwkundigen · Lijst van bosgemeenschappen in Nederland · Lijst van hardhoutsoorten · Lijst van houtsoorten · Lijst van inheemse bomen en struiken in de Lage Landen · Lijst van landen naar bosareaal · Lijst van natuurbeheersmaatregelen · Rassenlijst Bomen