Herculesramp

Herculesramp
Type C-130 Hercules die neerstortte op 15 juli 1996, in Eindhoven, bij de Herculesramp
Overzicht
Datum 15 juli 1996
Type ramp neergestort na doorstart t.g.v. aanvaring met een zwerm vogels
Locatie Vliegbasis Eindhoven
Doden 34
Gewonden 7
Vliegtuig(en)
Vliegtuigtype C-130 Hercules
Passagiers 37
Bemanning 4
Overlevenden 7
Lijst van luchtvaartongevallen
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart

De Herculesramp is een vliegtuigramp die op 15 juli 1996 plaatsvond op Vliegbasis Eindhoven. De ramp met de Belgische C-130 Hercules kostte 34 inzittenden het leven.

Ramp

Om twee minuten over zes 's avonds stortte het transporttoestel met totaal 41 inzittenden, vier Belgische bemanningsleden en 37 jonge leden van het Fanfarekorps van de Nederlandse Koninklijke Landmacht op vliegbasis Eindhoven neer. De luchtverkeersleider vertelde de brandweercommandant na het neerstorten niet hoeveel passagiers er in het vliegtuig zaten. Hierdoor ging de brandweercommandant ervan uit dat er alleen bemanning in het vliegtuig zat, waardoor de brandweer eerst begon met bluswerk in plaats van reddingswerk.

Bemanning

  • Peter "Gigi" Gielen (26 jaar), kapitein-vlieger. Hij woonde in Val-Meer en haalde zijn brevet in mei 1991 en was sinds augustus 1992 lid van de 15de wing op vliegbasis Melsbroek.
  • Dimitri Vandereyken (26 jaar), copiloot. Hij woonde in Hasselt en haalde zijn brevet in augustus 1994.
  • Guy Verdonkt (47 jaar), sergeant-chef en ladingmeester. Hij woonde in Oudenaarde en was al lid van de 15de wing sinds 1975.
  • Horst Vomberg (31 jaar), sergeant-majoor en boordtechnicus. Hij woonde in Eupen en was lid van de 15de wing sinds januari 1994.

De vier bemanningsleden kregen postuum het kruis van ridder in de Leopoldsorde.

Beschrijving crash

De crash is in directe zin te wijten aan een zwerm spreeuwen die tijdens de nadering in de twee motoren (nr 1 en 2) aan de linkerkant van het vliegtuig terechtkwamen.[1] Op lage hoogte besloot de bemanning om een doorstart te maken, en besloot bovendien om motor nr 3 uit te schakelen. Tijdens de doorstart maakte het vliegtuig een scherpe bocht naar links en verongelukte.[2]

Nasleep

In 2001 werd er door het Openbaar Ministerie 150 uur dienstverlening en drie maanden voorwaardelijke gevangenisstraf geëist wegens individuele fouten gemaakt door het tweetal van de Koninklijke Luchtmacht (verkeersleiding en brandweercommandant). Er waren volgens het OM door het foute handelen onnodig veel slachtoffers gevallen.

Op 1 maart 2001 werden de luchtverkeersleider en de brandweercommandant op alle punten vrijgesproken door de militaire rechtbank in Arnhem. De rechtbank concludeerde dat betere informatie, snellere reddingsacties of het inzetten van de regionale brandweer niet had kunnen leiden tot minder slachtoffers.[3] De vrijgesproken medewerkers die kort na de ramp werden ontheven uit hun functies, kregen in 2004 officiële excuses aangeboden en een financiële vergoeding van de Koninklijke Luchtmacht.

Door nabestaanden is de Stichting Herculesramp 1996 opgericht. Ze streeft de belangen na van de nabestaanden en organiseert herdenkingen en ontmoetingsdagen. Ze zet zich ook in voor de bevordering van de veiligheid bij militair luchtvervoer.

Monumenten

In 1997 is op vliegbasis Eindhoven een bezinningsplek en monument geopend, naar ontwerp van Hans van Eerd. Het is alleen toegankelijk voor nabestaanden.

Monument voor de Herculesramp, bij het stadhuis van Eindhoven

Op 15 juli 2016, precies 20 jaar na de ramp, werd bij het stadhuis van Eindhoven een openbaar monument onthuld, ook van Hans van Eerd. In tegenstelling tot het eerste monument is dit monument voor iedereen toegankelijk.

Literatuur

  • Hans Mattheeuwsen (2009): Vergeten Ramp[4]

Zie ook

Externe links

  • Rapport raad voor de transportveiligheid (dec 2002)
  • Eindrapport 01-97 / Raad van Advies inzake luchtvaartongevallen bij defensie
  • Website Stichting Herculesramp 1996
  • Terugblik op YouTube over de Herculesramp
  • Interview met oud-burgemeester Welschen over de Herculesramp
Bronnen, noten en/of referenties
  1. (en) John J. Swearingen en Stanley R. Mohler. Sonotropic Effects of Commercial Air Transport Sound on Birds. Federal Aviation Authority. Gearchiveerd op 28 mei 2022.
  2. accident description op ASN. Gearchiveerd op 14 juli 2023.
  3. Strafvonnis arrondissementsrechtbank Arnhem, militaire kamer. uitspraken.rechtspraak.nl. Geraadpleegd op 23 december 2022.
  4. Boek over Herculesramp gepresenteerd (17 november 2009). Gearchiveerd op 2 juli 2023. Geraadpleegd op 2 juli 2023. "In Eindhoven is dinsdagmiddag onder grote belangstelling het boek 'Vergeten ramp' over de Herculesramp in 1996 gepresenteerd. Schrijver Hans Mattheeuwsen overhandigde het eerste exemplaar aan Lizeth Schellekens."
  • Hans Matheeuwsen : Vergeten ramp; de noodlottige crash van Hercules vlucht BAF 610.