Homoseksualiteit in het oude Egypte

Homoseksualiteit in het oude Egypte is een zeer controversieel onderwerp in de egyptologie. Er zijn weinig archeologische vondsten gedaan in Egypte die in verband staan met homoseksualiteit en hoe de oud-Egyptische bevolking hier over dacht, wat veel ruimte overlaat voor speculatie.[1]

Mogelijke voorstellingen van homoseksualiteit

Chnoemhotep en Nianchchnoem

Een reliëf van Chnoemhotep en Nianchchnoem.
Een ander reliëf van Chnoemhotep en Nianchchnoem, hier zijn ook hun kinderen te zien.
Zie Chnoemhotep en Nianchchnoem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een van de meest bekende mogelijke voorstellingen van homoseksualiteit zijn reliëfs waarop Chnoemhotep en Nianchchnoem worden voorgesteld. Op deze reliëfs worden Chnoemhotep en Nianchchnoem afgebeeld in een positie waar ze neus-op-neus contact hebben, wat in het Oude Egypte een equivalent van een kus is.[2] Chnoemhotep en Nianchchnoem hadden echter beiden kinderen en waren getrouwd met vrouwen. Egyptologen waaronder Zahi Hawass beweren dat Chnoemhotep en Nianchchnoem tweelingbroers zijn en dat de reliëfs slechts een voorstelling van een sterke broederliefde is. Chnoemhotep en Nianchchnoem zijn in dezelfde Mastabagraftombe begraven.

Pepi II en Sasenet

Een verhaal dat stamt uit het Middenrijk gaat over een onbekende burger die naar Pepi II gaat. De burger wil klagen over een omstandigheid die in het verhaal niet behandeld wordt. Pepi II wil echter niet naar de klaagzangen luisteren en hij beveelt de koninklijke muzikanten om de burger met lawaai weg te jagen. De burger keert meerdere keren terug om weer een poging te wagen, maar wordt telkens weer weggejaagd. De burger vraagt aan zijn vriend Tjeti, die een hoge functie bekleed, om Pepi II te volgen. Tjeti komt er achter dat Pepi II 's nachts het paleis verlaat en voor enkele uren officier Sasenet bezoekt, waarna hij weer terugkeert naar het paleis.[3]

In het verhaal worden geen seksuele handelingen of homoseksuele relaties letterlijk beschreven, wat de opinie van egyptologen verdeelt. In het verhaal komt echter wel een passage voor die hier naar zou kunnen verwijzen. De vertaling van de passage luidt ongeveer: "Zijn majesteit ging naar Sasenets huis, waar hij deed waar de majesteit naar verlangde,"[4] wat een eufemisme voor seks zou kunnen zijn. Andere egyptologen denken dat dit verhaal een verwijzing is naar een verhaal uit de Egyptische mythologie over Ra en Osiris.

Horus en Seth

In een verhaal in de Egyptische mythologie wordt gesproken over een strijd om een troon tussen Horus en Seth. Uit het verhaal blijkt dat Seth enorm jaloers was op zijn neef Horus, omdat Horus zo jong en populair was. Na meerdere pogingen van Seth om Horus weg te jagen of te vermoorden, besluit Seth om Horus dronken te voeren en te verkrachten. Horus deed echter maar alsof hij dronken was en ving het sperma van Seth met zijn hand. Horus informeerde zijn moeder Aset over wat er was gebeurd, waarna Aset Horus hand afhakte en de sperma in het voedsel van Seth verstopte. In een rechtszaak die volgde na de acties van Seth, riep Thoth het sperma van Seth op om uit het lichaam van Horus te komen. Als het vervolgens uit het lichaam van Seth zelf komt vlucht Seth in schaamte weg.[5]

Egyptologen zijn het er hier niet over eens of dit een uit homoseksualiteit gedreven actie is, Seth had immers het vernederen van Horus als doel.

Verwijzingen in de Talmoed

In Talmoedische literatuur zijn de oude Egyptenaren bekend om hun seksuele levensstijl en worden ze vaak gebruikt als het schoolvoorbeeld van seksuele losbandigheid. De middeleeuwse rabbijn Maimonides beschrijft lesbianisme bijvoorbeeld als "daden van Egypte".[6]

Galerij

  • Een ostrakon dat een homostel in een coïtuspositie afbeeldt.
    Een ostrakon dat een homostel in een coïtuspositie afbeeldt.
  • Een beeld van een mogelijk lesbisch stel.
    Een beeld van een mogelijk lesbisch stel.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Homosexuality in Ancient Egypt op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  2. Richard Parkinson: Homosexual Desire and Middle Kingdom Literature. In: The Journal of Egyptian Archaeology, 1995
  3. Emma Brunner-Traut: Altägyptische Märchen. Mythen und andere volkstümliche Erzählungen, 1991
  4. Günter Burkard, Heinz J. Thissen: Einführung in die altägyptische Literaturgeschichte, 2003
  5. Het Illahunpapyrus
  6. Rebecca T. Alpert: Like Bread on the Seder Plate: Jewish Lesbians and the Transformation of Tradition, 1997
· · Sjabloon bewerken
Homoseksualiteit in ...

Egypte · Koerdistan · Nazi-Duitsland · Nederland · Oude Rome · Oude Egypte · Rusland · Sierra Leone

· · Sjabloon bewerken
Seksualiteit · Seksuele oriëntatie · Seksuele identiteit

Bi+ · Homoseksualiteit · Lesbianisme · Biseksualiteit · Panseksualiteit · Polyseksualiteit · Aseksualiteit · Demiseksualiteit · Queer · Questioning · Androfilie · Gynofilie

Gender · Sekse · Genderidentiteit

Cisgender (Vrouw · Man) · Transgender (Transvrouw · Transman · Transseksualiteit) · Intersekse · Tweeslachtigheid · Genderqueer · Questioning · Androgyn · Queer · Polygender (Bigender · Trigender) · Pangender · Agender · Demigender (Demigirl · Demiboy · Demifluïde · Demiflux · Demiandrogyn) · Neutrois · Genderfluïde (Amorgender) · Genderflux · Intergender · Aporagender · Pocketgender · Derde geslacht · Butch en femme · Gendernon-conform · Queerheteroseksueel · Hijra · Two-spirit · Fa'afafine · Akava'ine · Androgynos · Bissu · Fakaleiti · Kathoey · Khanith · Mahu · Mak nyah · Muxe · Tomboy · Travesti · Tumtum · Winkte

Seksuologie · Genderstudies · Binaire geslachtsmodel · Genderspectrum · Lavendeltaalwetenschap · Lgbt-literatuur · Queerstudies · Queer theory

Bewegingen

Postgenderisme · Feminisme (Lesbisch feminisme · Transfeminisme) · Queercore

Geschiedenis

Oudheid: Oude Rome · Oude Egypte

Vroegmoderne tijd: Rusland

Moderne tijd: Nazi-Duitsland · Rusland · Sovjet-Unie

Heden: Nederland · Rusland · Sierra Leone

Roze driehoek · Regenboogvlag · Hanky code · Homomonument

Maatschappelijke houding · Vooroordelen · Vervolging · Geweld

Heteroseksisme (Homofobie · Lesbofobie · Bifobie) · Genderisme (Transfobie · Transmisogynie Discriminatie van non-binaire personen · Cisseksisme) · Heteronormativiteit · Pinkwashing · Gay panic defense (Trans panic defense) · Oppositie · LGBT · Homoseksualiteit in het leger (Don't ask, don't tell) · Homoseksualiteit en religie (Jodendom · Christendom · Islam · Bahai · Hindoeïsme · Boeddhisme · Sikhisme · Confucianisme · Shintoïsme · Taoïsme · Satanisme · Wicca · Unitair Universamisme · Scientology · Zoroastrisme) · Discriminatie tegen mensen met HIV · Doodstraf voor homoseksualiteit · Haatcriminaliteit · (Correctieve verkrachting · Antihomoseksueel geweld · Antihomoseksueel terrorisme) · Lgbt-gerelateerde zelfmoord · Conversietherapie (Homogenezing) · Schaal van Riddle

Arlington County vs. White · Artikel 248bis van het Wetboek van Strafrecht (Nederland) · Federal Marriage Amendment · Goodridge vs. Department of Public Health · Instructie inzake de criteria om roepingen te beoordelen van personen met homoseksuele neigingen met het oog op hun toelating tot het seminarie en de Heilige Wijdingen · Jogjakarta-beginselen · Jos Brink-prijs · Kentucky vs. Wasson · Lawrence v. Texas · Paragraaf 175 · Proposition 8 · Sectie 28 · Sodomiewetgeving (Sodomiewetgeving in de Verenigde Staten) · Wolfenden Report

Bear · Crossdressing · (Travestie) · Gay Pride Parade · Homohoreca · Homo-icoon · Homo-ontmoetingsplaats · Lhbt-boekhandel · Outing · (Coming-out)

Overig

Holebi · Genderdysforie · Homoseksualiteit bij dieren · Safe-space