Wismar

Wismar

Stad in Duitsland
Situering
Deelstaat	Mecklenburg-Voor-Pommeren
Landkreis	Nordwestmecklenburg
Coördinaten	53° 54′ NB, 11° 28′ OL
Algemeen
Oppervlakte	41,72 km²
Inwoners (31-12-2020[1])	42.824 (1.026 inw./km²)
Hoogte	15 m
Burgemeester	Thomas Beyer (SPD)
Overig
Postcodes	23952, 23966, 23968, 23970
Netnummer	03841
Kenteken	HWI
Gemeentenr.	13 0 74 087
Website	www.wismar.de
Locatie van Wismar in Nordwestmecklenburg
Portaal    Duitsland

Historisch centrum van Stralsund en Wismar
Werelderfgoed cultuur
Land	Duitsland
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	ii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	1067
Inschrijving	2002 (26e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

De havenstad Wismar (Nedersaksisch: Wismer) ligt in de noordelijke Duitse deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren en telt 42.557 inwoners (31-12-2015). De stad ligt direct aan de Oostzee en is na Rostock de tweede Oostzeehaven van de deelstaat. Tot 2011 was Wismar een kreisfreie stad, sindsdien is het de Kreisstadt van de Landkreis Nordwestmecklenburg.

Geschiedenis

Wismar werd tussen 1226 en 1229 gesticht door Lübeckse kolonisten onder Heinrich Borwin: de stad was vanaf het begin planmatig aangelegd. Al spoedig gold in Wismar het Lübeckse stadsrecht, en in 1266 bevestigde de Mecklenburgse vorst deze stadsrechten.

Wismar was vanaf het begin een haven- en handelsstad, die over privileges beschikte en in 1259 een handelsverdrag sloot met Lübeck en Rostock: dat was de kiem van de Hanze, die zou uitgroeien tot het machtige handelsverbond waaraan ook Nederlandse steden zouden gaan deelnemen. Vanaf 1276 kreeg Wismar een stadsmuur en de snelle opkomst van de stad werd onderstreept door de bouw van drie belangrijke kerken in de stijl van de baksteengotiek: de Marienkirche (Mariakerk), de Nikolaikirche (Sint-Nicolaaskerk) en de Georgenkirche (Sint-Joriskerk). De graven van Mecklenburg verplaatsten in 1257 hun residentie van kasteel Mecklenburg naar Wismar en bleven er tot 1358, toen ze naar Schwerin gingen.

In 1631, tijdens de Dertigjarige Oorlog, werd Wismar door Zweden veroverd. De Vrede van Osnabrück van 1648 liet Wismar aan Zweden en de stad bleef ook Zweeds na de Grote Noordse Oorlog, waarin Zweden bijna al zijn andere overzeese bezittingen verloor. In 1803 verpachtte Zweden Wismar en omgeving voor honderd jaar aan het groothertogdom Mecklenburg en pas op 20 juni 1903 werd de stad Duits.

Rond die tijd was de industrialisatie op gang gekomen. De scheepsbouw ontwikkelde zich snel, maar ook de handel. In 1881 opende Rudolph Karstadt er zijn eerste winkel. Karstadt heeft zich ontwikkeld tot een bekend grootwinkelbedrijf met filialen in heel Duitsland.

Onder de nazi's kreeg Wismar een filiaal van de vliegtuigfabriek Dornier, die hier bommenwerpers ging bouwen. Dat maakte de stad tijdens de Tweede Wereldoorlog het doelwit van geallieerde bombardementen, die zware schade toebrachten aan de stad: de Georgenkirche ging in vlammen op, evenals een kwart van de woonhuizen. De hierbij redelijk beschadigde Marienkirche werd in augustus 1960 door de DDR-communisten van de SED opgeblazen, waarna slechts de toren rest, terwijl het herstel van de ruïne van de Georgenkirche pas na die Wende is begonnen.

Op 7 mei 1945 troffen de Brits-Canadese en Russische troepen elkaar in Wismar. De stad ging vervolgens deel uitmaken van de DDR. De scheepsbouw onderging grote uitbreidingen, maar de binnenstad verkommerde.

Niettemin is Wismar nog een bezienswaardige stad, waar wordt gewerkt aan het herstel van oorlogsschade en verwaarlozing. De stad is in 2002 samen met Stralsund op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO geplaatst.

Op 3 september 2011 verloor de stad haar kreisfreie status en werd ze onderdeel van het district Nordwestmecklenburg.

Bezienswaardigheden

Voornaamste bezienswaardigheden zijn de Nikolaikirche, het op een na hoogste kerkgebouw in baksteengotiek ter wereld, het marktplein met de Alter Schwede (met 14de-eeuwse bakstenen gevel) en de Wasserkunst, het symbool van de stad. Dit is een paviljoen in Hollandse renaissancestijl, vanwaar het water over de stad werd gedistribueerd. Het imposante stadhuis is 19de-eeuws, van een meer recente datum dan in andere Hanzesteden. Van de oude stadsverdediging rest nog een stadspoort. De Georgenkirche, de grootste kerk van Wismar, kan na een ingrijpende restauratie weer als bezienswaardigheid worden gezien.

• Die Altstadt
• 
  Wismar in de binnenstad
• 
  gevel met rode zandstenen beelden
• 
  Brauhaus am Lohberg
• 
  Wasserkunst am Marktplatz
• 
  Hotel Seestern am Marktplatz
• 
  preekstoel Sankt Nicolai Kirche

Fictie

Wismar is sinds 2004 het toneel van de ernaar genoemde krimi "SOKO Wismar".

Partnersteden

Wismar onderhoudt een stedenband met:

• Kemi,  Finland, sinds 1959
• Lübeck,  Duitsland, sinds 1987
• Calais,  Frankrijk, sinds 1998
• Aalborg,  Denemarken, sinds 1988
• Kalmar,  Zweden, sinds 2002

Daarnaast bestaat er een vriendenband met Halden,  Noorwegen, sinds 1991.

Geboren in Wismar

• Sophia van Mecklenburg-Güstrow (1557-1631), door haar huwelijk met Frederik II van Denemarken koningin van Denemarken en Noorwegen
• Johan Carl Wilcke (1732-1796), Duits-Zweeds natuurkundige
• Friedrich Christoph Dahlmann (1785-1860), historicus, hoogleraar en politicus
• Gabriel Ludwig Johann von Amsberg (1822-1899), overgrootvader van Claus van Amsberg
• Gottlob Frege (1848-1925), wiskundige, logicus en filosoof
• Franz Ziehl (1857-1926), bacterioloog
• Karl Scharfenberg (1874-1938), spoorwegingenieur
• Joachim Streich (1951-2022), voetballer
• Marita Koch (1957), sprintster
• Jacqueline Börner (1965), oud-langebaanschaatsster
• Robert Tesche (1987), voetballer

Zie de categorie Wismar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.