Ivan Kramskoj

Ivan Nikolajevitsj Kramskoj (Russisch: Иван Николаевич Крамской) (Ostrogozjsk, 27 mei/8 juni^[1] 1837 - 24 maart/5 april^[1] 1887) was een Russisch kunstschilder en kunstcriticus. Hij was de intellectueel leider en een van de oprichters van de stroming van De Trekkers (Peredvizjniki).

Kramskoj studeerde van 1857 tot 1863 aan de Keizerlijke Academie der Schone Kunsten te Sint-Petersburg. Als leider van de Opstand van de veertien, die weigerden een tekening te maken van een examenonderwerp, werd hij van de Academie verwijderd, en begon hij zijn eigen groep, de Artel van kunstenaars, dat een voorloper was van De Trekkers.

Kramskoj werd sterk beïnvloed door democratische revolutionaire denkbeelden, en vond dat een kunstenaar een grote plicht had om het publiek bij de sociaal-kritische kunst te betrekken. Daarvoor moesten realistische schilderijen gemaakt worden. Uit deze ideeën vloeide de stroming van De Trekkers voort. In de periode 1863-1868 gaf Kramskoj les; in deze periode maakte hij veel portretten van beroemde schrijvers als Leo Tolstoj en Michael Saltykov-Sjtsjedrin, de schilder Ivan Sjisjkin, de kunstverzamelaar en maecenas Pavel Tretjakov en de arts Sergej Botkin. Alle portretten hebben een simpele compositie, waardoor het karakter extra sterk tot uiting komt.

Een van de belangrijkste schilderijen van Kramskoj is Christus in de woestijn uit 1872. Hiermee continueerde hij de humanistische lijn van Alexander Ivanov, waarbij hij een religieus aspect introduceerde in het moraalfilosofische ontwerp. In de Christusfiguur is duidelijk het idee van de heroïsche zelfopoffering te zien. Al met al is Kramskoj essentieel geweest voor het ontstaan van de Russische Gouden eeuw van de schilderkunst.

Galerij

• 
  Christus in de woestijn,1872, Tretjakovgalerij, Moskou
• 
  Portret van een Dame, 1881, Ekaterinburg Museum of Fine Arts
• 
  Portret van een onbekende vrouw, 1883, Tretjakovgalerij, Moskou
• 
  Russische briefkaart gewijd aan Kramskoj (1987)

Zie de categorie Ivan Nikolaevich Kramskoy van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.