C-majeur

Voortekening

Verwante toonaarden

Parallelle toonaard

a-mineur

Gelijknamige toonaard

c-mineur

Dominante toonaard

G-majeur

Subdominante toonaard

F-majeur

Toonladder

c - d - e - f - g - a - b - c

Portaal

Muziek

C-majeur, C grote terts of C-groot (afkorting: C) is de majeur toonsoort met als grondtoon c. C-majeur is tevens de naam van het akkoord op de eerste trap van de C-toonaard.

De toonladder

De toonladder van C-majeur is diatonisch, dat wil zeggen ze bevat geen neventonen, ze bestaat uitsluitend uit de zogenaamde stamtonen c, d, e, f, g, a, b, c (de witte toetsen van een klavier.) Een voortekening ontbreekt daardoor, (geen kruisen of mollen.) Bij het leren zingen (solfège) wordt in het muziekonderwijs uitgegaan van de Franse notennamen van de toonladder van C-majeur: do, re, mi fa, sol, la, si, do. C-majeur is veruit de meest gebruikte toonsoort in westerse muziek.

$\relative c' { \clef treble c d e f | g a b c }$

Het akkoord

Het akkoord "C-majeur" bestaat uit de eerste (prime), de derde (grote terts) en de vijfde (kwint) toon van (de grote drieklank) op de eerste trap van de C-toonladder. Naast deze zg. grondligging (symbool: "CI") zijn allerlei omkeringen en verdubbeling van deze tonen mogelijk. Naast het symbool in de muziektheorie "CI" zijn praktisch gangbare symbolen voor het C-majeurakkoord: "C", "CM" of "Cmaj".

Bekende werken in C-majeur

Das wohltemperierte Klavier (prelude en fuga nr. 1) - Johann Sebastian Bach
Pianosonate nr. 16 (Sonata facile) (1788) - Wolfgang Amadeus Mozart
Symfonie nr. 41 (1788) - Wolfgang Amadeus Mozart
Twintig van de 104 symfonieën van Joseph Haydn: 2, 7, 9, 20, 25, 30, 32, 33, 37, 38, 41, 48, 50, 56, 60, 63, 69, 82, 90 en 97
Pianosonate nr. 21 (1803-1804) - Ludwig van Beethoven
Symfonie nr. 9 (Große Sinfonie) (1825-1826) - Franz Schubert
Symfonie nr. 4 (1930) - Sergej Prokofjev
Locus iste - Anton Bruckner
Krönungsmesse - Wolfgang Amadeus Mozart
The Entertainer (1902) - Scott Joplin
Unchained Melody (1965) - The Righteous Brothers

Zie ook

C-akkoorden

Literatuur

Hans Renner, Algemene Muziekleer, Prisma Boeken, 1960.
J. Worp, Algemene Muziekleer, bewerking Sem Dresden, Wolters, Groningen, 1972.
Theo Willemze, Algemene Muziekleer, Spectrum, 2011.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel C major op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.