Vaatcryptogamen

Vaatcryptogamen vormen een parafyletische groep van cryptogame planten (met verborgen voortplantingsorganen) met vaatbundels en met voortplanting door sporen. Binnen de vaatplanten (Tracheofyta) staan de vaatcryptogamen tegenover de fanerogamen of zaadplanten met voortplanting door zaden.

Omgrenzing

Vereenvoudigde stamboom van de Embryophyta[1][2][3][4][5][6][7]
  •  Embryophyta  (landplanten)
    • mossen s.l.
    •  Tracheophyta , (vaatplanten)
      • † rhyniophyten (Banks 1975)
          • † Stam Zosterophyllophyta (Banks 1975)
          • Stam Lycopodophyta (Cronquist & al. 1966)
        •  Euphyllophyta  (Kenrick & Crane 1997)
          • † Stam Trimerophytophyta (Banks 1975)
            • † Klasse Cladoxylidopsida
              • † Klasse Coenopteridopsida
                • Stam Pteridophyta (Schimper 1879), varens
                •  Lignophyta 
                  • † progymnospermophyten
                  • Spermatophyta, zaadplanten
                    • † zaadvarens, pteridospermatophyten
                      • naaktzadigen, gymnospermophyten
                      • Angiospermophyta, bedektzadigen
worden niet bij de vaatcryptogamen gerekend.
een polyfyletische groep
 taxonomische groep; benoemde clade  (een monofyletische groep)

De vaatcryptogamen zijn slechts een deel van de cryptogamen; het zijn de vaatplanten, die zich voortplanten door sporen, en dus zonder de zaadplanten. Tot de vaatcryptogamen behoren de varens en varenachtigen. Pteridologie is de tak van wetenschap die zich bezighoudt met de vaatcryptogamen. Hoewel de naam verouderd is wordt deze voor het gemak nog wel eens gebruikt.

"Cryptogamen" (waar de vaatcryptogamen slechts een deel zijn) is een oude benaming uit de 19e en 20e eeuw voor de zogenaamde "lagere planten" of "sporenplanten"; de planten die dus geen bloemen vormen. Tot de polyfyletische groep van de cryptogamen worden de onderling niet verwante algen, schimmels (inclusief korstmossen) en mossen s.l. gerekend. Deze groepen vormen samen geen natuurlijke eenheid. Tegenover de cryptogamen staat de groep van de fanerogamen of zaadplanten (zaadvarens, naaktzadigen en bedektzadigen).

Tot de vaatcryptogamen worden gerekend de volgende (soms polyfyletische) groepen:

Historische namen

Historische namen van verschillende groepen in het Plantenrijk
Cryptogamae Thallophyta,

Arrhizophyta

'lagere planten' 		Prokaryoten, Protophytae,
Schizophyta, Monera 		Bacteria
Algen s.l. Cyanophyta
thallofyten
zonder
archegonia 		Algae s.s.
Fungi,
Schimmels
appendix:
Lichenes
Embryophyta

Planten (s.s.) 		Archegoniatae Bryophyta s.l.
Astelocormophyta 		Hepaticae
Musci
Anthocerotae
Cormophyta,
Tracheophyta,
Rhizophyta,
Stelocormophyta 		Vaatcryptogamen,
Varens 		'Lycophyta'
'Pteridophyta'
Phanerogamae,
Fanerogamen 		Spermatofyta
Lignophyta 		Gymnospermae
Angiospermae,
Anthophyta 		Monocotyledonae
Dicotyledonae
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. THE NONVASCULAR EMBRYOPHYTES Geraadpleegd: 15-05-2017.
  2. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. THE VASCULAR CRYPTOGAMS Geraadpleegd: 15-05-2017.
  3. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. HIERARCHICAL CLASSIFICATION OF THE PHYLUM PTERIDOSPERMOPHYTA (Ward 1904) Geraadpleegd: 15-05-2017.
  4. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM PTERIDOPHYTA (Schimper 1879) Geraadpleegd: 15-05-2017.
  5. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM PROGYMNOSPERMOPHYTA (Bold et al. 1987) Geraadpleegd: 15-05-2017.
  6. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE GYMNOSPERMS Geraadpleegd: 15-05-2017.
  7. ↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM ANGIOSPERMOPHYTA (Berry 1915) Geraadpleegd: 15-05-2017.

Literatuur

  • (en) Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life Geraadpleegd: 15-05-2017.