Tacheles

Tacheles ook wel gespeld als tachles of taggeles (afgeleid van het Hebreeuwse woord תכלית, tachliet, doel, einde, grens) is een Jiddisch woord dat onder meer in het Nederlands en Duits is beland. Het betekent "doel, duidelijke, klare taal, onomwonden spreken".[1][2] Iemand die tacheles spreekt, neemt geen blad voor de mond.

Van dit woord is baltacheles afgeleid, een praktisch, reëel mens.[3]

Zegswijzen

Het woord komt voor in de volgende Jiddische zegswijzen :

  • Tachles reden.

Verstandig, zakelijk spreken, ter zake komen.

  • Das is kein tachles.

Dat is niet praktisch/heeft geen praktische betekenis. Dat is geen verstandige taal.

Internationaal gebruik

Hoewel het woord tacheles in het Nederlands-Jiddisch een bekend begrip is, is het nimmer in de Nederlandse taal opgenomen. In het Duits is het wel officieel in de taal opgenomen en gebruikt men ook de uitdrukking Tacheles reden. Als men zegt Lass uns mal Tacheles reden dan wordt gevraagd meteen tot de essentie te komen.[4] Ook in New York, waar een grote joodse gemeenschap is gevestigd, wordt het woord tacheles gebruikt.

Vernoemingen

Kunsthaus Tacheles
  • Het Kunsthaus Tacheles, een voormalig warenhuis dat begin 20e eeuw in Berlijn werd gebouwd, is vernoemd naar dit woord.
  • In Zwitserland wordt een weekblad onder de naam Tachles uitgegeven. Het blad verschijnt in een oplage van ongeveer 7.000 exemplaren en bevat ook speciale edities en supplementen. Het magazine bestaat sinds 2001, toen de Jüdische Rundschau en het Israelitisches Wochenblatt met elkaar fuseerden.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. H. Beem, Resten van een Taal, NIK Contact, Amsterdam, 1992, p. 128.
  2. Eigen boontjes doppen is de kunst, door Bianca v/d Water
  3. J. v/d Kamp en J. v/d Wijk, Koosjer Nederlands, Joodse woorden in de Nederlandse taal, uitgeverij Contact, Amsterdam, 2006, p. 621.
  4. Duden
· · Sjabloon bewerken
Jiddisch
Literatuur:Overzicht · Alfabet · Isaac Bashevis Singer · Sjolem Asch · Sjolem Alejchem · Der Nister · Chajiem Nachman Bialik · Glikl Hamel · Ramsj
Muziek:Klezmer · Leo Fuld · Giora Feidman · Lin Jaldati · Oi Va Voi · The Klezmer Society · Di Gojim · Kroke · Amsterdam Klezmer Band
Cultuur en eten:Theater · Anatevka · Sjtreimel · Asjkenazisch · Obbene Sjoel · Sjtetl · Gefilte fisj · Bagel · Latkes · Challe · Bolus
Taal:Achenebbisj · Geintje · Jatten · Koefnoen · Gannef · Mazzeltof · Mokum · Treife · Tacheles · Hoteldebotel · Jiddisch van A tot Z
WikiWoordenboek
Zoek tacheles op in het WikiWoordenboek.