Aziatische hoornaar

Aziatische hoornaar
Aziatische hoornaar
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Arthropoda (Geleedpotigen)
Klasse:Insecta (Insecten)
Orde:Hymenoptera (Vliesvleugeligen)
Onderorde:Apocrita (Bij-achtigen)
Superfamilie:Vespoidea (Wespachtigen)
Familie:Vespidae (Plooivleugelwespen)
Onderfamilie:Vespinae (Papierwespen)
Geslacht:Vespa (Hoornaars)
Soort
Vespa velutina
Lepeletier, 1836
Vespa velutina nigrithorax is een donkere ondersoort van de Aziatische hoornaar.
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Aziatische hoornaar op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Insecten

De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een wesp die behoort tot het geslacht van de hoornaars. De wetenschappelijke naam werd gepubliceerd door Amédée Louis Michel le Peletier, comte de Saint-Fargeau in 1838.

De Aziatische hoornaar komt van nature voor in Zuidoost-Azië. Sinds 2017 komt de soort voor als een invasieve exoot in onder andere Nederland en Vlaanderen.[1][2]

Uiterlijke kenmerken

De koninginnen kunnen tot 30 millimeter lang worden, de werksters tot 20 mm en de mannetjes tot 25 mm.[3] De Aziatische hoornaar blijft hiermee iets kleiner dan de Europese hoornaar.

De Aziatische hoornaar is te onderscheiden van de Europese hoornaar door de gele uiteinden van de poten van de eerstgenoemde. Het borststuk van de Aziatische hoornaar is niet bruin maar zwart van kleur.

Invasieve uitheemse soort

Vespa velutina kwam in 2004 naar Frankrijk, vermoedelijk in een lading Chinees aardewerk en vestigde zich later in het Verenigd Koninkrijk[4] en in Italië, België en Nederland. Ze worden gezien als een grote bedreiging voor de honingbij.

In 2009 waren er al duizenden nesten in de buurt van Bordeaux en omliggende departementen,[5] eind 2015 waren ze over heel het land verspreid.[6]

Het eerste nest in Vlaanderen werd op 22 november 2017 verwijderd in de West-Vlaamse stad Poperinge,[7] op enkele kilometer van de Franse grens. In 2018 werd de soort reeds waargenomen in alle Vlaamse provincies.[8]

Op 17 september 2017 werd voor het eerst een Aziatische hoornaar ontdekt in Nederland in het Zeeuwse Dreischor.[9] Sindsdien heeft de soort zich snel verspreid over Nederland.[10][11]

Verspreiding van Aziatische hoornaar in Nederland, 2016-2023, gebaseerd op data van Observation.org

In september 2020 werd de soort voor het eerst ontdekt in Luxemburg.[12]

Sinds 2016 staat deze soort op de lijst van invasieve exoten die zorgwekkend zijn voor de Europese Unie.[13]

Externe links

  • Kaarten met waarnemingen:
  • België
  • Nederland
  • wereldwijd
  • Aziatische hoornaar meldpunt voor Vlaanderen
  • Aziatische hoornaar meldpunt voor Nederland
Bronnen
  • Aziatische hoornaar. www.ecopedia.be. Ecopedia. Gearchiveerd op 3 juli 2020. Geraadpleegd op 10 juli 2020.

Referenties

  1. Tan, K (juni 2007). Bee-hawking by the wasp, Vespa velutina, on the honeybees Apis cerana and A. mellifera. Naturwissenschaften 94 (6): 469–72. PMID 17235596. DOI: 10.1007/s00114-006-0210-2.
  2. Aziatische hoornaar - Vespa velutina. Waarnemingen.be. Gearchiveerd op 5 maart 2022. Geraadpleegd op 10 juli 2020.
  3. De Aziatische hoornaar – Een gevaarlijke indringer?. natuurwijzer.naturalis.nl. Naturalis. Gearchiveerd op 19 september 2020. Geraadpleegd op 10 juli 2020.
  4. (en) Danger! The bee-killing Asian hornet is set to invade Britain, The Guardian, 17 oktober 2011. Gearchiveerd op 8 april 2023.
  5. (fr) Evaluation des populations du Frelon asiatique Rapport Vespa velutina, oktober 2009 (pdf-bestand). Gearchiveerd op 1 maart 2022.
  6. (fr) Lutte contre le frelon asiatique à pattes jaunes INRA, 18 februari 2013
  7. Ze horen hier niet, maar uitroeien kan niet meer. De Standaard. Gearchiveerd op 10 juli 2020. Geraadpleegd op 10 juli 2020.
  8. Schoonvaere et al., 2020 - Aziatische hoornaar - eindrapport invasiemonitoring. Gearchiveerd op 24 mei 2023.
  9. (2017). Eerste vondst van de Aziatische hoornaar Vespa velutina nigrithorax in Nederland (Hymenoptera: Vespidae). Nederlandse Faunistische Mededelingen 49: 1–10.
  10. (2018). De opmars van de Aziatische hoornaar (Vespa velutina) naar Nederland. Entomologische berichten 78.
  11. Aziatische hoornaar gezien? Meld het dan! Provincie Zeeland, 2 mei 2023. Gearchiveerd op 11 mei 2023.
  12. Ries, C. & M. Pfeiffenschneider (Eds.), 2020. Vespa velutina nigrithorax du Buysson, 1905. In: neobiota.lu - Invasive Alien Species in Luxembourg. National Museum of Natural History, Luxembourg. Gearchiveerd op 16 april 2023.
  13. Verordening Nr. 1143/2014 van 22 oktober 2014. Geraadpleegd op 8 juni 2021.