Pepernoot

Dit artikel gaat over licht taaie brokjes peperkoek. Voor knapperige speculaasbolletjes, zie Kruidnoot.
Pepernoot
Pepernoten
Land Vlag van Nederland Nederland
Hoofdingrediënt(en) roggebloem, honing, anijs
Gang Sinterklaas
Type Deeggerecht
Portaal  Portaalicoon   Eten en drinken

Een pepernoot is een taai, lichtbruin en naar anijs smakend banket dat vooral in de sinterklaastijd wordt gegeten. Traditioneel worden de pepernoten gestrooid zodat kinderen ze kunnen zoeken.

Pepernoten (vroeger ook wel peperneut of peperbol genoemd[1]) worden gemaakt van roggebloem met honing en anijs en hebben een onregelmatige vorm.[2] De smaak en structuur is vergelijkbaar met taaitaai.

De vroegste vermelding is terug te vinden in een Gronings plakkaat uit 1640 betreffende de oprichting van een koekenbakkersgilde.[3] Zeker is dat kruidkoek, waarvan het een afsnijdsel zou kunnen zijn, al in 1615 bestond.[4] Soms wordt, ten onrechte, gemeld dat het gebruik van de pepernoot te zien zou zijn op het 17e-eeuwse schilderij Het Sint-Nicolaasfeest van Jan Steen. Pepernoten bevatten lang niet altijd peper. Mogelijk was het ten tijde van het ontstaan van het koekje anders en werd het in de loop der tijd verminderd omdat peper duur kon zijn.[5] Een andere verklaring kan zijn dat peper lang een verzamelnaam voor specerijen in het algemeen was.[6]

Wetenswaardigheden

  • De kruidnoot wordt eveneens pepernoot genoemd, maar dat is een speculaas-achtig product.
  • Het woord pepernoot werd ook gebruikt voor peperkorrel.

Externe link

  • Peperneuten met anijs. Blog van Lizet Kruyff, Culinair historicus
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Een peperbol kan echter ook peperkorrel betekenen.
  2. Janneke Vreugdenhil, Kruidnoten zijn echt iets anders dan pepernoten. NRC (22 november 2019).
  3. De Groninger pepernotenkwestie, Weblog van groninganus. Url bezocht op 17 november 2020
  4. Meerman, J. (2015) Kleine geschiedenis van de Nederlandse keuken, Amsterdam: Ambo/Anthos
  5. Waarom spreekt men over een pepernoot, terwijl in het recept geen peper zit?. Eindhovens Dagblad, 16 oktober 2008
  6. Waarom heten pepernoten eigenlijk pepernoten. NRC, 24 november 2010
· · Sjabloon bewerken
Sinterklaasfeest
Pakjesavond:lootjes trekken · sinterklaasdobbelen · surprise
Personage:Sinterklaas · Zwarte Piet · Paard van Sinterklaas
Attributenmantel · mijter · roe · staf · stoomboot
Snoepgoed:bisschopswijn · borstplaat · boterletter · chocoladeletter · chocolademunten · clementines · kruidnoten · letterkoekjes · marsepein · pepernoten · schuimpje/guimauve · speculaaspop · strooigoed · taaitaai
Media:Dag Sinterklaas · De club van Sinterklaas · Het grote Sinterklaasverhaal · Sinterklaas in Sesamstraat · Het Sinterklaasjournaal · Kleine Klaas · Sinteressante dingen · Slot Marsepeinstein · Sint & De Leeuw
Lied of boek:Sinterklaas is jarig · Sinterklaas, wie kent hem niet · De streken van tante Toets · Paniek in de confettifabriek · Sint Nikolaas en zijn knecht
Intocht:Landelijke intocht van Sinterklaas · Intocht van Sinterklaas in Amsterdam · Hij komt, hij komt... De intrede van de Sint
Varianten:Krampus · Queen Nikkolah · Sinterklaasfeest op de Waddeneilanden: Klaasohm · Klozum · Opkleden · Ouwe Sunderklaas · Sunderum · Sunneklaas
Overig:Nicolaas van Myra · Sint-Nicolaasdag · Sint (film)