Algemene begraafplaats Vorden

De ingang van de begraafplaats
Ereveld met gesneuvelde Britse en Canadese soldaten
Graven van 10 Duitse gesneuvelden. Op de achtergrond zijn de graven van geallieerde militairen te zien.
Grafkelder van den huize Vorden, 1902

De algemene begraafplaats Vorden is een begraafplaats aan de Kerkhoflaan in de Nederlandse plaats Vorden.[1]

Op de begraafplaats bevinden zich ook urnenmuren, urnengraven en asstrooivelden. De eerste begrafenis vond plaats in 1828.

Rijksmonumenten

Zes grafheuvels en één grafkelder hebben de status van rijksmonument.

  • Graven met de status van rijksmonument
  • Grafheuvel van huis Hackfort
    Grafheuvel van huis Hackfort
  • Grafheuvel van huis De Wildenborch
    Grafheuvel van huis De Wildenborch
  • Grafheuvel van huis De Wiersse (fam. van Heeckeren)
    Grafheuvel van huis De Wiersse (fam. van Heeckeren)
  • Graven met de status van rijksmonument
  • Grafheuvel van huis De Wiersse (fam. van Limburg Stirum)
    Grafheuvel van huis De Wiersse (fam. van Limburg Stirum)
  • Grafheuvel van huis Den Bramel
    Grafheuvel van huis Den Bramel
  • Grafheuvel van Het Enserink
    Grafheuvel van Het Enserink

Oorlogsgraven

Op het kerkhof bevinden zich graven van oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.

Britse gemenebest

Nabij de ingang van de begraafplaats, aan de oostzijde, liggen op een rond ereveld 20 doden uit de Tweede Wereldoorlog begraven, afkomstig uit het Gemenebest. Drie van hen zijn Canadees, de overigen komen uit het Verenigd Koninkrijk.


Duitsland

Niet ver van de graven van het Gemenebest liggen tien Duitse gesneuvelden, vliegeniers en soldaten, uit de Tweede Wereldoorlog begraven in een gezamenlijk graf. Ze kwamen allen in maart 1945 om het leven. Het graf is particulier: het werd gekocht door de vader van een der vliegeniers. Dat is de reden dat deze doden niet zijn overgebracht naar de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn, zoals is gebeurd met vrijwel alle in Nederland begraven Duitse gesneuvelden. De vliegeniers kwamen om het leven toen hun vliegtuig, een Junkers Ju 88, werd neergehaald door een Britse Mosquito.

Dodenherdenking

Jaarlijks vindt op 4 mei de dodenherdenking plaats op de algemene begraafplaats. In 2012 kwam deze herdenking in opspraak omdat ook de Duitse soldaten herdacht zouden gaan worden.[2] Er werd een rechtspraak aangespannen door Federatief Joods Nederland (FJN) en op 4 mei verbood de rechter een herdenking van de Duitsers door burgemeester Henk Aalderink, wethouders en gemeenteambtenaren. De (voornamelijk) Vordense bevolking gaf hier geen gehoor aan en liep wel langs de Duitse graven. Dezelfde dag liet de Joodse organisatie TOF (Tradition is Our Future) een vliegtuig vliegen boven Vorden met de tekst "Vorden is fout".[3] Om duidelijkheid te krijgen in hoeverre een rechter zich mag bemoeien met het handelen van een burgemeester bij openbare gelegenheden, werd door de gemeente Bronckhorst een hoger beroep aangevraagd. Dit hoger beroep diende op 28 januari 2013.[4] Op 19 februari dat jaar stelde het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden de gemeente in het gelijk.[5] Op 27 maart 2013 besloot het gemeentebestuur van Bronckhorst bij de dodenherdenking van dat jaar een afvaardiging (een wethouder) gelegenheid te geven ook langs de graven van de Duitsers te lopen.[6] Op 2 mei besloot men daar toch van af te zien, nadat er demonstraties waren aangekondigd. Volgens de burgemeester zou daarmee de waardigheid van de herdenking in het geding komen.[7]

Bekende personen die hier begraven zijn

  • A.C.W. Staring: dichter, landheer en landbouwkundige (begraven in 1840)
  • Johannes Cornelis Christiaan Tonnet: generaal tijdens de crisisjaren (begraven in 1937)
  • Arthur Conley: soulzanger (begraven in 2003)
  • Riek Schagen: actrice en kunstschilderes (begraven in 2008)
  • Pierre Mathieu: volleybalcoach (begraven in 2014)

Externe links

  • De begraafplaats op de website van de Commonwealth War Graves Commission
  • De begraafplaats in het monumentenregister
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Gebruikte bronnen:
    • Algemene begraafplaats Vorden. gemeente Bronckhorst. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Duitse Oorlogsgraven Vorden. STIWOT. Gearchiveerd op 11 augustus 2014. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Algemene begraafplaats Vorden. www.oorlogsgraven.org. Gearchiveerd op 4 maart 2016. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Vorden herdenkt na 67 jaar ook de gesneuvelde Duitse soldaten. Weevers Grafimedia (13-04-2012). Gearchiveerd op 27 juni 2012. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Herdenken Duitsers mag niet in Vorden. NU.nl (4 mei 2012). Gearchiveerd op 20 juni 2012. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Duitse soldaten mogen niet worden herdacht bij herdenking Vorden. NRC Handelsblad (4 mei 2012). Gearchiveerd op 4 september 2012. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Herdenking Vorden rustig verlopen – ‘honderden liepen langs Duitse graven’. NRC Handelsblad (4 mei 2012). Gearchiveerd op 6 juli 2012. Geraadpleegd op 5 december 2012.
    • Gemeente in beroep om 4 mei. Nederlandse Omroep Stichting (31 mei 2012). Gearchiveerd op 6 juli 2012. Geraadpleegd op 5 december 2012.
  2. Vorden herdenkt na 67 jaar ook de gesneuvelde Duitse soldaten. Gearchiveerd op 27 juni 2012.
  3. Banner 'Vorden is fout' boven dorp, NOS Nieuws, 4 mei 2012. Gearchiveerd op 19 september 2020.
  4. Hof buigt zich over herdenking Vorden, Trouw, 27 januari 2013. Gearchiveerd op 5 maart 2016.
  5. Hof: burgemeester mocht langs Duitse graven lopen, ANP/Reformatorisch Dagblad, 19 februari 2013
  6. Dit jaar toch herdenking gesneuvelde Duitsers in Vorden, NRC Handelsblad, 27 maart 2013. Gearchiveerd op 18 maart 2016.
  7. Burgemeester Vorden: afgelasten tocht langs graven geen buiging voor geweld, Binnenlands Bestuur, 2 mei 2013. Gearchiveerd op 9 augustus 2020.