Harzquerbahn

Totale lengte

60,5 km

Spoorwijdte

1000 mm

Geopend

1897: Nordhausen - Ilfeld
1898: Ilfeld - Benneckenstein
1898: Wernigerode - Schierke
1899: Brocken - Benneckenstein

Huidige status

in gebruik

Type trein

Diesel & Stoom

Treindienst door

Harzer Schmalspurbahnen (HSB)

Traject

Legenda

	Tram naar binnenstad
	Nordhausen Bhf.
	Tram naar binnenstad
0,0	Nordhausen Nord	184 m ü. NN
	Systemwechsel BOStrab / EBO
	von Straßenbahn Nordhausen seit 2004
1,1	Nordhausen Übergabebahnhof
1,5	Nordhausen Hesseröder Straße
2,2	Nordhausen Altentor	189 m ü. NN
3,0	Nordhausen Ricarda-Huch-Straße
4,5	Nordhausen Krimderode	198 m ü. NN
6,0	Niedersachswerfen Herkulesmarkt
	vanuit Harzungen Lager
7,0	Niedersachswerfen Ost	213 m ü. NN
8,0	Niedersachswerfen Ilfelder Straße
9,9	Ilfeld Schreiberwiese
10,7	Ilfeld	254 m ü. NN
11,5	Ilfeld Neanderklinik	(Eindpunt Lijn 10)
12,8	Ilfeld Bad
14,8	Netzkater	309 m ü. NN
17,3	Eisfelder Talmühle	352 m ü. NN
	Selketalbahn naar Stiege
19,5	Tiefenbachmühle	411 m ü. NN
21,5	Sophienhof
25,1	Holzverladung Kälberbruch
29,8	Benneckenstein	530 m ü. NN
33,4	Sorge vanaf 1974
33,9	Warme Bode
34,2	Sorge (NWE) tot 1974	490 m ü. NN
	Südharzeisenbahn naar Braunlage
	Südharzeisenbahn Tanne – Braunlage
37,4	Holzverladung Allerbach
38,2	Hoogtepunt	556 m ü. NN
41,1	Kalte Bode
41,6	Elend	509 m ü. NN
	Brockenbahn naar Schierke
46,4	Drei Annen Hohne	543 m ü. NN
	naar Blankenburg (HBE)
50,4	Drängetal
51,6	Thumkuhlenkopftunnel (58 m)
54,6	Steinerne Renne	311 m ü. NN
54,9	Aansluiting Marmorwerke
56,2	Wernigerode-Hasserode	280 m ü. NN
55,7	Aansluiting Steinrampe
57,1	Hasserode II (tot 1922)
57,5	Aansluiting Papierfabriek
58,0	WR-Hochschule Harz	256 m ü. NN
58,5	Aansluiting Papierfabrik Marschhausen
59,0	Westerntor (tot 1936)
59,3	Westerntorkreuzung B 244
59,5	Wernigerode-Westerntor	238 m ü. NN
	van Wernigerode-Übergabebahnhof
60,5	Wernigerode	234 m ü. NN

De Harzquerbahn is een 60,5 kilometer lange smalspoorlijn van de HSB, in het midden van de Harz. De lijn vormt de noord-zuidverbinding door de Harz. Het traject loopt vanuit Nordhausen, via Ilfeld, Sorge en Drei Annen Hohne naar Wernigerode. De lijn wordt, behalve door toeristen, hoofdzakelijk door de eigen bevolking gebruikt.

Geschiedenis

Het eerste lijngedeelte van de Harzquerbahn, tussen Nordhausen en Ilfeld, werd geopend op 12 juli 1887. Toen exploiteerde de Nordhausen-Wernigeroder Eisenbahn (NWE) de spoorlijn. Een jaar eerder was besloten om de lijn aan te leggen van Nordhausen naar Wernigerode, met een aftakking naar de Brocken. Het traject van Drei Annen Hohne naar de Brocken vormt de Brockenbahn. Op 7 februari 1898 werd de verlenging van Ilfeld naar Netzkater geopend en op 15 september 1889 van Netzkater tot Benneckenstein. Vanuit het noorden werd op 20 juni 1898 het traject tussen Wernigerode en Drei Annen Hohne geopend. Het ontbrekende deel tussen Benneckenstein en Drei Annen Hohne werd op 27 maart 1899 geopend. Na de onteigening in 1949 werd de spoorlijn door de Deutsche Reichsbahn (DR) geëxploiteerd.

Vanaf 1898 kruisten de Harzquerbahn en de Südharzeisenbahn (SHE) in Sorge. Een verbindingsspoor voor het personenverkeer tussen de twee spoorlijnen werd in 1913 aangelegd. In 1945 werd het traject van de Südharzeisenbahn tussen Sorge en Brunnenbachsmühle stilgelegd omdat het spoor de Duits-Duitse grens overschreed. Het traject van Sorge naar Tanne werd nog tot 1958 bereden. Op de grensbrug tussen Oost- en West-Duitsland lagen de sporen nog tot 1989.

Treinverkeer

Het treinverkeer op de Harzquerbahn is verdeeld in twee lijnen. Lijn 325 loopt vanuit Wernigerode direct naar de Brocken. Dit is het drukst bereden gedeelte waar veel toeristen meerijden, hier worden voornamelijk stoomtreinen ingezet. Het andere traject, met het lijnnummer 326, van Drei Annen Hohne naar Nordhausen, wordt voornamelijk door de lokale bevolking gebruikt en hier worden hoofdzakelijk dieseltreinen en -trams ingezet. Een keer per dag gaat er een trein van en naar de Brocken vanuit de Selketalbahn.