Anderlecht

Zie Anderlecht (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Anderlecht.
Anderlecht
Gemeente in België Vlag van België
Vlag van Anderlecht
Wapen van Anderlecht
(Details)
(Details)
Anderlecht (België)
Anderlecht
Geografie
Gewest Vlag België België
Arrondissement Brussel-Hoofdstad
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere 		17,91 km² (2021)
20,22%
23,19%
56,58%
Coördinaten 50° 50' NB, 4° 20' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid 		125.065 (01/01/2023)
49,84%
50,16%
6981,41 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder 		(01/01/2023)
26,02%
61,7%
12,28%
Buitenlanders 34,47% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Fabrice Cumps (PS)
Bestuur PS-sp.a-cdH, Ecolo-Groen, DéFI
Zetels
PS-sp.a-cdH
MR-Open VLD-IC
Ecolo-Groen
PTB*PVDA
DéFI
N-VA
 47
16
12
8
7
3
1
Economie
Gemiddeld inkomen 12.473 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 17,83% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
1070 		Deelgemeente
Anderlecht
Zonenummer 02
NIS-code 21001
Politiezone Zuid
Hulpverleningszone DBDMH
Website www.anderlecht.be
Detailkaart
ligging in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Foto's
Het Dapperheidsplein
Het Dapperheidsplein
Portaal  Portaalicoon   België

Anderlecht is een plaats en gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente telt 125.065 inwoners[1], die Anderlechtenaars[2] worden genoemd.

Geografie

Anderlecht ligt in het westen van Brussel. De gemeente wordt bediend door verschillende haltes van de Brusselse metro (lijn 5) en de halte Clemenceau op lijn 2/6.

De gemeente is vrij uitgestrekt. De wijk Kuregem in de omgeving van het Zuidstation is dichtbevolkt en zeer verstedelijkt. Het uiterste westen van Anderlecht (de wijk Neerpede, ten noorden van het Erasmusziekenhuis) behoudt dan weer een duidelijk landelijk karakter, ondanks de vele pogingen van projectontwikkelaars om er grote bouwwerken op te zetten.

Anderlecht grenst met de klok mee aan Sint-Jans-Molenbeek, Brussel-stad, Sint-Gillis, Vorst (allemaal Brussels Hoofdstedelijk Gewest), een klein stukje Drogenbos, Sint-Pieters-Leeuw en Dilbeek (allemaal Vlaanderen).

Wijken

Bekende wijken van Anderlecht zijn Veeweide, Het Rad, Kuregem, Linden, Scheut, Klein Eiland, Goede Lucht (Bon Air) en het tot de Vlaamse rand gerekende Neerpede en Peterbos

Kernen

Binnen de grenzen van Anderlecht ligt het dorp Moortebeek.

# Naam
I Anderlecht
II Moortebeek

Geschiedenis

In Anderlecht werden sporen van prehistorische bewoning teruggevonden. Op het Sint-Annaveld vond men sporen van een Frankische begraafplaats, gebouwd op de resten van een Romeinse villa. Het gebied kende in de vroege Middeleeuwen een Frankische bewoning en het christendom raakte er verspreid.

Na het jaar duizend doken hier twee heerlijkheden op aan de Zenne, die van Anderlecht en die van Aa. De naam Anderlecht werd voor het eerst vermeld in 1046. De plaats maakte in de Middeleeuwen oorspronkelijk deel uit van de meierij Rode. Meer naar het zuiden trokken de heren van Aa hun kasteel op, ter hoogte van een kort zijriviertje van de Zenne, dat ook Aa werd genoemd. Vanuit deze twee kernen werd het omliggend gebied geleidelijk aan ontgonnen. In de loop van de 13de eeuw dook na een huwelijk de familie Walcourt op. Op het Scheutveld nabij Anderlecht versloeg op 17 augustus 1356 de Vlaamse graaf Lodewijk van Male de Brabanders in de Slag bij Scheut. In 1379 ging de heerlijkheid van Aa naar de heerlijkheid van Gaasbeek. Het hof van Aa werd in de 15de eeuw verlaten en de heren vestigden zich in de hoeve ter Biest.

In 1394 werd bij oorkonde van hertogin Johanna van Brabant Anderlecht bij de stad Brussel gevoegd, waartoe Anderlecht bleef behoren tot het in 1796 op het eind van het ancien régime een zelfstandige gemeente werd. Op de Ferrariskaart uit de jaren 1770 staat in het landelijk gebied ten westen van Brussel de dorpskern Anderlecht aangeduid rond het huidige Dapperheidsplein, met ten zuiden de gehuchten Neerpede, Veeweide en Straete van Aa. In die periode had de Zenne een groot belang voor transport en nijverheid. Vanaf 1827 werd langs de Zenne het Kanaal Charleroi-Brussel gegraven.

Bezienswaardigheden

Zie ook
  • De collegiale kerk van Sint-Pieter en Sint-Guido
    De collegiale kerk van Sint-Pieter en Sint-Guido
  • Aanbidding der Koningen door Hendrick de Clerck in de kerk van Sint-Pieters en Sint-Guido
    Aanbidding der Koningen door Hendrick de Clerck in de kerk van Sint-Pieters en Sint-Guido
  • Het kleine begijnhof van Anderlecht
    Het kleine begijnhof van Anderlecht
  • Centraal park en het Erasmushuis
    Centraal park en het Erasmushuis

Natuur en landschap

Anderlecht is zeer sterk verstedelijkt, enkel de omgeving van Neerpede, in het uiterste westen, heeft het landelijk karakter behouden. Anderlecht wordt doorsneden door het Kanaal Brussel-Charleroi, dat in de vallei van de Zenne werd gegraven, en de Neerpedebeek die vanuit het westen naar de Zenne loopt. Nog zuidelijker loopt de Vogelenzangbeek die de grens vormt tussen het Brussels Gewest (en hier dus Anderlecht) en het Vlaams Gewest.

Anderlecht is betrekkelijk laag gelegen, 30 à 40 meter, maar in het uiterste noordwesten wordt de hoogte van 72,5 meter bereikt te Vlazendaal.

In Anderlecht vindt met een aantal parken:

  • Het Gewestelijk Pedepark in de wijk Neerpede,
  • Het Jean Vivespark in de wijk Scherdemaal,
  • Het Vijverspark in de wijk Scherdemaal,
  • Het Joseph Lemairepark,
  • Het Astridpark,
  • Het Busselenbergpark in de wijk Het Rad,
  • Het Rauterpark,
  • Het Bospark,
  • Het Scheutveldpark in de wijk Peterbos,
  • Het Scherdemaalpark in de wijk Scherdemaal,
  • De Meylemeersch in de wijk Vogelzang.

Politiek

Het gemeentebestuur zetelt in het gemeentehuis van Anderlecht.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij 10-10-1976[4] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[5] 14-10-2012[6] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 47 % 45 % 45 % 43 % 43 % 43 % 47 % 47
PS-SP1 / LB2 / PS-Sp.a-cdHA 44,791 25 36,461 22 37,292 20 23,311 13 27,671 14 33,442 17 36,77A 21 29,73A 16
PSC1 / PS-Sp.a-cdHA 4,51 1 - 8,241 3 7,911 3 4,291 1 -
CVP-SC1 / CVP2 / Kartel3 / Anderl4 | Anderl'20075 / LBD / CD&V Plus6 7,061 3 7,12 3 7,733 3 8,944 4 7,424 3 6,075 2 26,14D 14 1,526 0
VL BelangF / VU1 6,6F 2 4,21 1 1,391 0
VL BelangF / PVV1 / LBD / MR-Open Vld-ICE 2,351 0 - - - - 22,53E 12
PRL1 / PRL-FDFC / LBD / MR-Open Vld-ICE 12,41 6 15,631 8 25,691 14 14,611 7 30,02C 15 34,86D 18
FDF1 / DéFI2 18,091 9 13,861 7 - 11,181 5 7,851 3 7,592 3
N-VA - - - - - - 5,07 2 4,13 1
ECOLO1 / Ecolo-Groen2 - 6,31 2 10,871 5 8,391 4 16,161 7 10,681 4 11,352 5 15,522 8
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - 2,551 0 4,471 1 7,871 3 7,942 3 3,662 1 2,132 0
PTB1 / PTB-PVA2/PTB-PVDA3 / PTB*PVDA+4 / PTB*PVDA5 0,581 0 0,411 0 0,442 0 0,522 0 0,493 0 - 1,694 0 14,615 7
ISLAM - - - - - - 4,13 1 -
FN - - - 13,2 6 3,31 0 3,92 1 - -
SC - 3,42 1 - - - - - -
UDRT-RAD - 4,63 1 - - - - - -
PCB-KPB1 / PCB-KP2 3,571 1 1,782 0 - - - - - -
Anderen(*) 2,43 0 3,86 0 7,19 0 6,08 0 2,76 0 3,08 0 3,34 0 2,25 0
Totaal stemmen 62.663 55.010 49.615 45.425 43.792 49.038 48.509 50.903
Opkomst % 84,28 86,31 84,23 86,57 82,23
Blanco en ongeldig % 5,6 7,54 8,28 6,46 5,39 6,02 8,14 7,33

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen, rode letters duiden de kartels aan.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1976: Divers 76 (2,43%) / 1982: FNK (2,0%), ICC (0,35%), MIRZA (0,23%), PNP-NPG (0,95%), UDB (0,33%) / 1988: FN NFN (3,05%), PSD (2,23%), EVA (0,66%), PFN (1,25%) / 1994: AC-AK (3,17%), LLD (2,59%), PCN-NCP (0,32%) / 2000: EUR (1,22%), FNB (0,92%), Color (0,62%) / 2006: PJM (2,7%), UNIE (0,38%) / 2012: Belg-Unie (0,86%), Egalite (1,86%), Gauches Communes (0,62%) / 2018: La Droite (1,34%), NATION (0,91%)

Representativiteit

Voor Anderlecht, net zoals voor de andere gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, geldt dat het aantal kiezers in verhouding tot het aantal inwoners erg laag ligt, zowel absoluut als in vergelijking met de rest van het land. Dit is het gevolg van het hoge aandeel niet Belgische inwoners (ook al kunnen deze onder bepaalde voorwaarden over gemeentelijk stemrecht beschikken). Daarnaast ligt ook het aantal kiezers dat niet komt opdagen, ondanks de stemplicht, erg hoog zodat het totaal aantal uitgebrachte stemmen, inclusief ongeldige en blanco, in de 19 gemeenten van het gewest slechts 44,66% van het aantal inwoners bedraagt. Anderlecht scoort iets slechter met een verhouding van 43,59% uitgebrachte stemmen/inwoners.

Verhouding kiezers/inwoners en absenteïsme bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012
  • Anderlecht: 53,01% (kiezers/inw.) - 17,77% (absenteïsme)
  • Totaal Brussels Gewest : 53,89% (kiezers/inw.) - 17,14% (absenteïsme)

Ter vergelijking:

  • Vlaamse provinciehoofdsteden: 69,30% (kiezers/inw.) - 12,12% (absenteïsme)
  • Waalse provinciehoofdsteden: 69,04% (kiezers/inw.) - 17,31% (absenteïsme)

Burgemeesters

Bestuur 2013-2018

De PS-sp.a-cdH-lijst van Eric Tomas kwam als grote overwinnaar uit de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Hoewel ook een coalitie met Ecolo mogelijk was werd er voor de MR van vorig burgemeester Gaëtan Van Goidsenhoven gekozen om mee de gemeente te besturen. De Lijst van de Burgemeester (MR, Open VLD en CD&V) viel na de verkiezingen uit elkaar, waarbij de MR vijf schepenen mocht leveren en de CD&V voor de oppositie koos.

Demografische ontwikkeling

  • Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen op 31 december; vanaf 1980= inwonertal per 1 januari
Inwoners
van jaar tot jaar
Op 1 januari
1992 tot heden
Aantal[7]
1992 88.131
1993 88.158
1994 88.111
1995 87.920
1996 87.257
1997 87.451
1998 87.532
1999 87.401
2000 87.812
2001 88.822
2002 90.134
2003 91.759
2004 92.755
2005 93.808
2006 96.011
2007 97.601
2008 98.989
2009 101.371
2010 104.647
2011 107.912
2012 111.279
2013 113.462
2014 115.178
2015 116.332
2016 117.412
2017 118.241
2018 118.382
2019 119.714
2020 120.887
2021 121.929
2022 122.547
2023 125.065

Verkeer en vervoer

De gemeente ligt grotendeels tussen de Brusselse Kleine Ring en Grote Ring, waarlangs de gemeente bereikbaar is via afritten 13 tot en met 17. Enkele steenwegen stralen vanuit Brussel-centrum en de Kleine ring uit. In het noorden loopt in oost-westrichting de Ninoofse Steenweg (N8), in het oosten in noord-zuidrichting de Bergense Steenweg (N6).

Buurtspoorwegen

De gemeente werd vroeger rijkelijk bediend door allerlei NMVB-tramlijnen en had bij de wijken Het Rad en Kuregem belangrijke stelplaatsen.

Metro

De Brusselse metrolijn 5 gaat dwars door Anderlecht naar de universiteitscampus Erasmus (die ook in Anderlecht ligt), verder rijden er in het noorden van Anderlecht de metrolijnen 2&6.

Spoorwegen

Het spoorwegstation Brussel-Zuid, een van de belangrijkste van België, bevindt zich op grondgebied van buurgemeente Sint-Gillis, maar vlak bij Anderlecht-Kuregem. Vroeger was er nog de halte Kuregem op de Westelijke ringspoorlijn van Brussel. Het eertijds belangrijke goederenstation Klein-Eiland werd afgebouwd. In het GEN-netwerk werd op 13 december 2020 het nieuwe station Anderlecht op de lijn S3 Zottegem-Dendermonde in gebruik genomen.

Sport

  • Anderlecht werd internationaal bekend door voetbalclub RSC Anderlecht, die van alle Belgische voetbalclubs het hoogste aantal titels in de wacht sleepte en vaak tot in een Europese competitie doorstoot. De club speelt zijn thuiswedstrijden in het Lotto Park (ongeveer 22.500 plaatsen).
  • In de provinciale reeksen spelen verder voetbalclubs als Bon Air Sport, FC Anderlecht-Milan, Denizlispor Anderlecht en Peterbos Anderlecht. Andere verdwenen Anderlechtse clubs waren Foyer Anderlechtois-Betis, Dynamo Anderlecht, Peña Madridista Bruselas-Anderlecht en Excelsior Anderlecht.
  • Buiten Anderlecht ligt de 18-holes golfbaan van de Royal Amicale Anderlecht Golf Club.

Bekende inwoners

Stedenbanden

Vriendschapsverband

Nabijgelegen kernen

Brussel, Sint-Jans-Molenbeek, Dilbeek, Itterbeek, Vlezenbeek, Negenmanneke, Vorst, Sint-Gillis

Externe links

  • archieven gemeente Anderlecht
  • archieven van OCMW Anderlecht en rechtsvoorgangers
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ [1]. Gearchiveerd op 10 november 2021.
  2. ↑ VRTtaal.net - Anderlecht
  3. ↑ Eugène de Seyn, Geschied- en aardrijkskundig woordenboek der Belgische gemeenten, A. Bieleveld, Brussel 1933-1934.
  4. ↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 23 december 2021.
  5. ↑ Gegevens 2006: www.bruxelleselections2006.irisnet.be. Gearchiveerd op 14 mei 2013.
  6. ↑ Gegevens 2012: http://bru2012.irisnet.be. Gearchiveerd op 20 februari 2020.
  7. ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
  • Website van de gemeente
Mediabestanden
Zie de categorie Anderlecht van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.