Siły pokojowe ONZ

Ta sekcja od 2020-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Siły pokojowe ONZ

United Nations peacekeeping

Historia
Organizacja	ONZ
Sformowanie	1945
Dowódcy
Obecny	Jean-Pierre Lacroix
Organizacja
Podległość	Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rada Bezpieczeństwa ONZ
Strona internetowa

Siły pokojowe ONZ (popularnie zwane niebieskie / błękitne berety, niebieskie / błękitne hełmy) – część sił zbrojnych państw oddanych do dyspozycji ONZ w celu przeprowadzenia konkretnych operacji pokojowych. Siły te powoływane są w trybie doraźnym przez Zgromadzenie Ogólne lub Radę Bezpieczeństwa ONZ, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych. W założeniach ONZ, siły pokojowe stanowią – dla państw w nich uczestniczących – nieprzymusowy instrument kontroli konfliktów zbrojnych.

W latach 1948–2006 przeprowadzono 60 operacji pokojowych z powołaniem tego typu sił przez ONZ, w których wzięło udział ponad 750 tysięcy osób pochodzących z ponad 110 krajów. Życie straciły 2272 osoby, w tym 1816 żołnierzy. Koszt w latach 1948–2005 wyniósł 52 mld $ w cenach z 2004 r.

30 czerwca 2006 na misjach pokojowych i politycznych ONZ służyły 72 953 osoby personelu mundurowego (62 495 żołnierzy, 2717 obserwatorów wojskowych i 7291 policjantów). Wspiera ich prawie 15 tys. osób personelu cywilnego. Uczestniczy aktualnie w misjach 108 państw (najwięcej, 72 państwa, uczestniczą w operacji UNMIS). Największymi kontrybutorami personelu mundurowego są: Bangladesz (aż 10 310), Pakistan, Indie, Nepal i Jordania. Kraje UE wystawiają 3896 osób, z tego najwięcej Polska (695) i Francja (588). Polska jest na 20. miejscu w rankingu największych kontrybutorów personelu, najwyżej z państw rozwiniętych.

Budżet na rok fiskalny 2005/2006 wyniósł 5,03 mld USD. Najwięcej kosztowała misja w DR Kongo – 1,15 mld dolarów.

Misje trwające^[1]

Obecnie działa 12 operacji, które są rozmieszczone w Europie, na Bliskim Wschodzie, Azji w Afryce (podano: rok powołania, nazwę, liczba personelu na stan listopad 2021):

Europa

• 1964 – UNFICYP – Siły Pokojowe ONZ na Cyprze – 1 005
• 1999 – UNMIK – Misja Tymczasowej Administracji ONZ w Kosowie – 355

Bliski Wschód

• 1948 – UNTSO – Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Nadzorowania Rozejmu – pierwsza akcja w ramach sił pokojowych ONZ w Palestynie – celem było i nadal jest kontrolowanie arabsko-izraelskiego porozumienia o przerwaniu walk – 388
• 1974 – UNDOF – Siły ONZ ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan – 1250
• 1978 – UNIFIL – Siły ONZ w Libanie – 10 638

Azja

• 1949 – UNMOGIP – Grupa Obserwatorów Wojskowych ONZ w Indiach i Pakistanie – 111

Afryka

• 1991 – MINURSO – Misja ONZ na rzecz Referendum w Saharze Zachodniej – 488
• 1999 – MONUSCO – Misja ONZ w Demokratycznej Republice Konga – 17 783
• 2011 – UNMISS – Misja ONZ w Sudanie Południowym 17 982
• 2011 – UNISFA – Tymczasowe Siły Bezpieczeństwa na obszarze miasta Abyei (pogranicze Sudanu i Sudanu Południowego) 3801
• 2014 – MINUSMA - Misja ONZ w Mali 18 108
• 2014 – MINUSCA - Misja ONZ w Republice Środkowoafrykańskiej 15 663

Do tego należy doliczyć 4 misje polityczne ONZ:

• 2002 – UNAMA – Misja ONZ w Afganistanie – 18
• 2003 – UNAMI – Misja ONZ w Iraku – 145 (głównie żołnierzy z Fidżi, ochraniających placówki ONZ w Iraku)
• 2005 – UNOTIL – Misja ONZ na Timorze Wschodnim – 39
• 2006 – UNIOSIL – Misja ONZ w Sierra Leone – 27

Misje zakończone^[2]

Liczba zakończonych operacji (06.III.2022) : 59.

Europa

• 1992-1995 – UNPROFOR – Siły Ochronne ONZ dla Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Jugosławii (Serbia i Czarnogóra) i Macedonii
• 1993-2009 – UNOMIG – Misja Obserwacyjna ONZ w Gruzji – 134 (7 Polaków)
• 1995-1996 – UNCRO – Operacja ONZ Przywrócenia Zaufania w Chorwacji.
• 1995-1999 – UNPREDEP – Siły Zapobiegawcze ONZ – zastąpienie UNPROFOR w Macedonii.
• 1995-2002 – UNMIBH – Misja ONZ w Bośni i Hercegowinie.
• 1996-1998 – UNTAES – Tymczasowa Administracja ONZ dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium (Chorwacja).
• 1996-2002 – UNMOP – Misja Obserwacyjna ONZ na Półwyspie Prevlaka (Chorwacja).
• 1998 – UNPSG – Policyjna Grupa Wsparcia ONZ dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium (Chorwacja).

Bliski Wschód

• 1956-1967 – UNEF I – Pierwsze Doraźne Siły Pokojowe ONZ rozmieszczone w sektorze Kanału Sueskiego i na półwyspie Synaj.
• 1958 – UNOGIL – Grupa Obserwatorów ONZ w Libanie.
• 1963-1964 – UNYOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Jemenie.
• 1973-1979 – UNEF II – Drugie Doraźne Siły Pokojowe ONZ powołane w celu nadzorowania zawieszenia ognia pomiędzy wojskami Egiptu i Izraela.
• 1988-1991 – UNIIMOG – Grupa Obserwatorów Wojskowych ONZ w Iranie i Iraku [1].
• 1991-2003 – UNIKOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Iraku i Kuwejcie.
• 2012 – UNSMIS – Misja Obserwacyjna ONZ w Syrii.

Azja i Pacyfik

• 1962-1963 – UNSF – Siły Bezpieczeństwa ONZ w Zachodniej Nowej Gwinei.
• 1965-1966 – UNIPOM – Misja Obserwacyjna ONZ w Indiach i Pakistanie.
• 1988-1990 – UNGOMAP – Misja Dobrych Usług ONZ w Afganistanie i Pakistanie.
• 1991-1992 – UNAMIC – Misja Przygotowawcza Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kambodży.
• 1992-1993 – UNTAC – Tymczasowa Administracja ONZ w Kambodży.
• 1994-2000 – UNMOT – Misja Obserwatorów ONZ w Tadżykistanie.
• 1999-2002 – UNTAET – Tymczasowa Administracja ONZ w Timorze Wschodnim.
• 2002-2005 – UNMISET – Misja Wsparcia ONZ dla Timoru Wschodniego.
• 2006-2012 – UNMIT – Misja ONZ na Timorze Wschodnim.

Afryka

• 1960-1964 – ONUC – Operacja ONZ w Demokratycznej Republice Konga.
• 1988-1991 – UNAVEM I – Pierwsza Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
• 1989-1990 – UNTAG – Grupa Pomocy ONZ w Okresie Przejściowym dla Namibii.
• 1991-1995 – UNAVEM II – Druga Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
• 1992-1993 – UNOSOM I – Pierwsza Operacja ONZ w Somalii.
• 1992-1994 – ONUMOZ – Operacja ONZ w Mozambiku.
• 1993-1994 – UNOMUR – Misja Obserwacyjna ONZ w Ugandzie i Rwandzie.
• 1993-1995 – UNOSOM II – Druga Operacja ONZ w Somalii.
• 1993-1996 – UNAMIR – Misja ONZ do Spraw Pomocy Rwandzie.
• 1993-1997 – UNOMIL – Misja Obserwacyjna ONZ w Liberii.
• 1994 – UNASOG – Grupa Obserwacyjna ONZ w Strefie Aouzou (Czad).
• 1995-1997 – UNAVEM III – Trzecia Misja Weryfikacyjna ONZ w Angoli.
• 1997-1999 – MONUA – Misja Obserwacyjna ONZ w Angoli.
• 1998-1999 – UNOMSIL – Misja Obserwacyjna ONZ w Sierra Leone.
• 1998-2000 – MINURCA – Misja ONZ w Republice Środkowoafrykańskiej.
• 1999-2005 – UNAMSIL – Misja ONZ w Sierra Leone.
• 1999-2010 – MONUC – Misja ONZ w Demokratycznej Republice Konga.
• 2005-2011 – UNMIS – Misja ONZ w Sudanie.
• 2000-2008 – UNMEE – Misja ONZ w Etiopii i Erytrei.
• 2003-2018 – UNMIL – Misja ONZ w Liberii.
• 2003-2004 – MINUCI – Misja ONZ na wybrzeżu Kości Słoniowej.
• 2004-2017 – UNOCI – Operacja ONZ na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
• 2004-2006 – ONUB – Operacja ONZ w Burundi.
• 2007-2010 – MINURCAT – Operacja ONZ w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej.
• 2007-2020 – UNAMID – Operacja ONZ w Sudanie (region Darfur).

Ameryka

• 1965-1966 – DOMREP – Misja Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ w Dominikanie.
• 1989-1992 – ONUCA – Grupa Obserwacyjna ONZ w Ameryce Środkowej.
• 1991-1995 – ONUSAL – Misja Obserwacyjna ONZ w Salwadorze.
• 1993-1996 – UNMIH – Misja ONZ w Haiti.
• 1996-1997 – UNSMIH – Misja Wsparcia ONZ w Haiti.
• 1997 – MINUGUA – Misja Weryfikacyjna ONZ w Gwatemali.
• 1997 – UNTMIH – Misja Przejściowa ONZ w Haiti.
• 1997-2000 – MIPONUH – Misja Cywilnej Policji ONZ w Haiti.
• 2004-2017 – MINUSTAH – Misja Stabilizacyjna ONZ na Haiti.
• 2017-2019 – MINUJUSTH – Misja ONZ chroniąca prawa człowieka na Haiti.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa UN Peacekeeping
• Misje pokojowe
• lista operacji ONZ na stronie oficjalnej. un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-04-22)].
• Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ - Koło nr 19 w Szczecinie
• Strona o misjach ONZ
• Lista zakończonych operacji
• Lista obecnych operacji