Hans de Koster

Hans de Koster
Hans de Koster in 1975
Algemeen
Volledige naam Henri Johan Koster
Geboren 5 november 1914
Leiden (Zuid-Holland)
Overleden 24 november 1992
Wassenaar (Zuid-Holland)
Partij VVD
Titulatuur cand.
Alma mater Universiteit van Amsterdam
Functies
1967
1971
1973
1973–1977
Lid Tweede Kamer
1967–1971 Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
1971–1973 Minister van Defensie
1977–1980 Lid Eerste Kamer
1980–1985 Lid van de Raad van State
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Henri Johan (Hans) de Koster (Leiden, 5 november 1914 – Wassenaar, 24 november 1992) was een Nederlands ondernemer, bestuurder en politicus voor de VVD. Hij was minister van Defensie in de kabinetten Biesheuvel I en II van 1971 tot 1973 en eerder staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in het kabinet De Jong van 1967 tot 1971. Daarvoor was hij voorzitter van het Verbond van Nederlandsche Werkgevers (VNW) van 1961 tot 1967.

Voor de oorlog

Hans de Koster deed eindexamen HBS-b en behaalde zijn kandidaats economie in Amsterdam. Daarna vervolgde hij zijn studie in het buitenland.

Oorlogsjaren

Tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde Hans de Koster de spionagegroep Peggy. Hij had toen al goede introducties bij de hoge ambtenaren. Van hen moesten de rapporten komen op basis waarvan de Nederlandse regering in Engeland haar voorbereidingen kon treffen voor hulp aan de bevolking en voor herstel van de infrastructuur. Hem werd een eigen agent toegestuurd. Dit was Jhr. mr. Rob de Brauw, schuilnaam Pijpekop. Hij had geen marconistenopleiding gedaan, maar hij had een S-phone bij zich waarmee hij kon spreken met een vliegtuig boven zee. De bedoeling van een S-phone is dat hij geen grondgolf uitzendt en daardoor niet gepeild kan worden. Toch werd Pijpekop op 14 oktober 1944 gearresteerd. Hij kwam in een concentratiekamp terecht. Hij werd geëvacueerd met een Duits schip, dat op de Oostzee door Engelsen op 5 mei 1945 werd gebombardeerd.

Hans de Koster was bevriend met de koninklijke familie en in het bijzonder met prins Bernhard.

Minister van Defensie Hans de Koster, minister-president Barend Biesheuvel, directeur van het Instituut Clingendael Henk Neuman, lid van de Raad van State Karel van Rijckevorsel en voormalig Tweede Kamerlid Frans Goedhart tijdens de uitreiking van het rapport van de commissie-Rijckevorsel op 27 maart 1972.

Na de oorlog

Hans de Koster werkte al voor de oorlog bij De Koster & Co in Leiden, een meelfabriek die sinds 1928 N.V. De Sleutels heette. In 1946 werd hij directeur, net als zijn grootvader al was geweest. In 1964 werd De Sleutels overgenomen door Meneba, waarna de Koster nog drie jaar bestuurslid bleef.

In het kabinet-De Jong (1967-1971) was hij staatssecretaris van Buitenlandse Zaken namens de VVD. Daarna was hij minister van Defensie in de kabinetten Biesheuvel I (1971-1972) en Biesheuvel II (1972-1973).

In 1972 was de presentatie van het rapport van de Commissie-Van Rijckevorsel waarin een aantal voorstellen werden gedaan rond het Nederlands leger; sterke inkrimping van de landmacht, overhevelen luchtmachttaken naar Navo-partners, aanleg van een oefenterrein bij Ter Apel en de eerste aanzet voor een 'vrijwilligersleger' (beroepsmacht).

Na zijn periode als minister was hij Tweede Kamerlid en woordvoerder buitenlandse zaken van de VVD-fractie (1973-1977) en van 1977 tot 1980 was hij lid van de Eerste Kamer. In de jaren 1975 en 1976 was hij eveneens voorzitter van het Benelux-parlement. Tussen 1978 tot 1981 was hij voorzitter van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa.

Uit zijn in 2005 vrijgegeven persoonlijk archief is gebleken dat hij in juni 1975 de vertrouwelijkheid van de besloten vaste Tweede Kamercommissie voor Defensie heeft doorbroken en de prins heeft geïnformeerd over de ontwikkelingen. Ook wist hij door middel van een filibuster tijdens een zitting van de commissie een onderzoek naar de prins te voorkomen.[1]

Onderscheidingen

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Briefwisseling Bernhard en oud-minister openbaar NRC.nl, geraadpleegd op 2 februari 2014. Gearchiveerd op 3 februari 2014.
Voorganger:
Georges Villiers
Voorzitter van de UNICE
1962 - 1967
Opvolger:
Fritz Berg
Voorganger:
L. (Leo) de Block
Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
1967 – 1971
Opvolger:
T.E. (Tjerk) Westerterp
Voorganger:
W. (Willem) den Toom
Minister van Defensie
1971 – 1973
Opvolger:
H. (Henk) Vredeling
Voorganger:
F.J.B. (Ferdinand) Boey
Voorzitter van het Beneluxparlement
1975 – 1976
Opvolger:
J. (Jean) Winkin
· · Sjabloon bewerken
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Biesheuvel I (KVP, VVD, ARP, CHU en DS'70)
Minister:Barend Biesheuvel (MP/AZ) · Roelof Nelissen (VP/Fin, ex-SNAZ) · Molly Geertsema (VP/BiZa) · Norbert Schmelzer (BuZa) · Piet Engels (CRM) · Hans de Koster (Def) · Harrie Langman (EZ) · Dries van Agt (Jus) · Pierre Lardinois (LV/SNAZ) · Chris van Veen (OW) · Kees Boertien (OS) · Jaap Boersma (SZ) · Willem Drees jr. (VW) · Louis Stuyt (VM) · Bé Udink (VRO) · Mauk de Brauw (WB)
Staatssecretaris:Jan van Stuijvenberg (BiZa) · Tjerk Westerterp (BuZa) · Fia van Veenendaal-van Meggelen (CRM) · Henk Vonhoff (CRM) · Adri van Es (Def) · Jan Oostenbrink (EZ) · Willem Scholten (Fin) · Fons van der Stee (Fin) · Hans Grosheide (Jus) · Kees Schelfhout (OW) · Koos Rietkerk (SZ) · Roelof Kruisinga (VW) · Werner Buck (VRO)
· · Sjabloon bewerken
Ministers en staatssecretarissen in het kabinet-Biesheuvel II (KVP, VVD, ARP en CHU)
Minister:Barend Biesheuvel (MP/AZ) · Roelof Nelissen (VP/Fin) · Molly Geertsema (VP/BiZa/SNAZ) · Norbert Schmelzer (BuZa) · Piet Engels (CRM) · Hans de Koster (Def) · Harrie Langman (EZ) · Dries van Agt (Jus) · Chris van Veen (OW/WB) · Kees Boertien (OS) · Jaap Boersma (SZ/LV) · Bé Udink (VW/VRO) · Louis Stuyt (VM)
Staatssecretaris:Jan Oostenbrink (EZ) · Hans Grosheide (Jus) · Kees Schelfhout (OW) · Werner Buck (VRO)
Tussentijds afgetreden als minister:Pierre Lardinois (LV/SNAZ)
Tussentijds afgetreden als staatssecretaris:Adri van Es (Def) · Tjerk Westerterp (BuZa) · Fons van der Stee (Fin) · Willem Scholten (Fin) · Roelof Kruisinga (VW) · Henk Vonhoff (CRM) · Koos Rietkerk (SZ)
Mediabestanden
Zie de categorie Hans de Koster van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bibliografische informatie