Japanse yen

Yen
Land	Japan
Verdeling	100 sen
ISO 4217-code	JPY
Afkorting of valutateken	¥ (internationaal) 円 (Japan)
Wisselkoers	1 EUR = 156,29 JPY (08 augustus 2023)
Enkele Japanse munten
Portaal    Economie

De Japanse yen (Japans: 円, "en") is de munteenheid van Japan. De yen wordt in het Latijns schrift afgekort tot ¥ (ANSI 0xA5, Unicode U+00A5), in het Japans gebruikt men de kanji 円.

Er zijn munten van 1, 5, 10, 50, 100 en 500 yen. En bankbiljetten van 1.000, 5.000, en 10.000 yen en een zelden gebruikt biljet van 2.000 yen.

Vroeger was de munt belangrijk vanwege het internationale belang van de Japanse economie, maar dat is nu niet meer het geval omdat het een junkvaluta is geworden door de scherpe waardedaling van de munt sinds 2022.^[1] De waarde van valuta zal tussen de tweede helft van 2021 en de tweede helft van 2023 met meer dan 40% dalen.^[2] Dit heeft er al toe geleid dat wisselkantoren geen geld kunnen wisselen voor Japanse yen.^[3] De aardbeving op het schiereiland Noto in 2024 symboliseerde dat de Japanse yen een junk currency werd, terwijl de yen voor deze aardbeving sterk was ten opzichte van de dollar, verzwakte de yen door deze aardbeving ten opzichte van de dollar.^[4]In de toekomst wordt een verdere waardedaling van de valuta verwacht.^[5] De voorspellingen van de Nikkei waren precies goed en in maart 2024 was de yen voor het eerst in 34 jaar verzwakt, sinds 1990.^[6]

Historisch werd de yen onderverdeeld in 100 sen (銭) en een sen weer in 10 rin (厘). In 1954 werden munten van deze eenheden uit het verkeer genomen.

Grote bedragen en Japanse taal

Door de verschillende manieren van tellen in Europa en Japan kan het moeilijk zijn om met een Japanner over grote bedragen te spreken. Waar men in Europa in duizenden en miljoenen praat (met 3 cijfers tegelijk), denkt men in Japan in groepen van 4 cijfers (myriaden). Als een niet-Japanner dus over 10 miljoen yen spreekt, zal een Japanner dit eerst moeten vertalen naar 1000 maal 10000 yen (of 1000万円 alvorens hij een gevoel kan krijgen voor de hoeveelheid geld.

Geschiedenis

De Japanse yen werd ingevoerd door de Meiji-regering. Op 27 juni 1871 werd de wet die dit regelt ondertekend en nieuwe munten en bankbiljetten werden geïntroduceerd.^[7] De waarde van een yen was nagenoeg gelijk aan die van de dollar. De wet introduceerde ook het decimale gebruik voor de munten met yen (1, Japans: 圓), sen (1/100, 錢), en rin (1/1000, 厘). De waarde van de yen stond gelijk aan als 0,78 troy ounce (24,26 gram) puur zilver of 1,5 gram goud.

Diverse banken kregen het recht om geld uit te geven met staatsobligaties als zekerheid. Dit leidde tot overmatige geldcreatie met hoge inflatie tot gevolg. In 1882 werd de centrale bank van Japan opgericht met het alleenrecht om geld uit te geven.^[7] In 1885 werd de zilveren standaard ingevoerd en deze bleef 11 jaar van kracht.

De prijs van zilver begon na 1870 aan een gestage daling die decennia aanhield. De waarde van de yen daalde ten opzichte van de Amerikaanse en de Canadese dollar, beide landen hanteerden de goudstandaard, en in 1897 was de yen nog maar ongeveer een halve dollar waard. In de zomer van dat jaar stapte Japan over op de gouden standaard.^[8] De waarde van de yen werd, via het goud, gelijkgesteld aan US$ 0,50. Deze wisselkoers bleef van kracht totdat Japan in december 1931 de goudstandaard verliet. De yen daalde in waarde en in juli 1932 was het zo'n US$ 0,30 waard, ondanks fluctuaties bleef deze koers redelijk stabiel tot de aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941, toen het daalde naar US$ 0,23 ofwel 4,3 yen voor een dollar.

Tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog kampte het land met een torenhoge inflatie. In 1949 werd de wisselkoers van 360 yen per Amerikaanse dollar vastgesteld. Dit niveau werd vastgehouden tot 1971. In dat jaar kwam president Richard Nixon met nieuw beleid ter verdediging van de dollar. Het was niet meer mogelijk de dollar om te wisselen in goud. Een nieuwe overeenkomst, de Smithsonian Agreement, werd gesloten en de yen apprecieerde naar 308 per dollar. Deze afspraak hield minder dan een jaar stand en in 1973 begon de koers van de yen te zweven.

In 1976 liepen de overschotten op de Japanse handelsbalans op en Europa en de Verenigde Staten verlangden vrijwillige exportbeperkingen. Japan verminderde de uitvoer van kleurentelevisietoestellen en automobielen als voorbeelden. Deze beperkingen waren echter onvoldoende waardoor het handelsoverschot hoog bleef. Buitenlandse handelspartners streefden naar een appreciatie van de yen waarmee Japanse producten in het buitenland duurder zouden worden en de exportgroei afgeremd. In september 1985 werd het Plaza-akkoord gesloten. Als een gevolg hiervan apprecieerde de yen naar 125 yen per dollar aan het einde van 1987. Sindsdien schommelt de wisselkoers tussen 80 en 120 yen per dollar.

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Japanse yen op Wikimedia Commons.