Eilandspolder

Eilandspolder
Natuurgebied

Situering
Locatie	Noord-Holland
Coördinaten	52° 34′ NB, 4° 49′ OL
Dichtstbijzijnde plaats	Driehuizen
Informatie
Oppervlakte	14,2 km²
Beheer	Staatsbosbeheer, Noord-Hollands Landschap en particulieren
Detailkaart

Natura 2000 gebied
Foto's

Overzicht van de Eilandspolder nabij Noordeinde, op de achtergrond De Rijp

De Eilandspolder is een laagveen-achtig natuurgebied in Noord-Holland in de gemeente Alkmaar.

Ligging en omgeving

De Eilandspolder ligt in het midden van Noord-Holland, ingeklemd tussen de droogmakerijen Beemster en Schermer, samen met de Mijzenpolder op het voormalige Schermereiland. Dorpen in dit gebied zijn Graft, de Rijp, Oost- en Westgraftdijk, Noordeinde, Grootschermer, Driehuizen en Schermerhorn. Naar het zuiden toe sluit het bijna aan bij het Wormer- en Jisperveld, een gebied met vergelijkbaar karakter. Naar het noorden ligt de polder Mijzen, een min of meer vergelijkbaar gebied dat nog vooral agrarisch in gebruik is.

Geschiedenis

De Eilandspolder is een uitermate waterrijk gebied dat in de 13e eeuw werd bedijkt. Tot de 17e eeuw lag het te midden van een aantal zeer grote meren, met name de Schermer en de Beemster, en niet ver van de zee. Merkwaardig is hoe hoog de polder ligt ten opzichte van de droogmakerijen Schermer en Beemster. Van oorsprong is het een licht zilt laagveengebied. Tot voor kort was de Eilandspolder nog grotendeels vaarland, dat wil zeggen dat de graslandpercelen alleen over water te bereiken waren.

Natuur

De gehele eilandspolder is open en weids van karakter en is in de eerste plaats een weidegebied, zeer rijk aan weidevogels, zoals wulp en grutto. Ook watervogels (smient, plevieren) en vogels van rietlanden (rietzanger) zijn talrijk. Er komen ook natuurlijke meertjes, brede watergangen en veel verlandingsvegetaties voor. Het gebied is ook van belang voor de noordse woelmuis.

In het westelijke gebied, deels in eigendom van Landschap Noord-Holland, wordt het vaarland afgewisseld met kleinschalige droogmakerijen zoals de Graftmeerpolder en de Noordeindermeerpolder. Het gebied is betrekkelijk grootschalig en open van karakter, vergeleken met het oosten, en wordt nog in sterke mate voor de landbouw gebruikt. De oostelijke Eilandspolder is vrijwel geheel in eigendom van het Staatsbosbeheer, dat het als vogelgebied beheert. Het heeft een meer moerassig, begroeid, (soms zelfs beschut) karakter met veel kleinere vaartjes, maar ook brede hoofdwatergangen.

Bescherming

Van dit gebied is ca 350 ha in eigendom en beheer bij Landschap Noord-Holland en ca. 700 ha bij het Staatsbosbeheer. Het door Europa beschermde Natura 2000-gebied meet 1416 ha.

Recreatie

Over de dijken rondom en door het gebied liggen fiets- en wandelpaden, zoals een over de ringdijk van de Schermer. Daar staat ook een vogelkijkhut. Op verschillende plaatsen zijn fietsen, kano's, fluisterboten en roeiboten te huur. Veruit het meeste gebied in het 'binnenland' is vrij toegankelijk over water of ijs, maar aanmeren is slechts op enkele plekken toegestaan. Wel hebben de cafés vaak een eigen steigertje. Bij Graft ligt een 'laarzenpad' met een uitkijkpunt en een paddenpoel. In strenge winters als er voldoende ijs ligt wordt de Eilandspoldertocht georganiseerd door de samenwerkende ijsclubs. Verder is de Eilandspolder in trek bij sportvissers.