Geplande stad

Brasília: aan het symmetrische wegenpatroon is duidelijk te zien dat de stedelijke structuur vooraf gepland is

Een geplande stad of nieuwe stad is een stad die gebouwd is naar een planmatig ontwerp. Het Franse equivalent van een geplande stad is de ville nouvelle. In het Engels worden deze geplande steden in het algemeen met new town aangeduid.

Naast geplande steden kunnen plaatsen zijn ontstaan uit een dorpskern, zoals bijvoorbeeld Assen, Heerhugowaard of Hengelo, en plaatsen ontstaan vanuit een historische stadskern, zoals Alkmaar, Maastricht of Dordrecht.[1]

Geplande tuinstad

De term garden city verwijst naar het geplande stadconcept van Ebenezer Howard, die suburbane tuinsteden wilde bouwen rondom grote steden. Een Brits voorbeeld is Welwyn Garden City.

Voorbeelden

Hoofdsteden

Een aantal van de hoofdsteden in de wereld zijn geplande steden, zoals Washington D.C. in de Verenigde Staten, Canberra in Australië, Brasilia in Brazilië, New Delhi in India, Abuja in Nigeria en Islamabad in Pakistan. De nieuwe Birmaanse hoofdstad Naypyidaw is ook een voorbeeld van een nieuwe stad.

Benelux

In België zijn Le Grand-Hornu en Louvain-la-Neuve geplande steden. In Nederland zijn Den Helder, IJmuiden, Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Almere, Lelystad, Dronten, Emmeloord en Hellevoetsluis gepland.[1] Een vroeg voorbeeld van een geplande stad in Nederland is Elburg.

Overig

  • Chandigarh is een voorbeeld van een grote geplande stad in India. Bij het ontwerp was onder meer de Zwitsers-Franse architect Le Corbusier betrokken.
  • In Duitsland zijn onder meer Sennestadt en Mannheim een geplande stad. Een vroeg voorbeeld van een geplande stad zijn de Bastides in Zuid-Frankrijk en Valletta op Malta.

Toekomstplannen

Enkele miljardairs hebben plannen om eigen geplande steden te bouwen, zoals Bill Gates (Belmont, Arizona), Google (Quayside, Canada), de overheid van Saoedi-Arabië (NEOM)[2] en Peter Thiel (Artisanopolis, Frans-Polynesië).[3]

De regering van Indonesië wil op het eiland Borneo een nieuwe stad laten bouwen die Jakarta moet opvolgen als hoofdstad van het land. Het ontwerp hiervan heet Nagara Rimba Nusa.

Externe link

  • International New Town Institute (INTI)
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b De Kleine Bosatlas - 61ste editie, pagina 46 - benoemt deze plaatsen, met meer dan 25.000 inwoners, als nieuw ontworpen stad.
  2. ↑ Bill Gates gaat werken aan een 'slimme stad', Algemeen Dagblad, 16 november 2017. Gearchiveerd op 18 januari 2022.
  3. ↑ Miljardair pompt kapitaal in eerste drijvende land ter wereld, Algemeen Dagblad, 15 november 2017. Gearchiveerd op 17 januari 2022.