Johan Grimonprez

Johan Grimonprez
Johan Grimonprez
Persoonsgegevens
Geboren Roeselare, 1962
Geboorteland België
Nationaliteit Belgische
Beroep(en) regisseur, kunstenaar, curator
Oriënterende gegevens
Bekende werken Dial H-I-S-T-O-R-Y
Double Take
RKD-profiel
(en) IMDb-profiel
Website
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Johan Grimonprez (Roeselare, België, 1962) is een Belgische videokunstenaar, regisseur en curator. Hij is vooral bekend door zijn films Dial H-I-S-T-O-R-Y en Double Take.

Studie

Na zijn studie culturele antropologie studeerde Grimonprez verder in Fotografie en Mixed Media aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent. Grimonprez behaalde een MFA in Video & Mixed Media aan de School of Visual Arts in New York. In 1993 werd Grimonprez toegelaten tot het Whitney Museum Independent Study Program, waarna hij naar de Jan van Eyck Academie in Maastricht ging. In 1993 werkte Grimonprez eveneens aan de serie Besmette Stad voor het Belgische televisieprogramma Ziggurat.

Over het werk

Grimonprez maakte met Dial H-I-S-T-O-R-Y (1997) op documenta X in Kassel zijn intrede in de internationale kunstscene.[1] Tien jaar later vond in 2007 het eerste retrospectief Johan Grimonprez – Retrospective 1992-2007 plaats in de Pinakothek der Moderne in München.[2]

It’s a Poor Sort of Memory that Only Works Backwards was het eerste grootschalige retrospectief van Grimonprez in zijn geboorteland België (S.M.A.K., Gent, 2011-2012).[3] ArtForum beschreef deze tentoonstelling als "een onbekend archief [...] van de perceptie van fragmenten tot de bewustwording van een gemeenschappelijke mentaliteit, van een woordenstroom tot aan het aftekenen van een heus discours".[vertaling 1][4] Kunstenaars, waaronder Roy Villevoye, Jan Dietvorst en Adam Curtis, waren uitgenodigd om bij te dragen aan de overzichtsexpositie. Een prominent aspect in Grimonprez’ werk is de lucht: "een canvas waarop men altijd zijn mystieke aspiraties, zijn politieke en economische worsteling en zijn poëtische verbeelding heeft geprojecteerd. Ze zonderen ruimtes af waarin de échte geschiedenissen van hedendaagse maatschappijen zijn verweven."[vertaling 2][4]

Volgens ArtForum volgt de kritische dimensie in Grimonprez’ werk direct na het "esthetische van ramp en terreur en de deugden van kanaalsurfen om de kijker in een staat van authentieke fascinatie onder te dompelen."[vertaling 3][4] Door gebruik te maken van herhaling en vertraging werkt Grimonprez naar een tweede glimp toe; een ‘double take’ – net als in zijn langspeelfilm Double Take (2009) en "de staat van verwarring waarin we worden vastgehouden door de mediamachine."[vertaling 4][4] ArtForum stelt dat Grimonprez "ons niet hekelt met beschuldigingen maar eerder suggereert dat we kortsluiting van deze machine, waar we korte fragmenten van opvangen, heroverwegen.“[vertaling 5][4][5] It’s a Poor Sort of Memory that Only Works Backwards volgde als de eerste grootschalige retroperspectief van Grimonprez in zijn geboorteland; België, in het S.M.A.K. in Gent, 2011-2012.[6] en de retroperspectief Johan Grimonprez werd eveneens tentoongesteld in 2010 in The Fruitmarket Gallery in Edinburg.[7][8]

Thema's

De films van Grimonprez worden gekarakteriseerd door kritiek op manipulatie door de media[9] en becommentarieert indirect de geschiedenis.[vertaling 6] Andere thema's zijn: de relatie tussen de individuele en de doorsnee-afbeelding[10], zapgedrag[11][12], en de bevraging van onze eensluidende realiteit.[13] Grimonprez stelt dat "Hollywood de realiteit lijkt voor te zijn"[vertaling 7]: de wereld is dusdanig overspoeld door mediabeelden waardoor men zich tot de aanslagen van 11 september verhoudt aan de hand van de geprojecteerde beelden. Op deze manier kwam fictie terug om ons als realiteit te achtervolgen.[14][15]

Grimonprez wordt onder andere geïnspireerd door Walter Benjamin, Jorge Luis Borges en Don DeLillo.

Vertegenwoordigers

Johan Grimonprez wordt vertegenwoordigd door Sean Kelly Gallery in New York en Galerie Kamel Mennour in Parijs, met onder andere Are You Ready for TV? In het Museu d'Art Contemporani de Barcelona in 2010; We never tell everything, we always keep something for the next anthropologist in de Yvon Lambert Gallery in New York in 2004 en het Deitch Projects in New York, 2000.

Films

Shadow World

Shadow World is een documentaire over de internationale wapenhandel. De film is gebaseerd op het boek The Shadow World: Inside the Global Arms Trade (2011) van Andrew Feinstein. Feinsteins boek belicht de parallelle wereld van geld, corruptie, misleiding en dood[vertaling 8] achter de wapenhandel.[16] Interviews in het boek zijn met Jeremy Scahill, Chris Hedges, Michael Hardt, Noam Chomsky en Frans de Waal. Grimonprez stelt dat "de hedendaagse conditie voor mens-zijn stelt de relevantie van politiek en realiteit in vraag, een relevantie die is bezweken onder het gewicht van een informatieve overdosis en grootschalig bedrog".[vertaling 9] Voor Grimonprez is het huidige politieke debat "beperkt tot louter angst management waardoor paranoia plotseling de enige zinvolle staat van zijn lijkt, waar het gemakkelijker is te zinnen op het einde van de wereld dan een levensvatbaar politiek alternatief te bedenken."[vertaling 10][17] "Om te voorkomen dat ik vast kwam te zitten in enkel bekritiseren van sociaal kwaad, begon ik naar alternatieven te zoeken. Het is inderdaad belangrijk om aan te geven wat we niet willen, maar nog belangrijker is het benoemen van hetgeen we wel willen."[vertaling 11][18] Volgens Grimonprez laat de film niet enkel zien hoe corruptie de globale wapenhandel drijft – terwijl deze handel vaak het toneel voor oorlog wordt, maar biedt de film hopelijk ook alternatieven voor de paradigma’s van hebzucht, gevierd door ‘social Darwinism’. De onderzoeken van Frans de Waal op het gebied van empathie en zijn focus op samenwerking en het oplossen van conflicten bieden een tegenhanger voor dit gevierde paradigma van hebzucht en corruptie.[19]

Double Take

Double Take, uitgebracht in 2009, is een combinatie van fictieve en documentaire elementen. Het plot, geschreven door de Britse romanschrijver Tom McCarthy, concentreert zich op Alfred Hitchcock en zijn fictieve ontmoeting met een oudere versie van hemzelf tijdens de Koude Oorlog.[20] Double Take gebruikt de bedreiging in de lucht als allegorie en bevraagt de opkomst van televisie in de huiselijke kring en de daaruit voortkomende commercialisering van de angst. De vijf Folgers-reclames voor oploskoffie, die door Double Take spelen, staan niet alleen symbool voor de televisiereclames, maar ook voor angst en moord, schuilend in een huiselijke omgeving. Geïnspireerd door het korte verhaal 25th August, 1983,[21] speelt de film met de ‘Hitchcockian/Borgesian’ spreuk "Als je je dubbelganger tegenkomt, vermoordt deze dan ... Voordat hij jou vermoordt ...".[vertaling 12][22] De ontmoeting met het evenbeeld of de spiegeling van Hitchcock tegenover Hitchcock (zoals Hitchcock zichzelf vaak spiegelde als de verteller in zijn films door middel van zijn verschijningen),[23] schetsen het thema van de dubbelganger – de parodie op het origineel. Dit spiegelt op zijn beurt het plot over de rivaliteit tussen cinema (Hitchcock de filmmaker), zijn dubbelganger; de televisie (Hitchcock de televisiemaker) en de jongere YouTube-Hitchcock.[24] Deze ambivalente identiteit is door Johan Grimonprez omschreven als "Het bevreemdende gevoel in een situatie dat iets of iemand er precies hetzelfde uitziet als het andere of de ander, maar toch niet hetzelfde is, waardoor het totaal niet op zijn plaats is. Het creëert een ongemakkelijk en onrustig gevoel die enerzijds de dreigende situatie aankondigt, maar anderzijds juist daardoor een glimp van het sublieme toont."[vertaling 13][25]

Dial H-I-S-T-O-R-Y

De essayistische film Dial H-I-S-T-O-R-Y toont de geschiedenis van vliegtuigkapingen aan de hand van tv-verslagen. De film begint met de eerste gedocumenteerde kaping in 1931,[26] die van begin af aan beschreven werd als onderdeel van de politieke arena.[27] Dial H-I-S-T-O-R-Y laat zien dat kapingen steeds meer media-aandacht krijgen en steeds dodelijker werden.[28] Live-tv maakte het mogelijk om de kapingen van minuut tot minuut te volgen en vervaagde de lijn tussen entertainment en nieuws.[29] De kaping verliest zijn communicatieve kracht omdat terroristen een manier zoeken om hun worsteling in de geschiedenis te beschrijven en omdat ze verstookt raken van het plaatje dat de media van hun schetst. De kaping werd een symbool van een grens die overschreden is in een politiek ideaal.[30] "Deze studie is van vóór de terroristische aanslagen op 11 september 2001"[vertaling 14][31] wordt doorkruist door passages uit Don DeLillo’s romans Mao II en White Noise, "die een literair en filosofisch ankerpunt aan de film geven".[vertaling 15][32]

De verhaallijn van de film is gebaseerd op een fictieve dialoog tussen een terrorist en een romanschrijver. De schrijver beargumenteert dat de terrorist zijn rol in de maatschappij heeft gekaapt: "Er is een vreemde overeenkomst die romanschrijvers en terroristen verbindt. Jaren geleden dacht ik dat een schrijver de mogelijkheid had om het innerlijke leven van een cultuur te kunnen veranderen. Momenteel hebben bommenmakers en wapendragers dit terrein overgenomen."[vertaling 16] Wanneer het plot zich verder ontwikkelt, wordt duidelijk dat de groeiende media-aandacht voor terroristische kapingen de terrorist de macht om een binnenwaartse maatschappelijke schok te produceren, van de schrijver heeft ontfutseld. Ze spelen een zero-sum-spel, waarbij dat "wat de terrorist verovert hetgeen is dat de schrijver verliest".[vertaling 17][33] Tegen de jaren 90 bestaan er klaarblijkelijk geen individuele kapers meer, "op onze tv-schermen vervangen door staatsgesubsidieerde verhalen over kofferbommen."[vertaling 18][34]

Later zijn de media in toenemende mate betrokken als een belangrijke speler; "Het beeld van het individu is vervangen door een toeloop van menigten; kapen is vervangen door anonieme koffer bommen. [...] Sinds de jaren 80, begon het Kabinet-Reagan het terroristenspektakel welkom te heten om zijn eigen vuile spel in El Salvador, Guatemala en Nicaragua te verhullen. Terrorisme werd eenvoudigweg een oppervlakkig spelletjes, gespeeld door de media."[vertaling 19][35] Op deze manier is de kapers’ kaping, die gekaapt werd door het nieuws en de media, het onderliggende thema van de film.[36][37]

Dial H-I-S-T-O-R-Y ging in première in 1997 in het Musée National d’Art Moderne in Parijs en werd later vertoond op documenta X in Kassel.[38]

Kobarweng Or Where is Your Helicopter?

De korte documentaire Kobarweng or Where is Your Helicopter? (1992) behandelt de geschiedenis van een geïsoleerd dorpje in de hooglanden van Nieuw-Guinea. Het videowerk brengt archiefmateriaal en gesproken geschiedenis samen en verbeeldt de eerste ontmoeting tussen de mensen van Irian Yaya en het wetenschappelijke team, antropologen incluis, van de Nederlandse Sterrengebergte Expeditie.[39] De confrontatie met het team en hun helikopter bracht een schok teweeg die het wereldbeeld van de dorpsbewoners op de kop zette.[40] De gebeurtenis trad hun taal binnen: weng betekent 'waar' en kobar 'vliegtuig'.[41]

De titel verwijst naar de eerste vraag die Grimonprez werd gesteld door een lokale bewoner, toen Grimonprez in het dorpje Pepera aankwam. De filmbeelden zijn gecombineerd met geluidsopnames van observaties en opmerkingen uit interviews met antropologen, verslagen van ooggetuigen en de herinneringen van de Hooglanders aan de momenten van ‘het eerste contact’ tussen de witte indringers (missionarissen, goudzoekers, antropologen, avonturiers) en de lokale bewoners: "We vertellen nooit alles, we bewaren altijd iets voor de volgende antropoloog"[vertaling 20] – ze zijn zo vrij dit aan Margaret Mead te bekennen, terwijl een andere getuige opmerkt: "We noemden de witten ‘mensen van zeep’, maar hun uitwerpselen stonken net zoals de onzen."[vertaling 21][42] De film wisselt de rollen tussen observant en geobserveerde om: het verlangen van de observerende antropoloog wordt 'exotisch', een object van bezienswaardigheid, gedestabiliseerd door de vragen van de dorpsbewoners. Volgens Grimonprez: "'Kobarweng' kijkt op kritische wijze naar de mythe van objectiviteit, de pretentie van een theoretische en wetenschappelijke losmaking, niet enkel door de antropoloog behartigd, maar doorheen het discours van westerse wetenschap, waar de observeerder zichzelf gevangen ziet in een afstotende positie van transcendentie tegenover zijn of haar onderwerp."[vertaling 22][43]

In 1994 stelde Grimonprez een installatie tentoon, bestaande uit vijf kanalen met de titel It Will Be All Right If You Come Again, Only Next Time Don’t Bring Any Gear, Except Tea Kettle ..., die voorborduurde op de thema’s van 'Kobarweng'. Onder andere de ontmoeting tussen verschillende groepen in 1939 tot en met de huidige problemen door neokolonialisme veroorzaakt. De provincie is bezet door het Indonesische leger en volgens een verslag van een Yale-rechtenstudent "kan er weinig twijfel bestaan over het feit dat de Indonesische regering betrokken is bij een systematisch patroon van handelen dat resulteerde in het kwetsen van een groot deel van de inheemse bevolking van West-Papua."[vertaling 23][44] Amnesty International vond dat er geen efficiënte middelen waren voor het volk om klachten in te dienen tegen de politie, die inbreuk maakte op internationale wetten en standaarden.[45]

Videotentoonstellingen

De videotentoonstellingen hebben de vorm van een videolounge waar een collectie van clips wordt getoond. Ze kunnen worden beschouwd als een mediastorend middel: enerzijds tonen ze een bevestiging van een globale terugtrekking van bedrijven die onze essentie wegnemen, die patenteren en privatiseren uit winstbejag, ons eten - en daarmee ons lichaam - veranderen door middel van genetische manipulatie[46] en anderzijds functioneren de programma’s als aanjager van het debat.[47] Volgens Grimonprez zijn de elementen die deel uitmaken van de programma’s soms net zo simpel als een hete kop koffie: :We zouden onze ‘video library’ nooit installeren zonder koekjes, de geur van koffie en de afstandsbediening binnen handbereik. Deze elementen vormen op zich al een platform van gezelligheid, een atmosfeer om te kletsen. U bent uitgenodigd om de afstandsbedienig te pakken en te zappen door uw eigen keuze van video’s, alsof u zelf de curator bent van uw eigen show.“.[vertaling 24][48]

Beware! In Playing the Phantom, You Become One

Deze videolounge is gebaseerd op de geschiedenis van televisie en is tot stand gekomen in samenwerking met Herman Asselberghs. In dit werk bevraagt Grimonprez het plaatje van de toeschouwer als passieve consument[49] en zoekt hij naar de impact van beelden op onze gevoelens, onze kennis en ons geheugen.[50] Volgens Grimonprez presenteert de homogeniteit van hetgeen de media te bieden hebben een creatieve context waarbinnen beelden bewust verkeerd kunnen worden geïnterpreteerd. De saaie gelijkvormigheid van het gros van tv zal nooit een perceptuele uniformiteit kunnen opdringen.[51]

Maybe the Sky is Really Green...

Deze lopende ‘video library’/vlog-installatie is een project over de geschiedenis van de afstandsbediening in relatie tot de televisiereclame[52] en over hoe zappen zijn intrede deed als nieuwe manier om te kunnen verhouden tot de wereld in de jaren 80.[47] Terwijl Walter Benjamin en Sergei Eisenstein montage als een revolutionair middel voor sociale analyse benoemden, overtroffen MTV en CNN dit. Grimonprez constateerde: "Ik zag wat CNN met oorlogsbeelden deed en toen kwamen al die reclames er tussendoor. Ik stelde me zappen voor als de ultieme vorm van poëzie. Het is een visueel gedicht."[vertaling 25][53] Het project ging door toen, volgens Grimonprez, zappen "nutteloos" werd na de aanslagen van 11 september omdat tv-zenders almaar dezelfde beelden uitzonden van het instorten van de "toren-inferno".[vertaling 26] De media hoefden niet langer bij te blijven met de realiteit, de realiteit bleef nu met de media bij.[54] Geen gelukkige en onschuldige consument meer van een vervlogen tv-tijdperk; men is zowel de vurige consument van angst,[55] als de protagonist van een groeiende alomtegenwoordigheid van bewakingssystemen.

Filmografie

Langspeelfilms

  • Shadow World (documentaire, 2016)
  • Double Take (2009)
  • dial H-I-S-T-O-R-Y (1997)

Kortfilms

  • I may have lost forever my umbrella (2011)
  • …because Superglue is forever (2011), werkversie van How to Rewind Your Dog
  • Looking for Alfred (2005), kortfilm en installatie
  • The Hitchcock Castings (2005)
  • Ron Burrage, Hitchcock Double (2005)
  • LOST NATION, January 1999 (1999)
  • Smell the flowers while you can (1993)
  • Well, you can't go to California, that's the first place they'll look for you (1993)
  • Kobarweng or Where is Your Helicopter? (1992)
  • Nimdol June 18, 1959 (1990)

Televisie

  • Besmette Stad, geproduceerd door Ziggurat, Belgische TV BRT/TV1 (1993)

Multimedia

  • YouTube Me and I Tube You, On Zapping: Close Encounters and the Commercial Break (in samenwerking met Charlotte Léouzon voor Are You Ready for TV?, Barcelona: MACBA & Houston: Blaffer Art Museum & Gent: S.M.A.K., 2010), installatie en web project bestaande uit 2 kanalen
  • Hitchcock didn't have a belly button: Interview with Karen Black by Johan Grimonprez (in coproductie met Los Angeles: The Hammer Museum Residence, 2009), audioinstallatie
  • It will be all right if you come again, only next time don't bring any gear, except a tea kettle... (Brussel: Les Expositions du Palais des Beaux-Arts & Gent: S.M.A.K. 1994), video installatie bestaan uit 5 kanalen
  • Bed (Deerlijk: Gemeentemuseum, 2005), interactieve installatie

Vlogs

  • Manipulators: Maybe the sky is really green and we're just colorblind (in samenwerking met Charlotte Léouzon voor Gent: ZooLogical Garden, München: Pinakothek der Moderne, 2006), YouTube-o-theque
  • Maybe the Sky is Really Green, and We’re Just Colourblind (Stockholm: Magasin 3, 2000–2002) video lounge
  • Dorothy Doesn't Live Here Anymore... (in coproductie met Büro Friedrich, Berlin, 1997–2001) video lounge
  • Beware! In playing the phantom you become one (in samenwerking met Herman Asselberghs, 1994–1998) video library. Franse versie: Prends garde! A jouer au fantôme, on le devient (Paris: Musée National d'Art Moderne /Centre Georges Pompidou, 1997). Duitse versie: Vorsicht! Wer Phantom Spielt wird selbst eins (Kassel: Documenta X, 1997)

Uitgaven

Boeken

  • "[1]" (Stuttgart: Hatje Cantz, 2011) ISBN 978-3775731300
  • Looking for Alfred (Londen: Film and Video Umbrella, Stuttgart: Hatje Cantz Verlag, Munich: Pinakothek der Moderne, 2007) ISBN 978-1904270256
  • Dial H-I-S-T-O-R-Y / A Holiday From History, an essay by Slavoj Zizek (Bijdragen van Don DeLillo, Hans Ulrich Obrist, Vrääth Öhner, Argos Editions, Brussel: zap-o matik en Stuttgart: Hatje Cantz, 2003) ISBN 978-9076855127
  • Inflight Magazine (Stuttgart: Hatje Cantz, 2000) ISBN 978-3775709934
  • ...we must be over the rainbow! (Santiago de Compostela: CGAC en Xunta de Galicia, 1998) ISBN 84-453-2258-3
  • Beware! In playing the phantom you become one (Johan Grimonprez & Herman Asselberghs, 1994–1998) video library. Franse versie: Prends garde! A jouer au fantôme, on le devient (Paris: Musée National d'Art Moderne /Centre Georges Pompidou, 1997). Duitse versie: Vorsicht! Wer Phantom Spielt wird selbst eins (Kassel: Documenta X, 1997)
  • It will be all right if you come again, only next time don’t bring any gear, except a tea kettle... (Brussel: Les Expositions du Palais des Beaux-Arts, 1994)

Essays

  • "Maybe the Sky is Really Green, and We're Just Colourblind": On Zapping, Close Encounters and the Commercial Break, gebaseerd op de tekst die oorspronkelijk gepubliceerd was als: Remote Control. On Zapping, Close Encounters and the Commercial Break, in Are You Ready for TV?, (MACBA, 2010–2011)
  • Asselberghs, H. & Grimonprez, J., "No Man's Land", in Inflight (Stuttgard: Hatje Cantz, 2000), 10–53, gebaseerd op 'Nergensland' (Leuven: Dietsche Warande & Belfort, 1997)

Prijzen

  • Productiebeurs Gucci Tribeca Documentaire Fonds (2012)
  • Productiebeurs Sundance Film Instituut (2011)
  • Grote Prijs New Media Film Festival (2010), Los Angeles
  • Black Pearl Award voor Beste Nieuwe Documentaire Regisseur (2009), Middle East Internationaal Film Festival, Abu Dhabi
  • Eerste Prijs Winnaar Canariasmediafest (2006), Gran Canaria
  • Spirit Award Winnaar, Brooklyn Internationaal Film Festival (2006), New York
  • Eerste Prijs Internationale Media Award (SWR/ZKM Karlsruhe 2005)
  • Eerste Prijs Europese Media Award (Osnabrück, 2006)
  • Gouden Spire, Winnaar Beste Regisseur, San Francisco Internationaal Film Festival (1998), San Francisco
  • Director's Choice Award, The Images Festival (1998), Toronto
  • Eerste Prijs, Grand Prix de la Ville de Genève (1993), Biennale de Vidéo, Saint-Gervais, Genève
  • Eerste Prijs Beste Videocreatie, Muestra Internacional de Video de Cádiz (1994), Cádiz
  • Award-Winnaar, Experimentele Documentaire (1992), Baltimore Filmforum, Baltimore
  • Stichting Paul de Vigne, Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (1987), Gent
  • Daedalus Prijs, Originaliteitsprijs, Kunst & Vliegwerk, Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (1985), Gent

Bronnen, noten en referenties

  1. ↑ David & Chevreir, Catherine & Jean-Francois (2 juni 1997). Documenta X: The Book. Hatje Cantz Publishers. ISBN 3893229116.
  2. ↑ Pinakothek der Moderne; Munich. Gearchiveerd op 4 maart 2016.
  3. ↑ S.M.A.K.. Gearchiveerd op 7 april 2014.
  4. ↑ a b c d e Mignon, Olivier (Februari 2012). Review: Johan Grimonprez. ArtForum.
  5. ↑ It’s a Poor Sort of Memory that Only Works Backwards exposeerde ook in het Blaffer Art Museum in Houston, 2011
  6. ↑ Blaffer Art Museum.
  7. ↑ "an attempt to make sense of the wreckage wrought by history" ("een poging om betekenis te genereren uit de ravage volbracht door geschiedenis"
  8. ↑ Leighton & Büchler, Tanya & Pavel (31 Oktober 31, 2003). Saving the image: art after film. Centre for Contemporary Arts, 119–28, 264. ISBN 1-873331 24X.
  9. ↑ zappen als “an extreme form of poetry” (een extreme vorm van poëzie)
  10. ↑ reflect #04 (2005). Documentary now! Contemporary strategies in photography, film and the visual arts. NAi Publishers, 172–7, 192. ISBN 978-90-5662-760-7.
  11. ↑ Grimonprez definieert deze als: “a reality that is entangled with the stories we tell ourselves in the worldview we agree on sharing” ("een werkelijkheid die verstrengeld is met de verhalen die we onszelf vertellen over een wereldbeeld waarvan we ermee ingestemd hebben om deze met elkaar te delen")
  12. ↑ Scrimengeour, Alexander, 1000 Words: Johan Grimonprez. ARTFORUM. Gearchiveerd op 21 september 2020. Geraadpleegd op 2 juni 2010.
  13. ↑ “A perpetual distraction, this illusion of abundance staged by techno-magic hid the ugly face of an info-dystopia. Images of Abu Ghraib, 9/11, swine flu, the BP Gulf oil spill and the economic crisis composed our new contemporary sublime” ("de illusie van overvloed, opgezet door ‘techno-magic’, is een eeuwigdurende afleiding en verbergt het lelijke aangezicht van een ‘info-dystopia’. Beelden van Abu Ghraib, 11 september, Mexicaanse griep, de uitstroming van BP Golf olie en de economische crisis stelde ons nieuwe hedendaagse sublieme (wereldbeeld) samen").
  14. ↑ Smith, PD (27 november 2012). The Shadow World: Inside the Global Arms Trade by Andrew Feinstein – review. The Guardian. Gearchiveerd van origineel op 8 januari 2023.
  15. ↑ Grimonprez, Johan, Remote Control. On Zapping, Close Encounters and the Commercial Break. Are You Ready for TV?. MACBA. Gearchiveerd op 3 maart 2016. Geraadpleegd op 18 augustus 2023.
  16. ↑ Gijs, Pieterjan, On Radical Ecology and Tender Gardening. Geraadpleegd op Herfst 2012.
  17. ↑ Mieville, Hirschhorn, Grimonprez, Critchley, Arnall, Slavin, Superflux, Hammersley, van 't Zelfde, China, Thomas, Johan, Simon, James, Timo, Kevin, Ben, Juha (28 februari 2014). Dread: The Dizziness of Freedom (Antennae). Valiz/Antennae Series, 240 pages. ISBN 978-9078088813.
  18. ↑ McCarthy, T. (2009). Double Take - Narration of the Film. Inspired by the short story "August 25, 1983" door J. L. Borges. Gearchiveerd op 30 mei 2023.
  19. ↑ Nobus, D. (15 oktober 2009). Borges' and Hitchcock's Double Desire. Paper presented at the symposium "Shot by Both Sides! Double take", Arts Centre Vooruit, Ghent, Belgium. Gearchiveerd op 30 mei 2023.
  20. ↑ Cabin, Chris, Double Take. AMCFilmcritic.com. Gearchiveerd op 7 januari 2014. Geraadpleegd op 3 juni 2010.
  21. ↑ Darke, C. (2007). Johan Grimonprez: Looking for Alfred. Hatje Cantz, Ostfildern-Ruit. ISBN 9783775720083.
  22. ↑ Bernard & Grimonprez, Catherine & Johan (2010). Johan Grimonprez en dialogue avec Catherine Bernard. L'image-document, entre réalité et fiction, ed. J.-P. Criqui (Paris: Le Bal / Marseille: Images en Manoeuvres Editions': 212–23.
  23. ↑ Jackson, Camilla (December–Januari 2004-5). Johan Grimonprez: Looking for Alfred. The Photographers' Gallery 57.
  24. ↑ Johan Grimonprez. Frieze. Gearchiveerd op 16 januari 2014. Geraadpleegd op January 14, 2014.
  25. ↑ Grimonprez & Asselberghs, Johan & Herman (1997). It's a poor sort of memory that only works backwards (No Man's Land: Politics in the Sky). Hatje Cantz, p. 203. ISBN 9783775731300.
  26. ↑ Asselberghs & Grimonprez, Herman & Johan (October 1997). Nergensland. Dietsche Warande & Belfort.
  27. ↑ Provan, Alexander (Juli 2009). If you see yourself, kill him: Johan Grimonprez & Tom McCarthy interviewed by Alexander Provan. Bidoun Magazine 18: 32–9.
  28. ↑ Grimonprez, Johan (31 augustus 2011). It's a poor sort of memory that only works backwards.. Hatje Cantz, p. 226. ISBN 9783775731300. Gearchiveerd op 30 mei 2023.
  29. ↑ Cotter, Holland (20 februari 2004). Art In Review. The New York Times.
  30. ↑ Cotter & Birnbaun & Butler, Suzanne & Daniel & Cornelia H. (7 november 2011). Defining Contemporary Art: 25 Years in 200 Pivotal Artworks. Phaidon Press, 223. ISBN 0714862096.
  31. ↑ Arey, J.A. (1972). The Sky Pirates. Ian Allen, 42. ISBN 978-0684125848.
  32. ↑ Grimonprez, Johan, synopsis dial H-I-S-T-O-R-Y.
  33. ↑ Bernard & Grimonprez, Catherine & Johan (1998). Supermarket History: Interview with Johan Grimonprez. Parkett no. 53: 6–18.
  34. ↑ Leighton & Büchler, Tanya & Pavel (31 oktober 2003). Saving the image: art after film. Centre for Contemporary Arts, pp. 264, p. 121.
  35. ↑ Obrist, H.U. (1999). Email interview with Johan Grimonprez. Camera Austria 66.
  36. ↑ Sean Kelly Gallery - Johan Grimonprez - Artist Biography. skny.com. Geraadpleegd op 31 januari 2014.
  37. ↑ Kobarweng or Where is Your Helicopter. LIMA. Gearchiveerd op 30 juni 2018. Geraadpleegd op 14 januari 2014.
  38. ↑ Brongersma & Venema, L.D. & G.F. (1962). To the Mountains of the Stars. Doubleday, New York.
  39. ↑ Hylkema, S (1974). Mannen in het draagnet, mens- en wereldbeeld van de Nalum Sterrengebergte. Martinus Nijhoff, 'S-Gravenhage. ISBN 978-90-247-1622-7.
  40. ↑ Elsaesser, Thomas, Johan Grimonprez Kobarweng or Where is Your Helicopter?. Neuer Berliner Kunstverein - Kobarweng. Geraadpleegd op Oktober 2013.
  41. ↑ Grimonprez & Asselberghs, J. & H. (1998). Kobarweng or Where is Your Helicopter. Johan Grimonprez: "We must be over the rainbow! Centro Galego de Arte Contemporánea: 85–6.
  42. ↑ Indonesian Human Rights Abuses in West Papua: Application of the Law of Genocide to the History of Indonesian Control. By the Allard K. Lowenstein International Human Rights Clinic Yale Law School. Gearchiveerd op 27 februari 2009. Geraadpleegd op April 2004.
  43. ↑ Document - Papua New Guinea: Violence against women, sorcery-related killings and forced evictions: Amnesty International Submission to the UN Universal Periodic Review. Geraadpleegd op Mei 2011.
  44. ↑ Smith, J.M. (2003). Seeds of Deception: Exposing Industry and Government Lies About the Safety of the Genetically Engineered Foods You're Eating. Green Books, Darington. ISBN 978-0972966580.
  45. ↑ a b webs.hogent.be.
  46. ↑ Email interview with Johan Grimonprez" Obrist"
  47. ↑ Diagonal thoughts, Video Vortex, Edition V. In the Context of Cimatics Festival 2009.. Gearchiveerd op 2 juni 2023.
  48. ↑ Deitch projects, Johan Grimonprez dial H-I-S-T-O-R-Y.
  49. ↑ ARGOS, Johan Grimonprez.
  50. ↑ Édition de l’École européenne Supérieure d’art de Bretagne (10 november 2011). Auto Archivage Immediat. EESAB Lorient, 136–42, 160. ISBN 978-2-9519868-8-6. Gearchiveerd op 16 april 2023.
  51. ↑ Sears, Kelly (4 februari 2011). Between Perverse Meaning and Nonsense. Interview: Johan Grimonprez by Kelly Sears. …might be good (162).
  52. ↑ Maybe the Sky is Really Green, and We’re Just Colourblind: On Zapping, Close Encounters and the Commercial Break. Gearchiveerd op 17 januari 2023.
  53. ↑ Klein, N. (2007). The Shock Doctrine. Knopf, New York. ISBN 978-0312427993.

Vertalingen vanuit het Engels

  1. ↑ “an unfamiliar archive [...] from the perception of fragments to the awareness of a common mentality, from the multiplicity of words to the emergence of a discourse”
  2. ↑ “A canvas on which man has always projected his mystical aspirations, his political and economic struggles, and his poetic imaginings. They abstract spaces into which the very real histories of contemporary societies are woven.”
  3. ↑ “aesthetic of distaster and terror and the virtues of channel surfing in order to plunge the viewer into a state of genuine fascination.”
  4. ↑ “the state of confusion in which we are kept by the media machine.”
  5. ↑ "[Grimonprez] does not harangue us with denunciations but rather suggests that we reconsider the short circuits of this machine, of which we briefly catch glimpses.”
  6. ↑ Peranson, Mark, Interviews | If You Meet Your Double, You Should Kill Him: Johan Grimonprez on Double Take. Cinema Scope. Gearchiveerd op 23 mei 2022. ""speak to the need to see history at a distance, but at the same time to speak from inside it" ([Zijn films] "vervullen de behoefte om de geschiedenis van een afstand te beschouwen, maar laten tegelijkertijd een beeld zien vanuit diezelfde geschiedenis")"
  7. ↑ “Hollywood seems to be running ahead of reality”
  8. ↑ “parallel world of money, corruption, deceit and death” (de parallelle wereld van geld, corruptie, misleiding en dood)
  9. ↑ “the contemporary condition of what it is to be human calls into question the relevance of politics and reality, one that has collapsed under the weight of an information overload and mass deception”
  10. ↑ “shrunk into the mere fear management and paranoia suddenly seems the only sensible state of being, where it is easier to ponder the end of the world than to imagine viable political alternatives”
  11. ↑ “Shying away from getting stuck into merely critiquing social evil, I began exploring alternatives. It’s indeed important to say what we don’t want, but more crucial is to point at what we actually do want”
  12. ↑ “If you meet your double, you should kill him ... Or he will kill you ...”
  13. ↑ “The uncanny feeling in a situation, something, or someone looks exactly the same as another, but somehow is not, and hence it totally displaced. It creates an unease and a sense of anxiety announcing the impending disaster, but precisely because of this, reveals a glimpse of the sublime”
  14. ↑ “This study in pre-Sept. 11 terrorism”
  15. ↑ “providing a literary and philosophic anchor to the film”
  16. ↑ “There’s a curious knot that binds novelists and terrorists. Years ago I used to think it was possible for a novelist to alter the inner life of the culture. Now bomb-makers and gunmen have taken that territory”
  17. ↑ “what the terrorists gain, novelists loose!”
  18. ↑ “replaced on our TV screens by stories of statesponsored suitcase bombs”
  19. ↑ “The images of the individual is substituted by a flow of crowds; hijacking is replaced by anonymous suitcase bombs. [...] Since the eighties, the Reagan Administration started to accommodate the terrorist spectacle to veil its own dirty game in El Salvador, Guatemala and Nicaragua. Terrorism became merely a superficial game played through the media.”
  20. ↑ “We never tell everything, we always keep something for the next anthropologist”
  21. ↑ “We calles the whites ‘people from soap’, but their shit smelled the same as ours”
  22. ↑ “'Kobarweng' critically considers the myth of objectivity, the pretence of an epistemic and scientific detachment maintained not just by the anthropologist, but throughout the discourse of western science, where the observer finds himself caught in an alienated position of transcendence over his/her subject.”
  23. ↑ “there can be little doubt that the Indonesian government has engaged in a systematic pattern of acts that had resulted in harm to a substantial part of the indigenous population of West Papua”
  24. ↑ "We would never install our video-library without having cookies, the smell of coffee and the remote control present. These elements already induce a platform of conviviality, an atmosphere for chatting. You are invited to pick up the remote and zap through your own choice of videotapes, in a way to be your own curator.”
  25. ↑ “I saw what CNN did with war footage and then all these commercials spliced in between. I thought of the zapping as the ultimate form of poetry. It’s a visual poem."
  26. ↑ “Towering Infernos”

Naslag: Interviews

  • On Radical Ecology and Tender Gardening. Een interview met Johan Grimonprez door Pieterjan Gijs (Brussel: A+, 2012)
  • "Eigenlijk is de hemel groen en zijn we allemaal kleurenblind". Een interview met Johan Grimonprez door Lotte De Voeght, Rekto Verso, Nr.49, pp. 21–27, (Nov–Dec 2011)
  • Interview: Johan Grimonprez door Kelly Sears, FluentCollab.be...might be good, #162: Between Perverse Meaning and Nonsense, (4 Feb, 2011)
  • Hitchcock, la television: Entretien avec Johan Grimonprez, in Un pays supplementaire: La création contemporaine dans l'architecture des médias by P. Cassagnau, pp. 25–41, (Lima: Desistfilm, 2010)
  • De kus als moordwapen: Johan Grimonprez over Double Take door Niels Bakker, Filmkrant p. 10, (2010)
  • 'L'autre cinema belge. Le renouveau flamand: entretiens avec une nouvelle generation de cineastes door Alex Masson & Staff Vanden Abele. pp. 56–61, Editions Flandrimage, (2009)
  • If You See Yourself, Kill Him An interview with Johan Grimonprez and Tom McCarthy by Alexander Provan, (Juli 2009). Een bewerking op: Provan, A., "If you see yourself, kill him: Johan Grimonprez & Tom McCarthy interviewed by Alexander Provan", in Bidoun Magazine, no. 18 (Juli 2009), 32–9.
  • Constructing Histories: Johan Grimonprez discusses Double Take door Niels Van Tomme, in Art Papers, pp. 24–29, (Mei–Juni 2009)
  • If You Meet Your Double, You Should Kill Him Johan Grimonprez on Double Take by Mark Peranson (Lente 2009). Een bewerking op: Peranson, M., "If You Meet Your Double, You Should Kill Him: Johan Grimonprez on Double Take", in Cinema Scope, no. 38 (Lente 2009), 14–18.
  • is Not Himself Today[dode link]. Een interview with Johan Grimonprez door Chris Darke (2007)
  • Leighton, T., Büchler, P. "Saving the image: art after film" (Glasgow: Centre for Contemporary Arts, 2003) ISBN 978-1873331248
  • Reality Mistaken for a Commercial Break An interview with Johan Grimonprez by Florence Montagnon (2003). Een bewerking van: Montagnon, F., "Reality Mistaken for a Commercial Break", in Hardcore, vers un nouvel activisme, ed. J. Sans (Paris: Palais de Tokyo/Éditions Cercles d'Art, 2003), 110–17.
  • Email Interview with Johan Grimonprez by Hans Ulrich Obrist, (1999). Origineel gepubliceerd als: Obrist, H.U., "Email interview with Johan Grimonprez", in Camera Austria, no. 66 (1999).
  • Supermarket History, An interview with Johan Grimonprez by Catherine Bernard, (1998). Origineel gepubliceerd als: Bernard, C. & Grimonprez, J., "Supermarket History: Interview with Johan Grimonprez", in Parkett, no. 53 (1998), 6–18.
Bibliografische informatie