Norbert Schmelzer

Norbert Schmelzer
Norbert Schmelzer
Algemene informatie
Volledige naam Wilhelm Klaus Norbert Schmelzer
Geboren 22 maart 1921
Overleden 14 november 2008
Partij KVP, CDA
Titulatuur Drs.
Politieke functies
1956-1959 Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming en Publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties
1959-1963 Staatssecretaris van Algemene Zaken
1963-1971 Lid Tweede Kamer
1971-1971 Lid Eerste Kamer
1971-1973 Minister van Buitenlandse Zaken
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Nederland

Wilhelm Klaus Norbert (Norbert) Schmelzer (Rotterdam, 22 maart 1921 - Sankt Ingbert, Saarland, 14 november 2008[1]) was een Nederlands politicus. Namens de Katholieke Volkspartij was hij staatssecretaris, lid van de Tweede en Eerste Kamer en minister.

De Nacht van Schmelzer, waarin het kabinet-Cals ten val werd gebracht, is naar hem vernoemd. Schmelzer was een verdienstelijk jiu-jitsu beoefenaar, pianist, componist en dichter.

Vroege loopbaan

Schmelzer studeerde economie aan de Katholieke Economische Hogeschool (de latere Tilburg University). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Schmelzer - een zoon van Duitse ouders die zich vanuit het toenmalig mandaatgebied Saarland in Nederland hadden gevestigd - voorzitter van de Raad van Negen binnen het Nederlands studentenverzet tegen de Duitse bezetter.[2] Na zijn studietijd werd hij ambtenaar op het ministerie van Economische Zaken.

Politieke loopbaan

Op aanraden van KVP-leider Carl Romme besloot hij zijn loopbaan in de politiek te zoeken. Hij stond op de kandidatenlijst van deze partij voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 1952, zij het op een onverkiesbare plaats. In 1954 werd hij lid van het hoofdbestuur van de KVP.

In 1956 werd hij staatssecretaris op het ministerie van Binnenlandse Zaken in het derde kabinet-Drees, belast met de portefeuille Bezitsvorming en Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie. Toen het kabinet na twee jaar ten val kwam, behield hij deze functie in het rompkabinet-Beel II. Bij de formatie van het kabinet-De Quay in 1959 werd hij staatssecretaris op het ministerie van Algemene Zaken, een functie die speciaal voor hem gecreëerd werd.

Na de kabinetsformatie van 1963 werd hij leider van de KVP-fractie in de Tweede Kamer.

Nacht van Schmelzer

Zie Nacht van Schmelzer voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In de nacht van 13 op 14 oktober 1966 vonden in de Tweede Kamer de algemene beschouwingen plaats over de begroting voor 1967. Toenmalig premier Cals (ook KVP) had de Tweede Kamer om vertrouwen gevraagd voor een begrotingstekort. Schmelzer had problemen met dit gat in de rijksuitgaven. Hij diende een motie in voor betere dekking, die door de Kamer werd aangenomen. De premier vatte dit op als een motie van wantrouwen en het kabinet-Cals viel.

Naar aanleiding hiervan omschreef cabaretier Wim Kan hem in 1966 in zijn oudejaarsavondconference als een gladde teckel met een vette kluif in zijn bek. Nadien had hij Gladde teckel als bijnaam en sindsdien verzamelde hij beeldjes van teckels.

Schmelzer bleef tot 1971 fractieleider van de KVP. Hij verruilde toen zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer voor dat van de Eerste Kamer. Dit laatste lidmaatschap was echter van korte duur, omdat hij in hetzelfde jaar werd benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Biesheuvel I, een functie die hij uitoefende tot 1973.

Najaren

Met zijn vrouw in 1980. Marcel Antonisse / Anefo

Na zijn terugtreden uit de landelijke politiek bleef Schmelzer zich tot op hoge leeftijd bemoeien met de gang van zaken in de Nederlandse politiek, de KVP en het CDA. Sinds 1 januari 2002 was hij lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken.

Norbert Schmelzer overleed op 14 november 2008 in Duitsland op 87-jarige leeftijd. Hij werd in het familiegraf in Duitsland bijgezet.[3]

Onderscheidingen

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Bron: Norbert Schmelzer (1921-2008) Nederlands Dagblad, 15 nov 2008
  2. Zie hiervoor zijn biografie De nacht van Schmelzer en in Herinneringen van een politiek dier.
  3. Overlijdensadvertentie in NRC-Handelsblad
  4. Bron: NRC-Handelsblad, maandag 25 maart 1991
Voorganger:
-
Staatssecretaris voor Binnenlandse Zaken
1956-1959
Opvolger:
T.H. Bot
Voorganger:
-
Staatssecretaris van Algemene Zaken
1959-1963
Opvolger:
-
Voorganger:
W.L.P.M. (Wim) de Kort
Partijleider van de KVP
1963–1971
Opvolger:
G.H. (Gerard) Veringa
Voorganger:
J.M.A.H. Luns
Minister van Buitenlandse Zaken
1971-1973
Opvolger:
M. van der Stoel
· · Sjabloon bewerken
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Biesheuvel I (KVP, VVD, ARP, CHU en DS'70)
Minister:Barend Biesheuvel (MP/AZ) · Roelof Nelissen (VP/Fin, ex-SNAZ) · Molly Geertsema (VP/BiZa) · Norbert Schmelzer (BuZa) · Piet Engels (CRM) · Hans de Koster (Def) · Harrie Langman (EZ) · Dries van Agt (Jus) · Pierre Lardinois (LV/SNAZ) · Chris van Veen (OW) · Kees Boertien (OS) · Jaap Boersma (SZ) · Willem Drees jr. (VW) · Louis Stuyt (VM) · Bé Udink (VRO) · Mauk de Brauw (WB)
Staatssecretaris:Jan van Stuijvenberg (BiZa) · Tjerk Westerterp (BuZa) · Fia van Veenendaal-van Meggelen (CRM) · Henk Vonhoff (CRM) · Adri van Es (Def) · Jan Oostenbrink (EZ) · Willem Scholten (Fin) · Fons van der Stee (Fin) · Hans Grosheide (Jus) · Kees Schelfhout (OW) · Koos Rietkerk (SZ) · Roelof Kruisinga (VW) · Werner Buck (VRO)
· · Sjabloon bewerken
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Biesheuvel II (KVP, VVD, ARP en CHU)
Minister:Barend Biesheuvel (MP/AZ) · Roelof Nelissen (VP/Fin) · Molly Geertsema (VP/BiZa/SNAZ) · Norbert Schmelzer (BuZa) · Piet Engels (CRM) · Hans de Koster (Def) · Harrie Langman (EZ) · Dries van Agt (Jus) · Chris van Veen (OW/WB) · Kees Boertien (OS) · Jaap Boersma (SZ/LV) · Bé Udink (VW/VRO) · Louis Stuyt (VM)
Staatssecretaris:Jan Oostenbrink (EZ) · Hans Grosheide (Jus) · Kees Schelfhout (OW) · Werner Buck (VRO)
Tussentijds afgetreden als minister:Pierre Lardinois (LV/SNAZ)
Tussentijds afgetreden als staatssecretaris:Adri van Es (Def) · Tjerk Westerterp (BuZa) · Fons van der Stee (Fin) · Willem Scholten (Fin) · Roelof Kruisinga (VW) · Henk Vonhoff (CRM) · Koos Rietkerk (SZ)
Vlag van Nederland
· · Sjabloon bewerken
Vlag van de Europese Unie
Katholieke Volkspartij
Vertegenwoordigers en Bewindspersonen:Eerste Kamerleden · Tweede Kamerleden · Europarlementariërs · bewindslieden
Fractievoorzitters:Laurentius Nicolaas Deckers · Carl Romme · Wim de Kort · Norbert Schmelzer · Frans Andriessen
Premiers:Louis Beel · Jan de Quay · Victor Marijnen · Jo Cals · Piet de Jong · Dries van Agt
Partijorganisatie:Jongerengroepen in de KVP · Centrum voor Staatkundige Vorming
Katholieke zuil:Nederlands Katholiek Vakverbond · KRO · De Volkskrant · De Tijd · De Maasbode · Wit-Gele Kruis
Voorloper:Rooms-Katholieke Staatspartij
Afsplitsingen:Katholiek Nationale Partij · Politieke Partij Radicalen (Christen-radicalen · Groep Aarden)
Opvolger:Christen-Democratisch Appèl (Groep van Achttien)
Mediabestanden
Zie de categorie Norbert Schmelzer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bibliografische informatie