Hoelmans

Hoelmans
Voor-Indische hoelman (Semnopithecus entellus)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Primates (Primaten)
Familie:Cercopithecidae (Apen van de Oude Wereld)
Geslachtengroep:Presbytini (Langoeren)
Geslacht
Semnopithecus
Desmarest, 1822
Typesoort
Simia entellus Dufresne, 1797
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Hoelmans op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

De hoelmans of grijze langoeren (Semnopithecus) vormen een geslacht van apen, behorende tot de onderfamilie der slankapen (Colobinae). De hoelmans komen enkel voor op het Indische subcontinent. De hoelman wordt als een heilig dier beschouwd door de Hindoes.

Beeld van apengod Hanuman met hoelman

Kenmerken

Hoelmans hebben een grijze, zwarte of gelige vacht. De onderzijde en de kruin is meer wit of gelig van kleur, en het gezicht is zwart. Jonge hoelmans hebben een zwartbruine vacht. Ze worden 41 tot 78 centimeter lang en 5,4 tot 23,6 kilogram zwaar. De staart wordt vrij lang, 69 tot 108 centimeter lang.

Leefwijze

Hoelmans zijn voornamelijk in de ochtend en avond actief, en ze rusten op het heetst van de dag. Ze eten plantaardig materiaal als bladeren, aangevuld met vruchten, bloemen en gewassen. Hoelmans besteden een belangrijk gedeelte van de tijd op de grond door, maar kunnen zich ook gemakkelijk door de bomen bewegen.

Hoelmans leven in grote gemengde groepen van vijf tot wel honderdvijfentwintig dieren, maar 13 tot 37 is de norm. In gebieden waar het gehele jaar door voedsel te vinden is, zijn vaak meerdere mannetjes te vinden binnen grote groepen. In gebieden waar dit niet het geval is, leven de hoelmans in troepen met maar één volwassen mannetje en meerdere vrouwtjes. Volwassen mannetjes zonder groep leven samen met onvolwassen mannetjes en enkele jonge dieren in vrijgezellengroepen. Onder de mannetjes heerst een hiërarchie, waarbij het dominante mannetje meerdere jaren de macht kan hebben.

Verspreiding

De hoelmans komen voor in Zuid-Tibet, Nepal, Sikkim, Noord-Pakistan, Kasjmir, India, Bangladesh en Sri Lanka. Ze komen voor in uiteenlopende habitats, van de rand van woestijnen tot tropische regenwouden, van zeeniveau tot op 4000 meter hoogte.

Classificatie

Er worden 8 soorten in dit geslacht geplaatst:[1][2]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Nag, K. C., Pramod, P., & Karanth, K. P. (2011). Taxonomic implications of a field study of morphotypes of Hanuman Langurs (Semnopithecus entellus) in peninsular India. International Journal of Primatology, 32, 830-848.
  2. Mammal Diversity Database (2024). Mammal Diversity Database (Version 1.12.1) [Data set]. Zenodo. DOI: 10.5281/zenodo.4139722. Geraadpleegd op 21-02-2024.
· · Sjabloon bewerken
Geslachten en soorten van Apen van de Oude Wereld (Cercopithecidae) - Onderfamilie Bladapen (Colobinae)
Colobus:Zuidelijke franjeaap (C. angolensis) · Oostelijke franjeaap (C. guereza) · West-Afrikaanse franjeaap (C. polykomos) · Zwarte franjeaap (C. satanas) · Witbaardfranjeaap (C. vellerosus)
Piliocolobus:West-Afrikaanse rode franjeaap (P. badius) · Bouviers rode franjeaap (P. bouvieri) · Piliocolobus epieni · Piliocolobus foai · Udzungwa-franjeaap (P. gordonorum) · Zanzibarfranjeaap (P. kirkii) · Piliocolobus langi · Piliocolobus lulindicus · Piliocolobus oustaleti · Piliocolobus parmentieri · Piliocolobus pennantii · Piliocolobus preussi · Piliocolobus rufomitratus · Piliocolobus semlikiensis · Oegandese rode franjeaap (P. tephrosceles) · Roodkroonfranjeaap (P. tholloni) · Piliocolobus waldroni
Procolobus:Groene franjeaap (P. verus)
Presbytis:Presbytis bicolor · Presbytis canicrus · Goudkleurige langoer (P. chrysomelas) · Soendalangoer (P. comata) · Bandlangoer (P. femoralis) · Witvoorhoofdlangoer (P. frontata) · Hose's langoer (P. hosei) · Zwartkuiflangoer (P. melalophos) · Presbytis mitrata · Presbytis natunae · Presbytis percura · Mentawailangoer (P. potenziani) · Presbytis robinsoni · Rode langoer (P. rubicunda) · Presbytis sabana · Bleekdijlangoer (P. siamensis) · Presbytis siberu · Presbytis sumatrana · Thomaslangoer (P. thomasi)
Semnopithecus:Kasjmirhoelman (S. ajax) · Voor-Indische hoelman (S. entellus) · Semnopithecus hector · Zwartvoethoelman (S. hypoleucos) · Nilgirilangoer (S. johnii) · Ceylonhoelman (S. priam) · Berghoelman (S. schistaceus) · Witbaardlangoer (S. vetulus)
Trachypithecus:Javaanse langoer (T. auratus) · Barbes langoer (T. barbei) · Trachypithecus crepusculus · Mutslangoer (T. cristatus) · Witromplangoer (T. delacouri) · Trachypithecus ebenus · Tonkinlangoer (T. francoisi) · Gouden langoer (T. geei) · Indochinese langoer (T. germaini) · Ha Tinhlangoer (T. hatinhensis) · Witbrauwlangoer (T. laotum) · Witkoplangoer (T. leucocephalus) · Trachypithecus margarita · Trachypithecus mauritius · Trachypithecus melamera · Brillangoer (T. obscurus) · Phayrelangoer (T. phayrei) · Kuiflangoer (T. pileatus) · Catbalangoer (T. poliocephalus) · Trachypithecus popa · Trachypithecus selangorensis · Shortridge's langoer (T. shortridgei)
Nasalis:Neusaap (N. larvatus)
Pygathrix:Grijsscheendoek (P. cinerea) · Roodscheendoek (P. nemaeus) · Zwartscheendoek (P. nigripes)
Rhinopithecus:Tonkinstompneusaap (R. avunculus) · Bruine stompneusaap (R. bieti) · Witmantelstompneusaap (R. brelichi) · Gouden stompneusaap (R. roxellana) · Myanmarese stompneusaap (R. strykeri)
Simias:Varkensstaartlangoer (S. concolor)