Desmond Tutu

Desmond Tutu

Arcybiskup emeritus
Kraj działania	Południowa Afryka
Data i miejsce urodzenia	7 października 1931 Klerksdorp
Data i miejsce śmierci	26 grudnia 2021 Kapsztad
Miejsce pochówku	?↗
Biskup Lesotho
Okres sprawowania	1976–1978
Zwierzchnik Kościoła Anglikańskiego RPA
Okres sprawowania	1986–1996
Wyznanie	chrześcijańskie
Kościół	anglikański
Diakonat	1969
Prezbiterat	1976
Sakra biskupia	1976
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Desmond Mpilo Tutu (ur. 7 października 1931 w Klerksdorp, zm. 26 grudnia 2021 w Kapsztadzie^[1]) – południowoafrykański biskup anglikański, zwierzchnik tamtejszego Kościoła, od lat 70. XX w. aktywny przeciwnik apartheidu. Był pierwszym czarnoskórym arcybiskupem południowoafrykańskiego Kościoła anglikańskiego. W 1984 został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

Życiorys

W 1960 przyjął święcenia kapłańskie w Kościele anglikańskim^[2]. Ukończył studia teologiczne na Uniwersytecie Londyńskim^[3]. W latach 1975–78 był biskupem Lesotho, w 1985 został biskupem Johannesburga^[2]. W połowie lat 70. zaangażował się w działania przeciwko segregacji rasowej w RPA, stając się ważną postacią tego ruchu^[3].

Przeforsował wprowadzenie do konstytucji RPA zakazu dyskryminacji. Najbardziej zasłużył się dla pojednania między białymi i czarnoskórymi, co uchroniło RPA przed chaosem konfliktu etnicznego. Obrońca osób LGBT^[4][5], prześladowanych w Afryce, działacz na rzecz równouprawnienia osób homoseksualnych (m.in. popierał małżeństwa osób tej samej płci). Działacz na rzecz praw człowieka i czołowy przedstawiciel ruchu prewencji HIV/AIDS w Afryce.

18 listopada 2007 w wywiadzie dla BBC Radio 4 oskarżył Kościół anglikański o obsesję na punkcie homoseksualności, dodając: „Jeżeli Bóg, jak mówią, jest homofobiczny, nie oddawałbym mu uwielbienia”^[6].

Życie prywatne

2 lipca 1955 ożenił się z Leah Nomalizo Tutu, z którą miał czworo dzieci: Trevora Thamsanqa, Theresę Thandekę, Naomi Nontombi oraz Mpho Andreę.

Wyróżnienia

• 1984: Pokojowa Nagroda Nobla
• 1986: Nagroda Alberta Schweitzera za humanitaryzm

Nagroda Magubela za wolność

• 1987: Nagroda Pacem in Terris
• 2007: Gandhi Peace Prize przyznana przez prezydenta Indii A.P.J. Abdula Kalama
• 2004: Honorowy doktorat Uniwersytetu Warszawskiego^[7]
• 2012: Nagroda Fundacji Mo Ibrahima^[8] (wyróżnienie specjalne)
• 2013: Nagroda Templetona

Upamiętnienie w popkulturze

• Jego wizerunek pojawił się w teledysku Michaela Jacksona Man in the Mirror
• Miles Davis zatytułował swoją płytę z 1986 jego nazwiskiem, by uhonorować przyznanie mu Nagrody Nobla
• W 2009, podczas trasy U2 360° Tour, emitowano przemówienie o współpracy wszystkich ludzi, wygłaszane przez Desmonda Tutu
• Jego postać pojawia się także w teledysku Chicken to Change zespołu Freshlyground
• Postać Tutu jest wspomniana w piosence Serce polskiej grupy reggae – Vavamuffin
• W odcinku specjalnym programu Top Gear kręconym w Botswanie, w napisach końcowych imiona wszystkich biorących udział w produkcji programu zostały zamienione na „Desmond” i poprzedzone tytułem „arcybiskup” w uznaniu zasług Desmonda Tutu
• Fragmenty przemówienia arcybiskupa wykorzystano w utworze muzycznym i teledysku pt. Ubuuntu grupy Lucky People Center
• Baskijski zespół Kortatu zatytułował jeden ze swoich utworów "Desmond Tutu"

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Teksty Arcybiskupa Tutu w języku polskim. dstp.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-24)].