Antillianen in Nederland

Antillianen in Nederland Curaçaoënaars Arubanen Sint Maartenaren Bonairianen Statianen Sabanen
Totale bevolking	171.413 (1 januari 2021)
Taal	Papiaments (moedertaal van Curaçaoënaars, Arubanen en Bonairianen) Engels (moedertaal van Sint Maartenaren, Statianen en Sabanen) Nederlands (tweede taal) Spaans (tweede taal)
Geloof	Curaçaoënaars zijn voor 90% christelijk (waarvan 73% katholiek), en 6% geen religie
Portaal    Landen & Volken

In Nederland wonen op 1 januari 2021 171.413 Antillianen. De overgrote meerderheid van de eerste generatie Antillianen komt van Curaçao, dit betreft ongeveer driekwart van de totale Antilliaanse gemeenschap in Nederland.

Geschiedenis

Tot het begin van de 20e eeuw kwamen er niet zoveel Antillianen naar Nederland. Aanvankelijk waren het vooral Nederlandse ambtenaren en studenten die terug gingen naar Nederland, voor vakantie of opleiding. Pas later kwamen studenten uit de inheemse bevolking ook om te studeren. Ze moesten heel goed kunnen leren om een beurs te krijgen. Zonder beurs waren zij meestal te arm om een voor hen dure opleiding in Nederland te betalen. Vanaf de jaren zestig hadden de olieraffinaderijen op Curaçao en Aruba, waar duizenden mensen werkten, door automatisering steeds minder mensen nodig. Omdat iedere Antilliaan en Arubaan een Nederlands paspoort heeft, gingen veel werklozen werk zoeken in Nederland vooral in de technische sectoren. Vanwege de slechte economie op de eilanden vanaf de jaren '80 en '90 bleven ook meer studenten na hun studie in Nederland.

In 1985 sloten Shell en Exxon hun raffinaderijen op Curaçao en Aruba. Daardoor werd Nederland nog aantrekkelijker, omdat de economie van Curaçao nauw verbonden was met Shell en de grootste werkgever was. Het jaar 1985 was een piekjaar voor de Antilliaanse emigratie. Dat veranderde niet in de jaren negentig en begin 2000. Integendeel, ook bij de Antilliaanse overheid werden er banen geschrapt vanwege de tegenvallende economie en door de veelal door de Nederlandse regering afgedwongen bezuinigingen.

Studenten

Naast migranten kwamen ook studenten naar Nederland. Het exacte aantal is onbekend, maar recentelijk komen ongeveer 1000 jongeren vanuit de Nederlandse Antillen en Caribisch Nederland naar Nederland om een opleiding te volgen.^[1]

Het collegegeld dat een Antilliaanse student moet betalen is hetzelfde bedrag als dat van een Nederlandse student; hij of zij betaalt dus niet meer dan sommige buitenlandse studenten in Nederland. Een andere belangrijke reden om naar Nederland te komen studeren betreft het accreditatiesysteem. Wie in een ander land dan Nederland gaat studeren, en na het afmaken van deze studie terug naar zijn eiland wil, moet toch een jaar of twee in Nederland cursussen volgen, om zijn studiediploma erkend te krijgen.

De meeste Antilliaanse studenten krijgen een beurs en komen naar Nederland in een grote groep. De eerste paar weken blijven de studenten onder leiding van de opvangcommissie. In deze periode wordt de student geregistreerd, op school ingeschreven en er wordt ervoor gezorgd dat elke student een kamer krijgt.

Veel jongens en meisjes van niet-Nederlandse komaf koesteren de ambitie om een ‘witte boorden’-baan te vinden. Zij kiezen na de middelbare school dan ook vaak voor een economische opleiding of een universitaire rechtenstudie. ‘Cultuur en maatschappij’ scoort niet hoog omdat het te "soft" is en ‘natuur en techniek’ geldt als te zwaar. Vrouwelijke studenten die voor ‘natuur en gezondheid’ kiezen, willen graag dokter worden. Antilliaanse studieverenigingen in Nederland zijn onder andere: Passaat,^[2] Siaa,^[3] Echo-Net,^[4] We Love Students^[5] en CSV.^[6]

Vaak hebben allochtone studenten ook een grote ‘drive’ om te willen slagen binnen hun schoolloopbaan, omdat ze het gevoel hebben dat ze zich meer moeten bewijzen dan autochtone studenten.^[7]

Antilliaanse studenten zijn ook in beeld gebracht door Antilliaanse schrijvers, zoals in de jeugdroman Sherry van Diana Lebacs en de roman Zwarte makamba van Gustaaf de Jongh.

Terugsturing

Vanwege de naar verhouding hogere criminaliteitscijfers onder laagopgeleide Antilliaanse jongeren in Nederland, zijn er in het verleden stemmen opgegaan onder politici in Nederland om deze jongeren gedwongen terug te sturen naar de Antillen. Omdat het geen migranten van buiten het Koninkrijk zijn, is dit juridisch niet haalbaar. Dit plan stuitte op fel verzet vanuit de Antilliaanse gemeenschap, vanwege het als stigmatiserend en discriminerend ervaren karakter. Inmiddels zijn de plannen van de baan. De criminaliteitscijfers onder laag opgeleide Antillianen vertonen inmiddels ook een dalende tendens.

In het regeerakkoord 'Bruggen slaan' van kabinet-Rutte II stond: "Op basis van criteria zoals de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten zelf hanteren (onder meer toets op strafblad en inkomen) komen we met een voorstel tot regulering van de vestiging van inwoners uit die landen in Nederland."^[8] Deze plannen zijn nooit uitgevoerd en coalitiepartner PvdA stemde tegen.^[9]

Remigratie

Toch is de migratie tussen de voormalige Nederlandse Antillen en Nederland geen eenrichtingsverkeer. Veel mensen gaan terug naar de Antillen. Ook hebben veel Europese Nederlanders zich de afgelopen jaren gevestigd op de Antillen en Aruba. Het toerisme op de eilanden zit bijvoorbeeld sterk in de lift, waarvan naast remigranten vanuit Nederland ook veel arbeidsmigranten vanuit de Caribische regio profiteren. Het inwoneraantal van Aruba is daardoor binnen vijftien jaar van 60.000 toegenomen tot 100.000.

Veel Antilliaanse studenten geven aan 'op een gegeven moment' terug te willen naar hun geboorteland. Soms omdat ze vinden dat ze iets terug moeten doen, soms is het om emotionele redenen. Sommigen keren meteen terug, anderen zoeken een baan in Nederland om zo sneller hun studieschuld te kunnen aflossen. Wel zien de studenten zichzelf een gezin stichten 'thuis', maar daar zijn ze tijdens of direct na hun studie nog niet mee bezig. Werkervaring in Nederland loont.^[10]

Aantal

Op 1 januari 2004 telde Nederland ruim 84 duizend Antillianen en Arubanen van de eerste generatie. Ruim driekwart van de in Nederland wonende eerste generatie Antillianen blijkt op Curaçao te zijn geboren, ruim 16 procent op Aruba, en Bonaire samen met de Bovenwindse Eilanden elk ruim 3 procent.^[11] Het grootste deel van de Antillianen in Nederland woont in de Randstad. En ongeveer 15% van hen woont in Rotterdam.

Aantal Antillianen per provincie (2018)[12]
Zuid-Holland	70.493
Noord-Holland	26.416
Noord-Brabant	16.880
Gelderland	10.402
Utrecht	9013
Flevoland	8079
Groningen	6108
Overijssel	5285
Limburg	4911
Friesland	2997
Zeeland	2080
Drenthe	1464
Totaal	160.000

Zuid-Holland	70.493	%
Rotterdam Rotterdam (Antillengemeente)	26.116	4,00
Den Haag Den Haag (Antillengemeente)	13.920	2,54
Dordrecht Dordrecht (Antillengemeente)	3010	2,53
Zoetermeer Zoetermeer (Antillengemeente)	2847	2,27
Capelle aan den IJssel Capelle aan den IJssel (Antillengemeente)	2567	3,81
Nissewaard Nissewaard	2520	2,95
Schiedam Schiedam (Antillengemeente)	1992	2,51
Delft Delft	1766	1,70
Vlaardingen Vlaardingen (Antillengemeente)	1674	2,26
Leiden Leiden	1247	1,00
Leidschendam-Voorburg Leidschendam-Voorburg	1001	1,31
Rijswijk Rijswijk	883	1,60
Alphen aan den Rijn Alphen aan den Rijn	868	0,77
Zwijndrecht Zwijndrecht	842	1,88
Hellevoetsluis Hellevoetsluis	687	1,70
Ridderkerk Ridderkerk	642	1,38
Barendrecht Barendrecht	606	1,25
Maassluis Maassluis	581	1,73
Pijnacker-Nootdorp Pijnacker-Nootdorp	577	1,04
Gouda Gouda	494	0,67
Lansingerland Lansingerland	458	0,72
Westland Westland	435	0,39
Albrandswaard Albrandswaard	343	1,33
Papendrecht Papendrecht	336	1,04
Krimpen aan den IJssel Krimpen aan den IJssel	333	1,13
Hoeksche Waard Hoeksche Waard	277	0,31
Zuidplas Zuidplas	276	0,61
Sliedrecht Sliedrecht	251	0,98
Hendrik-Ido-Ambacht Hendrik-Ido-Ambacht	225	0,72
Krimpenerwaard Krimpenerwaard	211	0,37
Gorinchem Gorinchem	209	0,56
Wassenaar Wassenaar	181	0,67
Waddinxveen Waddinxveen	179	0,59
Teylingen Teylingen	164	0,43
Leiderdorp Leiderdorp	159	0,58
Voorschoten Voorschoten	157	0,61
Alblasserdam Alblasserdam	154	0,76
Noordwijk Noordwijk	139	0,32
Brielle Brielle	134	0,77
Oegstgeest Oegstgeest	134	0,53
Katwijk Katwijk	131	0,20
Hillegom Hillegom	93	0,42
Westvoorne Westvoorne	91	0,61
Goeree-Overflakkee Goeree-Overflakkee	85	0,17
Bodegraven-Reeuwijk Bodegraven-Reeuwijk	83	0,24
Molenlanden Molenlanden	83	0,19
Kaag en Braassem Kaag en Braassem	77	0,28
Nieuwkoop Nieuwkoop	67	0,23
Midden-Delfland Midden-Delfland	63	0,32
Lisse Lisse	51	0,22
Zoeterwoude Zoeterwoude	41	0,46
Hardinxveld-Giessendam Hardinxveld-Giessendam	33	0,18

Noord-Holland	26.416	%
Amsterdam Amsterdam (Antillengemeente) Amsterdam-Zuidoost Bijlmer-Oost (E,G,K) Bijlmer-Centrum (D,F,H) Holendrecht/Reigersbos Gein Nellestein Driemond Amstel III/Bullewijk	12.127 4245 1520 1315 890 400 75 25 20	1,39
Den Helder Den Helder (Antillengemeente)	1350	2,39
Alkmaar Alkmaar	1233	1,12
Haarlemmermeer Haarlemmermeer	1201	0,76
Zaanstad Zaanstad	1135	0,72
Haarlem Haarlem	1130	0,70
Hoorn Hoorn	954	1,30
Purmerend Purmerend	882	1,08
Amstelveen Amstelveen	790	0,87
Heerhugowaard Heerhugowaard	689	1,18
Diemen Diemen	614	1,96
Hilversum Hilversum	582	0,64
Gooise Meren Gooise Meren	330	0,56
Velsen Velsen	252	0,37
Medemblik Medemblik	191	0,42
Beverwijk Beverwijk	185	0,44
Huizen Huizen	184	0,45
Uithoorn Uithoorn	183	0,61
Heemskerk Heemskerk	168	0,43
Hollands Kroon Hollands Kroon	166	0,34
Schagen Schagen	164	0,35
Heemstede Heemstede	129	0,47
Ouder-Amstel Ouder-Amstel	128	0,91
Castricum Castricum	128	0,35
Aalsmeer Aalsmeer	125	0,39
Langedijk Langedijk	122	0,43
Bloemendaal Bloemendaal	119	0,51
Weesp Weesp	115	0,56
Heiloo Heiloo	111	0,46
Zandvoort Zandvoort	103	0,60
Wijdemeren	91	0,37
Bergen	88	0,30
Stede Broec	70	0,32
Enkhuizen	67	0,36
Laren	58	0,51
Drechterland	55	0,28
Wormerland	50	0,31
Blaricum	46	0,38
Koggenland	45	0,20
Waterland	42	0,24
Edam-Volendam	42	0,12
Uitgeest	37	0,27
Texel	35	0,26
Landsmeer	30	0,26
Opmeer	29	0,24
Beemster	25	0,25
Oostzaan	16	0,17

Noord-Brabant	16.880	% van totaal inwoners
Tilburg (Antillengemeente)	4809	2,21
Eindhoven (Antillengemeente)	2810	1,21
Breda (Antillengemeente)	2228	1,21
's-Hertogenbosch	1058	0,68
Helmond	749	0,81
Oosterhout	355	0,63
Roosendaal	306	0,39
Oss	301	0,32
Etten-Leur	281	0,64
Geldrop-Mierlo	249	0,62
Bergen op Zoom	243	0,36
Boxtel	205	0,66
Waalwijk	196	0,40
Uden	185	0,44
Veldhoven	176	0,38
Meierijstad	165	0,20
Vught	145	0,54
Best	142	0,47
Valkenswaard	133	0,43
Heusden	118	0,26
Gilze en Rijen	114	0,43
Cuijk	110	0,44
Goirle	105	0,44
Halderberge	101	0,33
Moerdijk	100	0,27
Waalre	90	0,52
Altena	87	0,15
Oisterwijk	76	0,29
Cranendonck	73	0,35
Dongen	73	0,28
Geertruidenberg	69	0,32
Woensdrecht	69	0,31
Boxmeer	69	0,23
Nuenen, Gerwen en Nederwetten	66	0,28
Deurne	66	0,20
Son en Breugel	56	0,33
Sint-Michielsgestel	54	0,18
Bernheze	51	0,16
Loon op Zand	49	0,21
Steenbergen	49	0,19
Laarbeek	44	0,19
Drimmelen	38	0,13
Oirschot	36	0,19
Gemert-Bakel	31	0,10
Heeze-Leende	30	0,18
Grave	29	0,23
Rucphen	29	0,12
Eersel	27	0,14
Haaren	26	0,18
Zundert	25	0,11
Landerd	24	0,15
Reusel-De Mierden	20	0,15
Bladel	20	0,09
Hilvarenbeek	19	0,12
Bergeijk	18	0,09
Baarle-Nassau	16	0,23
Someren	16	0,08
Alphen-Chaam	13	0,12
Sint Anthonis	11	0,09
Asten	10	0,05
Mill en Sint Hubert	9	0,08
Boekel	8	0,07

Gelderland	10.402	% van totaal inwoners
Arnhem (Antillengemeente)	2878
Nijmegen (Antillengemeente)	2186
Apeldoorn	1171
Ede	304
Doetinchem	230
Wijchen	225
Rheden	215
Zutphen	206
Wageningen	156
Culemborg	154
Tiel	151
Overbetuwe	140
Lingewaard	137
Zevenaar	131
Berg en Dal	128
Renkum	123
Harderwijk	122
Beuningen	122
Nijkerk	116
Westervoort	90
Montferland	87
Oude IJsselstreek	86
Druten	82
Duiven	80
Barneveld	79
Heumen	78
Epe	78
West Betuwe	77
Lochem	70
Brummen	66
Buren	59
Berkelland	55
Ermelo	54
Bronckhorst	51
Zaltbommel	47
Aalten	43
Maasdriel	41
Putten	39
Voorst	39
Oldebroek	35
Winterswijk	35
Oost Gelre	32
Nunspeet	30
West Maas en Waal	30
Doesburg	26
Elburg	21
Neder-Betuwe	20
Heerde	16
Hattem	14
Rozendaal	14
Scherpenzeel	11

Utrecht	9013	%
Utrecht Utrecht	2895	0,81
Amersfoort Amersfoort (Antillengemeente)	1805	1,15
Nieuwegein Nieuwegein	629	0,98
Zeist Zeist	433	0,67
Stichtse Vecht Stichtse Vecht	383	0,59
Veenendaal Veenendaal	381	0,57
Soest Soest	323	0,69
Houten Houten	268	0,53
IJsselstein IJsselstein	222	0,66
De Ronde Venen De Ronde Venen	214	0,48
Utrechtse Heuvelrug Utrechtse Heuvelrug	208	0,42
De Bilt De Bilt	176	0,41
Woerden Woerden	174	0,33
Vijfheerenlanden Vijfheerenlanden	170	0,29
Leusden Leusden	160	0,52
Baarn Baarn	124	0,50
Wijk bij Duurstede Wijk bij Duurstede	106	0,44
Bunnik Bunnik	78	0,51
Eemnes Eemnes	52	0,56
Woudenberg Woudenberg	48	0,35
Rhenen Rhenen	41	0,20
Bunschoten Bunschoten	40	0,18
Montfoort Montfoort	35	0,25
Lopik Lopik	25	0,17
Oudewater Oudewater	16	0,16
Renswoude Renswoude	7	0,13

Flevoland	8079	%
Almere Almere	5458	2,54%
Lelystad Lelystad	1949	2,44%
Noordoostpolder Noordoostpolder	308	0,65%
Dronten Dronten	242	0,58%
Zeewolde Zeewolde	106	0,46%
Urk Urk	16	0,08%

Groningen	6108	%
Groningen (Antillengemeente)	3927	1,68
Delfzijl (Antillengemeente)	701	2,84
Midden-Groningen	572	0,94
Het Hogeland	209	0,44
Oldambt	147	0,38
Veendam	142	0,52
Appingedam	109	0,94
Westerkwartier	123	0,19
Stadskanaal	60	0,19
Loppersum	41	0,43
Pekela	40	0,33
Westerwolde	37	0,14

Overijssel	5285	%
Zwolle (Antillengemeente)	1632	1,26
Enschede	1159	0,73
Deventer	583	0,58
Hengelo	539	0,67
Almelo	357	0,49
Kampen	226	0,41
Steenwijkerland	138	0,31
Hardenberg	82	0,13
Raalte	69	0,18
Oldenzaal	52	0,16
Borne	47	0,20
Haaksbergen	47	0,19
Zwartewaterland	46	0,20
Dalfsen	45	0,16
Hof van Twente	43	0,12
Olst-Wijhe	39	0,21
Losser	31	0,14
Twenterand	28	0,08
Rijssen-Holten	26	0,07
Wierden	22	0,09
Dinkelland	22	0,08
Hellendoorn	22	0,06
Ommen	20	0,11
Staphorst	6	0,03
Tubbergen	4	0,02

Limburg	4911	% van totaal inwoners
Heerlen	1003	1,15
Maastricht	662	0,55
Kerkrade	513	1,13
Roermond	474	0,81
Weert	359	0,72
Sittard-Geleen	319	0,35
Venlo	317	0,31
Venray	221	0,51
Landgraaf	164	0,44
Brunssum	143	0,52
Leudal	70	0,19
Beekdaelen	57	0,16
Echt-Susteren	52	0,16
Horst aan de Maas	48	0,11
Roerdalen	45	0,22
Meerssen	43	0,23
Gennep	38	0,22
Maasgouw	38	0,16
Peel en Maas	37	0,08
Eijsden-Margraten	35	0,14
Voerendaal	34	0,27
Valkenburg aan de Geul	32	0,20
Vaals	32	0,32
Stein	30	0,12
Beek	30	0,19
Beesel	28	0,21
Mook en Middelaar	23	0,29
Bergen	21	0,16
Nederweert	19	0,11
Gulpen-Wittem	15	0,11
Simpelveld	9	0,09

Friesland	2997	%
Leeuwarden Leeuwarden (Antillengemeente)	1542	1,24
Smallingerland Smallingerland	388	0,69
Heerenveen Heerenveen	224	0,44
Súdwest-Fryslân Súdwest-Fryslân	182	0,20
Waadhoeke Waadhoeke	111	0,24
Weststellingwerf Weststellingwerf	107	0,41
De Friese Meren De Friese Meren	80	0,15
Opsterland Opsterland	78	0,26
Noardeast-Fryslân Noardeast-Fryslân	72	0,16
Ooststellingwerf Ooststellingwerf	53	0,21
Tietjerksteradeel Tietjerksteradeel	46	0,14
Achtkarspelen Achtkarspelen	32	0,11
Harlingen Harlingen	27	0,17
Terschelling Terschelling	26	0,53
Dantumadeel Dantumadeel	18	0,10
Schiermonnikoog Schiermonnikoog	4	0,43
Vlieland Vlieland	4	0,34
Ameland Ameland	3	0,08

Zeeland	2080	%
Vlissingen Vlissingen (Antillengemeente)	766	1,73%
Terneuzen Terneuzen	551	1,01%
Middelburg Middelburg	346	0,71%
Goes Goes	123	0,32%
Schouwen-Duiveland Schouwen-Duiveland	47	0,14%
Sluis Sluis	45	0,19%
Tholen Tholen	44	0,17%
Borsele Borsele	36	0,16%
Hulst Hulst	32	0,12%
Veere Veere	28	0,13%
Kapelle Kapelle	26	0,20%
Reimerswaal Reimerswaal	18	0,08%
Noord-Beveland Noord-Beveland	18	0,24%

Drenthe	1464	%
Assen Assen	410	0,60%
Emmen Emmen	374	0,35%
Hoogeveen Hoogeveen	171	0,31%
Tynaarlo Tynaarlo	95	0,28%
Meppel Meppel	88	0,26%
Midden-Drenthe Midden-Drenthe	60	0,18%
Noordenveld Noordenveld	58	0,19%
Coevorden Coevorden	57	0,16%
Westerveld Westerveld	43	0,22%
Borger-Odoorn Borger-Odoorn	43	0,17%
Aa en Hunze Aa en Hunze	41	0,16%
De Wolden De Wolden	24	0,10%

Bekende Antillianen in Nederland

Zie ook

• Antillengemeenten
• Immigratie in Nederland
• Lijst van bekende Curaçaoënaars