Linuxkernel

Linuxkernel
Logo
Knoppix tijdens opstarten
Ontwikkelaar(s) Linux Kernel Organization, Inc.
OS-familie Unix-achtig
Bronmodel Vrije en opensourcesoftware
Uitgebracht 25 augustus 1991 (32 jaar geleden)
Recentste uitgave 6.9 (12 mei 2024)[1] Bewerken op Wikidata
Onderhoudsversie 6.1.46 / 5.15.127 / 5.10.191 / 5.4.254 / 4.19.292 / 4.14.323[2] 
(2023-08-18)
Recentste bètaversie 4.15-rc8 (14 januari 2018),[3] 4.15-rc9 (21 januari 2018),[4] 4.16-rc3 (26 februari 2018),[5] 4.16-rc5 (11 maart 2018),[6] 4.16-rc6 (18 maart 2018),[7] 4.16-rc7 (25 maart 2018),[8] 4.18-rc6 (22 juli 2018), 5.1-rc1 (17 maart 2019),[9] 5.1-rc2 (24 maart 2019),[10] 6.2-rc6 (29 januari 2023),[11] 6.3-rc1 (5 maart 2023),[12] 6.3-rc2 (12 maart 2023),[13] 6.3-rc3 (19 maart 2023),[14] 6.3-rc4 (26 maart 2023),[15] 6.3-rc5 (2 april 2023),[16] 6.3-rc6 (9 april 2023),[17] 6.3-rc7 (16 april 2023),[18] 6.4-rc1 (7 mei 2023),[19] 6.4-rc2 (14 mei 2023),[20] 6.4-rc3 (21 mei 2023),[21] 6.4-rc4 (28 mei 2023),[22] 6.4-rc5 (4 juni 2023),[23] 6.4-rc6 (11 juni 2023),[24] 6.4-rc7 (18 juni 2023),[25] 6.5-rc1 (9 juli 2023),[26] 6.5-rc2 (16 juli 2023),[27] 6.5-rc3 (23 juli 2023),[28] 6.5-rc4 (30 juli 2023),[29] 6.5-rc5 (6 augustus 2023),[30] 6.5-rc6 (13 augustus 2023),[31] 6.5-rc7 (20 augustus 2023),[32] 6.6-rc1 (10 september 2023),[33] 6.6-rc2 (17 september 2023),[34] 6.6-rc3 (24 september 2023),[35] 6.6-rc6 (15 oktober 2023),[36] 6.6-rc7 (22 oktober 2023),[37] 6.7-rc1 (12 november 2023),[38] 6.7-rc2 (19 november 2023),[39] 6.7-rc3 (26 november 2023),[40] 6.7-rc4 (3 december 2023),[41] 6.7-rc5 (10 december 2023),[42] 6.7-rc6 (17 december 2023),[43] 6.7-rc7 (23 december 2023),[44] 6.7-rc8 (31 december 2023),[45] 6.8-rc1 (21 januari 2024),[46] 6.8-rc2 (28 januari 2024),[47] 6.8-rc4 (11 februari 2024),[48] 6.8-rc5 (18 februari 2024),[49] 6.8-rc6 (25 februari 2024),[50] 6.8-rc7 (3 maart 2024),[51] 6.9-rc1 (24 maart 2024),[52] 6.9-rc2 (31 maart 2024),[53] 6.9-rc3 (7 april 2024),[54] 6.9-rc4 (14 april 2024),[55] 6.9-rc5 (21 april 2024),[56] 6.9-rc6 (28 april 2024),[57] 6.9-rc7 (5 mei 2024)[58] Bewerken op Wikidata
Kerneltype Monolithisch (met modules)
Programmeertaal C en assembleertaal
Licentie(s) GPLv2
Status Actief
Website [(en) Officiële website Officiële website]
Portaal  Portaalicoon   Informatica
Vrije software
De Linuxkernel is beschikbaar op meerdere hardware platformen en wordt ondersteund door een veelheid aan vrije software en opensourcesoftware, maar ook commerciële software

De Linuxkernel is de kernel (kern) van besturingssystemen uit de Linuxfamilie.

Classificatie

De Linuxkernel wordt beschouwd als een monolithische kernel hoewel delen van zijn functie via modules geladen worden. Deze modules voegen meestal extra hardwareondersteuning toe.

Gebruikersperspectief

Voor de meeste gebruikers bevindt de kernel zich onder de spreekwoordelijke "motorkap": de gebruiker communiceert met de computer via een gebruikersinterface, van de onderliggende techniek merken veel gebruikers weinig. De kernel bevat de basisfaciliteiten van Linux, zoals stuurprogramma's (drivers) en systeemaanroepen zoals read() en write(). Deze veelgebruikte basisfuncties zijn nodig om programma's te kunnen schrijven zonder dat de softwareontwikkelaar zich zorgen hoeft te maken over details, bijvoorbeeld hoe een read()-actie (die invoer van een toetsenbord of ander invoerapparaat leest) werkt.

De kernel is gecompileerd en is dus een binair bestand. Omdat de Linuxkernel vrije software is (wat gepubliceerd is onder de voorwaarden van de GPL), is de broncode ervan vrij beschikbaar. Zo kan iedereen met de nodige expertise de kernel veranderen en de veranderde versie beschikbaar stellen voor anderen.

Dat dit laatste niet op noemenswaardige schaal gebeurt, wordt gezien als een bevestiging van de kwaliteiten van Linus Torvalds, de hoofdontwikkelaar, maintainer en leider van het project. In 1990 begon hij een terminalemulator te ontwikkelen, maar hij wilde meer functies en besefte even later dat hij in feite de kernel voor een besturingssysteem aan het schrijven was. Op 5 oktober 1991 maakte Torvalds de eerste release bekend met een usenetposting in de nieuwsgroep comp.os.minix.[59]

Versies

Zie Lijst van versies van de Linuxkernel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Binnen de versies van de Linuxkernel werd er tot voor kort onderscheid gemaakt tussen twee niveaus van ontwikkeling:

  1. productiekernels of stabiele kernels, die geschikt zijn voor gebruik binnen een productieomgeving;
  2. ontwikkelingskernels of onstabiele kernels, waarin nieuwe technieken worden uitgetest, en die niet altijd geschikt zijn voor dagelijks gebruik.

GNU/Linux-distributies zullen in het algemeen een productiekernel meeleveren. Deze stabiele versies worden ook na het uitkomen van nieuwere versies nog onderhouden (onderhoudsversie): fouten (bugs) en beveiligingsproblemen worden opgelost en voor nieuwe hardware worden drivers ontwikkeld.

Sinds versie 1.0.0 worden de versienummers gekenmerkt door drie getallen. Het eerste getal wordt gebruikt om zeer radicale veranderingen aan te geven. Als het tweede getal even is, betekent dat dat het gaat om een productiekernel; een oneven getal betekent dat het een ontwikkelingskernel is. Elke versie van de kernel wordt bovendien gevolgd door kleinere aanpassingen die fouten (bugs) oplossen. Dit patchlevel is herkenbaar aan het derde getal.

Bij de 2.6-serie werd dit systeem verlaten en wordt er geen onderscheid meer gemaakt tussen productie- en ontwikkelingskernels. Sinds kernel 2.6 wordt het versienummer aangegeven met 4 cijfers, waarbij het derde getal voor nieuwe functies en hardwareondersteuning staat en het vierde voor foutoplossingen.

Vanaf kernel 3.0.0 bestaat het versienummer weer uit drie getallen, waarbij het tweede getal voor nieuwe functies en hardwareondersteuning staat en het derde voor foutoplossingen. Verhoging van het eerste getal heeft geen speciale betekenis, en gebeurt wanneer Torvalds het tweede getal te hoog vindt worden.[60]

Linux-libre

Van elke Linuxkernel wordt door de Free Software Foundation een gestripte versie uitgebracht waaruit de niet-vrije onderdelen met behulp van een deblob-script verwijderd zijn. De gestripte versie van Linux wordt Linux-libre genoemd en wordt gebruikt voor de Linuxdistributies van het GNU/Linux-besturingssysteem van de FSF.[61][62] Niet elke Linuxdistributie met het predicaat "GNU/Linux" draait op Linux-libre. Linux-libre kan niet op alle hardware draaien waar andere GNU/Linux-versies met de gewone Linuxkernel wel op draaien.

Mascotte

Tux, een pinguïn, is de officiële Linuxmascotte

De Linuxmascotte is een pinguïn met de naam Tux, ontworpen door Larry Ewing in het beeldbewerkingsprogramma GIMP. 'Tux' kwam als winnaar naar voren na een in 1996 uitgeschreven wedstrijd voor een logo voor Linux (2.0 en later). Linus Torvalds vond dat het logo een pinguïn moest zijn.

Zie ook

Externe link

  • (en) Officiële website
Mediabestanden
Commons heeft mediabestanden in de categorie Linux kernel.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Linus Torvalds, Linux 6.9 (12 mei 2024). Geraadpleegd op 12 mei 2024.
  2. (en) The Linux Kernel Archives. The Linux Kernel Organization. Geraadpleegd op 18 augustus 2023.
  3. https://git.kernel.org/pub/scm/linux/kernel/git/torvalds/linux.git/tag/?h=v4.15-rc8; geraadpleegd op: 19 januari 2018.
  4. https://git.kernel.org/pub/scm/linux/kernel/git/torvalds/linux.git/tag/?h=v4.15-rc9; geraadpleegd op: 24 januari 2018.
  5. https://git.kernel.org/pub/scm/linux/kernel/git/torvalds/linux.git/tag/?h=v4.16-rc3; geraadpleegd op: 27 februari 2018.
  6. https://git.kernel.org/pub/scm/linux/kernel/git/torvalds/linux.git/tag/?h=v4.16-rc5; geraadpleegd op: 15 maart 2018.
  7. https://git.kernel.org/pub/scm/linux/kernel/git/torvalds/linux.git/tag/?h=v4.16-rc6; geraadpleegd op: 22 maart 2018.
  8. https://git.kernel.org/pub/scm/linux/kernel/git/torvalds/linux.git/tag/?h=v4.16-rc7; geraadpleegd op: 28 maart 2018.
  9. Linus Torvalds; "Linux 5.1-rc1"; tijdstip: 17 maart 2019.
  10. [GIT PULL irqchip updates for 5.1-rc2].
  11. Linux 6.2-rc6 Released & It's Suspiciously Small (29 januari 2023). Geraadpleegd op 30 januari 2023.
  12. Linus Torvalds, Linux 6.3-rc1 (5 maart 2023). Geraadpleegd op 6 maart 2023.
  13. Linux 6.3-rc2 (12 maart 2023). Geraadpleegd op 13 maart 2023.
  14. Linus Torvalds, Linux 6.3-rc3 (19 maart 2023). Geraadpleegd op 19 maart 2023.
  15. Linux 6.3-rc4 (26 maart 2023). Geraadpleegd op 30 maart 2023.
  16. Linux 6.3-rc5 (2 april 2023). Geraadpleegd op 6 april 2023.
  17. Linus Torvalds, Linux 6.3-rc6 (9 april 2023). Geraadpleegd op 9 april 2023.
  18. Linus Torvalds, Linux 6.3-rc7 (16 april 2023). Geraadpleegd op 18 april 2023.
  19. Linux 6.4-rc1 (7 mei 2023). Geraadpleegd op 8 mei 2023.
  20. Linus Torvalds, Linux 6.4-rc2 (14 mei 2023). Geraadpleegd op 15 mei 2023.
  21. Linus Torvalds, Linux 6.4-rc3 (21 mei 2023). Geraadpleegd op 22 mei 2023.
  22. Linus Torvalds, Linux 6.4-rc4 (28 mei 2023). Geraadpleegd op 28 mei 2023.
  23. Linus Torvalds, Linux 6.4-rc5 (4 juni 2023). Geraadpleegd op 4 juni 2023.
  24. Linus Torvalds, Linux 6.4-rc6 (11 juni 2023). Geraadpleegd op 11 juni 2023.
  25. Linus Torvalds, Linux 6.4-rc7 (18 juni 2023). Geraadpleegd op 18 juni 2023.
  26. Linus Torvalds, Linux 6.5-rc1 (9 juli 2023). Geraadpleegd op 11 juli 2023.
  27. Linus Torvalds, Linux 6.5-rc2 (16 juli 2023). Geraadpleegd op 17 juli 2023.
  28. Linus Torvalds, Linux 6.5-rc3 (23 juli 2023). Geraadpleegd op 24 juli 2023.
  29. Linus Torvalds, Linux 6.5-rc4 (30 juli 2023). Geraadpleegd op 3 augustus 2023.
  30. Linux 6.5-rc5 (6 augustus 2023). Geraadpleegd op 7 augustus 2023.
  31. Linus Torvalds, Linux 6.5-rc6 (13 augustus 2023). Geraadpleegd op 14 augustus 2023.
  32. Linus Torvalds, Linux 6.5-rc7 (20 augustus 2023). Geraadpleegd op 24 augustus 2023.
  33. Linus Torvalds, Linux 6.6-rc1 (10 september 2023). Geraadpleegd op 11 september 2023.
  34. Linus Torvalds, Linux 6.6-rc2 (17 september 2023). Geraadpleegd op 17 september 2023.
  35. Linus Torvalds, Linux 6.6-rc3 (24 september 2023). Geraadpleegd op 28 september 2023.
  36. Linus Torvalds, Linux 6.6-rc6 (15 oktober 2023). Geraadpleegd op 16 oktober 2023.
  37. Linus Torvalds, Linux 6.6-rc7 (22 oktober 2023). Geraadpleegd op 22 oktober 2023.
  38. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc1 (12 november 2023). Geraadpleegd op 14 november 2023.
  39. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc2 (19 november 2023). Geraadpleegd op 20 november 2023.
  40. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc3 (26 november 2023). Geraadpleegd op 27 november 2023.
  41. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc4 (3 december 2023). Geraadpleegd op 3 december 2023.
  42. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc5 (10 december 2023). Geraadpleegd op 11 december 2023.
  43. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc6 (17 december 2023). Geraadpleegd op 18 december 2023.
  44. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc7 (23 december 2023). Geraadpleegd op 25 december 2023.
  45. Linus Torvalds, Linux 6.7-rc8 (31 december 2023). Geraadpleegd op 3 januari 2024.
  46. Linus Torvalds, Linux 6.8-rc1 (21 januari 2024). Geraadpleegd op 21 januari 2024.
  47. Linus Torvalds, Linux 6.8-rc2 (28 januari 2024). Geraadpleegd op 29 januari 2024.
  48. Linus Torvalds, Linux 6.8-rc4 (11 februari 2024). Geraadpleegd op 18 februari 2024.
  49. Linus Torvalds, Linux 6.8-rc5 (18 februari 2024). Geraadpleegd op 20 februari 2024.
  50. Linus Torvalds, Linux 6.8-rc6 (25 februari 2024). Geraadpleegd op 27 februari 2024.
  51. Linus Torvalds, Linux 6.8-rc7 (3 maart 2024). Geraadpleegd op 3 maart 2024.
  52. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc1 (24 maart 2024). Geraadpleegd op 25 maart 2024.
  53. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc2 (31 maart 2024). Geraadpleegd op 31 maart 2024.
  54. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc3 (7 april 2024). Geraadpleegd op 7 april 2024.
  55. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc4 (14 april 2024). Geraadpleegd op 14 april 2024.
  56. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc5 (21 april 2024). Geraadpleegd op 23 april 2024.
  57. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc6 (28 april 2024). Geraadpleegd op 28 april 2024.
  58. Linus Torvalds, Linux 6.9-rc7 (5 mei 2024). Geraadpleegd op 5 mei 2024.
  59. (en) Torvalds, Linus, Free minix-like kernel sources for 386-AT (5 oktober 1991). Gearchiveerd op 15 augustus 2022. Geraadpleegd op 15 augustus 2022.
  60. LKML: Linus Torvalds: Linux 6.0. lkml.org. Gearchiveerd op 7 november 2022. Geraadpleegd op 31 oktober 2022.
  61. (en) GNU Linux-libre, Free as in Freedo. Free Software Foundation Latin America. Gearchiveerd op 15 augustus 2022. Geraadpleegd op 15 augustus 2022.
  62. Vrije GNU/Linux-distributies. GNU.org. Geraadpleegd op 15 augustus 2022.