Fagusfabriek

Fagusfabriek
Werelderfgoed cultuur

Land	Duitsland
Coördinaten	51° 59′ NB, 9° 49′ OL
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	ii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	1368
Inschrijving	2011 (35e sessie)
Kaart

UNESCO-werelderfgoedlijst

De Fagusfabriek (Duits: Fagus-Werk) is een bouwwerk in Alfeld (Leine) (Duitsland). Het was de eerste fabriek waarvan de wanden vrijwel geheel van glas waren. In 2011 is het gebouw door UNESCO op de werelderfgoedlijst geplaatst.

Het zeer vooruitstrevende bouwwerk is in opdracht van de schoenleestenfabrikant Carl Benscheidt^[1] door de architecten Walter Gropius en Adolf Meyer ontworpen en tussen 1911 en 1913 gebouwd. Met latere uitbreidingen werd het uiteindelijk in 1925 voltooid.

Constructie

Het langgerekte gebouw bestaat uit drie bouwlagen waarbij het meest opvallende element de opdeling van de muren is, met grote raampartijen die op de hoeken doorlopen. Dit is slechts mogelijk door de toegepaste skeletstructuur van gewapend beton. De muur is verder gestructureerd door baksteen die in smalle stroken licht naar binnen is gekeerd. Daartussenin werden ijzeren kozijnen opgehangen die zich over de drie verdiepingen uitstrekken. De raampartijen in deze ijzeren kozijnen werden afgewisseld door metalen platen (ook opgehangen in deze kozijnen). De constructie van het gebouw wordt op deze manier weergegeven en dus niet verstopt. De gevel is herleid tot een vlies. De optische lichtheid van de glaswanden werd een centrale strategie.

Huidig gebruik

In het gebouw worden nog steeds, op kleine schaal, leesten gemaakt. Er is een permanente tentoonstelling over Gropius en zijn band met dit gebouw. Het gebouw kan d.m.v. rondleidingen, waarbij verschillende thema's mogelijk zijn, worden bezichtigd. Daarnaast is er in de kelder van het gebouw een schoenleestenmuseum.

Fotogalerij

Overzichtsfoto Fagus-fabriek (2005)
Detail constructie (1)
Detail constructie (2)
Fagus-fabriek te Alfeld, voorzijde (2007)
Achterzijde
Productie van schoenleesten in het Fagus-Werk, foto uit 2018

Externe links

www.fagus-werk.com Bezichtiging van en rondleidingen in het Fagus-gebouw
Zie voor een ander vroeg industrieel ontwerp van Gropius, in dezelfde regio, onder Kirchbrak.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Benscheidt werd geboren in 1858 als boerenzoon, en is overleden te Alfeld in 1947. In zijn jongere jaren wilde hij zich aanvankelijk op de alternatieve geneeskunde toeleggen. Daarbij ontdekte hij, dat veel schoenmakers leesten gebruikten, die voor de linker- en rechtervoet gelijk waren, waardoor velen slecht passende schoenen gebruikten. Benscheidt ging zich, eerst in dienst van en later als compagnon van een andere fabrikant met groot succes op de productie van verbeterde leesten toeleggen. Na een conflict met een financieel partner van zijn firma begon Benscheidt in 1911 voor zichzelf, en schakelde voor het ontwerp van zijn fabriek Walter Gropius, een toen nog jonge architect, in. Deze ontwierp later, vanaf 1938 in samenwerking met Ernst Neufert, nog diverse uitbreidingen van het gebouw. Na Carl Benscheidts dood zette zijn zoon Karl de fabriek voort. Carl Benscheidt sr. was vanaf 1899 ook betrokken bij de uitbreiding met voor die tijd moderne woonwijken van de stad Alfeld. Benscheidt is ereburger van Alfeld. Naar hem zijn in die stad een straat en een middelbare school genoemd.