1918

1918
Eeuwen: 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia: 1900-1909 · 1910-1919 · 1920-1929
Jaren: << · < · 1917 · 1918 · 1919 · > · >>
Maanden: jan · feb · mrt · apr · mei · jun
jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen
Ab urbe condita: 2671 MMDCLXXI
Armeense jaartelling: 1367 – 1368
ԹՎ ՌՅԿԷ – ՌՅԿԸ
Chinese jaartelling: 4614 – 4615
甲巳 – 乙午
Christelijke jaartelling: 1918 MCMXVIII
Ethiopische jaartelling: 1910 – 1911
Hebreeuwse jaartelling: 5678 – 5679
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat 1973 – 1974
- Shaka Samvat 1840 – 1841
- Kali yuga 5019 – 5020
Iraanse jaartelling: 1296 – 1297
۱۲۹۶ – ۱۲۹۷
Islamitische jaartelling: 1336 – 1337
١٣٣٧ – ١٣٣٦
Maçonnieke jaartelling: 5917 – 5918
1918 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Film
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1918
Overgangskalenders:
Estland, Rusland
Gregoriaanse kalender van 1918
Egyptisch kamelentransport in 1918

Het jaar 1918 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari
  • 4 - Hogarth Message: De Britten verklaren dat de komst van de zionisten geen nadelige invloed heeft op de rechten van de bestaande (meest Arabische) bewoners van Palestina.
  • 6 - In het Petrogradse Taurisch Paleis komt de Russische Grondwetgevende Vergadering bijeen. De Bolsjewieken, die in de minderheid zijn, ontbinden haar al de volgende dag.
  • 8 - (VS) - President Woodrow Wilson presenteert in het congres zijn 14-puntenprogramma voor de vrede.
  • 9 - Letland verklaart zich onafhankelijk van Rusland.
  • 10 - (Duitsland) - Vliegtuigconstructeur Hugo Junkers vraagt patent aan voor zijn laagdekker-vliegtuig.
  • 14 - Een aanslag op Lenin mislukt.
  • 17 - Nederland - In de stad Groningen breekt het sneeuwoproer uit; een menigte boze werklozen belaagt wethouder H.J. Sissingh van gemeentewerken omdat die 'slechts' 300 sneeuwruimers wil inhuren voor het schoonmaken van de stad. Bij gemeentewerken hadden zich zeker duizend werkzoekenden met sneeuwschoppen gemeld. Door de voortwoedende Eerste Wereldoorlog is er veel werkloosheid. Wethouder Sissingh komt er met wat builen en een kapotte hoed vanaf.
  • 30 en 31 - Massale stakingen in de Duitse munitie- en metaalfabrieken, georganiseerd door de linksradicale Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands en de Spartacusbond. De regering roept de noodtoestand uit, verricht een aantal arrestaties en stuurt duizenden stakers naar het front.
  • 31 - De Pruisisch-Hessische staatsspoorwegen voeren als eerste spoorwegmaatschappij van Europa een doorlopend, automatisch remsysteem in.
  • 31 - Sovjet-Rusland erkent de onafhankelijkheid van Finland.
  • januari - Het eerste nummer verschijnt van Wendingen, maandblad over de kunsten, vooral gericht op de Amsterdamse School.
februari
maart
  • 2 - De Duitse troepen trekken Kiev binnen.
  • 3 - In het fort van Brest-Litovsk sluiten de Centrale Mogendheden de vrede met Sovjet-Rusland. Finland, Estland, Letland, Litouwen, Polen en Oekraïne worden onafhankelijk.
  • 4 - In het legerkamp Funston in Kansas, waar Amerikaanse troepen worden voorbereid op uitzending naar Europa, breekt een onbekende besmettelijke ziekte uit, die later de Spaanse griep zal gaan heten, en die wereldwijd meer slachtoffers zal maken dan de hele vierjarige oorlog.
  • 11 - De Duitse zeppelin LZ104 voerde een luchtbombardement op Napels uit.
  • 21 - Begin van Kaiserschlacht, het Duitse slotoffensief aan het Westelijk Front. Het Parijs-Geschut, extreem lange-afstandsartillerie dat vanaf de frontlijn Parijs bestookt, wordt voor het eerst afgevuurd.
  • 21 (5 maart OS) De hoofdstad van Sovjet-Rusland wordt verplaatst van Petrograd (Sint-Petersburg) naar Moskou.
  • 25 - De oprukkende Duitse troepen nemen Noyon in.
  • 30 - De Britten geven hun poging Amman te veroveren op en trekken zich terug ten westen van de Jordaan.
april
mei
juni
juli
augustus
  • 5 - Bij de vervroegde Statenverkiezingen in Suriname worden de afgetreden leden opnieuw gekozen, zonder dat er tegenkandidaten zijn gesteld. De parlementariërs waren afgetreden uit protest tegen de houding van de Nederlandse Tweede Kamer.
  • 7 - (Zweden) - John Zander loopt in Stockholm met 8'33,2" een wereldrecord op de 3000 meter.
  • 8 - Begin van de Slag bij Amiens en het Honderddagenoffensief. Bij een stormaanval door Franse en Amerikaanse troepen stort het Duitse westfront ineen.
  • 9 - (VS) - Duke Kahanamoku scherpt in New York zijn eigen wereldrecord op de 100 meter vrije slag aan tot 1.01,4. Het oude record (1.01,6) stond sinds 20 juli 1912 op naam van de Amerikaanse zwemmer.
  • 25 - (Duitsland) - Erna Murray zet in Berlijn met 1.35,2 een wereldrecord neer op de 100 meter rugslag.
  • 25 - Generaal Dmitri Horvath verklaart zichzelf in een staatsgreep dictator over het Russische Verre Oosten. Als de geallieerden verklaren hem niet te steunen, treedt hij nog dezelfde dag weer af.
  • 30 - Lenin raakt gewond bij een aanslag door de anarchist Fanya Kaplan.
  • 70.000 Japanse troepen landen in Siberië om tegen de bolsjewieken te vechten en de Japanse belangen in het gebied te verdedigen.
september
  • 3 - Pravda en Izvestia melden de ontdekking van het Lockhart Plot, een (vermeende) Engels-Franse poging de bolsjevieken omver te werpen en een nieuwe regering te installeren die Rusland terug in de Eerste Wereldoorlog moet brengen.
  • 9 - Beëdiging eerste kabinet-Ruys de Beerenbrouck.
  • 13 - Treinramp bij Weesp: De sneltrein van Amersfoort naar Amsterdam ontspoort nabij de spoorbrug over het Merwedekanaal en zakt vanaf het talud omlaag. Diverse houten rijtuigen worden versplinterd, waardoor er in deze rijtuigen veel slachtoffers vallen.
  • 15 - Vanuit hun bruggenhoofd in Thessaloniki zetten Franse, Britse en Servische troepen een offensief in op Oostenrijkse posities in Macedonië, het Vardaroffensief.
  • 16 - De Ottomanen bezetten Bakoe, belangrijk vanwege de omliggende olievelden.
  • 19 - Begin van de Slag bij Megiddo, een grootschalige Britse aanval in Palestina.
  • 20 - Stichting van de Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en Staalfabrieken N.V. (Hoogovens) te IJmuiden.
  • 22 - De Zweed Anatole Bolin loopt in Stockholm met 2.29,1 een wereldrecord op de 1000 meter.
  • 25 - Oprichting van het (Nederlandse) Ministerie van Arbeid, voorloper van het Ministerie van SZW.
  • 27 - (België) - In Vlaanderen zetten de Belgische troepen het slotoffensief in.
  • 27 - In Radomir wordt de Bulgaarse republiek uitgeroepen met Aleksandar Stamboliyski als president.
  • 28 - (Zwitserland) - In Lausanne gaat het muziektheaterstuk Histoire du soldat van Igor Stravinsky in première.
  • 28 - Ook in het noordelijke deel van het Westfront gaan de geallieerden in de aanval: De Vijfde Slag bij Ieper, geleid door koning Albert.
  • 29 - (Bulgarije) - De regering in Sofia ondertekent als eerste van de Centrale mogendheden een wapenstilstand met de geallieerden.
  • 29 - Het Belgische 4e regiment grenadiers en carabiniers herovert het dorp Passendale.
  • 29 - In Duitsland wordt een nieuw staatsbestel ingevoerd met een veel sterkere rol voor het parlement.
oktober
november
  • 1 - De Britten bezetten Mosoel.
  • 3 - Triëst valt in Geallieerde handen. Oostenrijk-Hongarije sluit een wapenstilstand. De Duitse zuidgrens is niet langer beschermd.
  • 4 - Muiterij op de Duitse vloot in Kiel.
  • 5 - Bij verkiezingen in de Verenigde Staten verliest de Democratische Partij van president Woodrow Wilson haar meerderheid in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden
  • 5-6 - De muiterij/opstand slaat over van Kiel naar andere Duitse havensteden.
  • 7 - Het Duitse leger trekt zich terug uit Noord-Frankrijk op de Antwerpen-Maasstelling.
  • 7 - (Sovjet-Unie) - Op de eerste verjaardag van de revolutie wordt in Petrograd het eerste Sovjetdrama opgevoerd: Mysterium buffo van Vladimir Majakovski.
  • 7 - Vanwege de algemene staking in Zwitserland in 1918 stuurt de Bondsraad het leger naar Zürich.
  • 8 - Onder Kurt Eisner wordt de Vrijstaat Beieren uitgeroepen.
  • 9 - Roemenië, dat eerder gedwongen was met de Centralen vrede te sluiten, keert terug in de Eerste Wereldoorlog. Het Duitse leger krijgt een ultimatum om het land binnen 24 uur te verlaten.
  • 9 - Philipp Scheidemann roept in Berlijn de republiek uit.
  • 9 - Rijkskanselier Max von Baden treedt af, na eerst onterecht verklaard te hebben dat keizer Wilhelm II afgetreden is, en een regentschap wordt ingesteld. De sociaaldemocraat Friedrich Ebert volgt hem op.
  • 9 - (Duitsland) - Keizer Wilhelm II treedt af, en besluit naar Nederland te vertrekken.
  • 10 - De Duitse keizer komt per trein uit zijn hoofdkwartier in Spa naar Eijsden bij Maastricht. Hij vraagt en krijgt - tot woede van vooral Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk - asiel in Nederland.
  • 10 - De Canadese troepen trekken Bergen binnen.
  • 10 - In Nederland richt A.H. Haentjes, geneesheer-directeur van een herstellingsoord voor tuberculosepatiënten, een Republikeinse Partij op. Doelstellingen zijn de afschaffing van het koningshuis, het leger, de vloot en de diplomatieke dienst.
  • 10 - De Duitse regering verklaart zich bereid een wapenstilstand onder geallieerde voorwaarden te tekenen.
  • 11 - Formeel einde van de Eerste Wereldoorlog met de ondertekening van de wapenstilstand in een treinwagon in het bos van Compiègne, ten noorden van Parijs.
  • 12 - (Nederland) - Geïnspireerd door de omwentelingen in Duitsland en Rusland roept de socialistische leider Pieter Jelles Troelstra op tot revolutie. Hij veroorzaakt paniek, maar krijgt geen bijval.
  • 12 - In Wenen wordt de Bondsrepubliek Oostenrijk uitgeroepen.
  • 13 - Zaghloel Pasja eist van de Britten de onafhankelijkheid van Egypte.
  • 14 - De republiek Tsjecho-Slowakije wordt uitgeroepen.
  • 16 - (Oostenrijk-Hongarije) - Minister-president Mihály graaf Károlyi roept in Boedapest de Hongaarse republiek uit.
  • 18 - Ramp van Hamont. In het Belgische Hamont ontploft een Duitse munitietrein, waardoor zeer veel mensen om het leven komen. Schattingen lopen uiteen van enige honderden tot 1007 doden.
  • 20 - Een linkse novemberrevolutie in Duitsland resulteert in verdrijving van keizer Wilhelm II. Dit maakt de weg vrij voor de oprichting van de Weimarrepubliek in 1919.
  • 21 - De Duitse Kriegsmarine brengt voor de haven van Scapa Flow de overgebleven schepen van de Hochseeflotte tot zinken.
  • 25 - (België) - Bij Koninklijk Besluit wordt het Kabinet van de Eerste Minister opgericht.
  • 30 - De onder het keizerrijk verboden roman Der Untertan van Heinrich Mann verschijnt in Duitsland.
december
zonder datum

Film

Zie Film in 1918 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

Premières

Literatuur

  • Willem Kloos en Jacobus van Looy ontvangen de Tollensprijs
  • (Duitsland) - De cultuur- en geschiedsfilosoof Oswald Spengler publiceert het eerste deel van zijn belangrijkste werk Der Untergang des Abendlandes.
  • (Nederland) - De verhalenbundel Dichtertje, De uitvreter, Titaantjes van Nescio verschijnt. Nescio's thema is de tegenstelling tussen de zelfvoldane bourgeois en de onmaatschappelijke, onpraktische artiest – die zelf uiteindelijk ook bourgeois wordt.
  • De Vlaamse schrijver Karel van de Woestijne publiceert zijn boeken Goddelijke verbeeldingen en De bestendige aanwezigheid
  • Louis Couperus schrijft Der dingen ziel, Brieven van den nutteloozen toeschouwer, Legende, mythe en fantazie en De verliefde ezel

Beeldende kunst

  • De Vlaamse schilder en graficus Frans Masereel geeft in Zwitserland zijn derde anti-oorlogsalbum De hartstocht van de mens uit.

Bouwkunst

Geboren

januari

februari

maart

april

mei

juni

juli

augustus

september

oktober

november

december

Overleden

januari
februari
maart
april
mei
  • 18 - Jean Chrétien Baud (64), Nederlands jurist
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
datum onbekend

Weerextremen in België

  • maart: Maart met laagste relatieve vochtigheid: 69 % (normaal 79,2 %).
  • juni: Juni met laagste gemiddelde minimumtemperatuur: 7,7 °C (normaal 11,3 °C).
  • 20 juli: Onweer met hagelstenen tot 5 cm in de provincie Namen. In Floreffe en in Mettet veroorzaken wind en hagel veel schade.
  • 23 augustus: 59 mm neerslag in Genk en 67 mm in Rummen (Geetbets).
  • september: September met hoogste gemiddelde windsnelheid: 4,4 m/s (normaal 3,2 m/s).
  • december: 28 regendagen in Ukkel (record van de eeuw voor de maand december) (normaal 20 dagen). In 1833 waren er 30 neerslagdagen.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Mediabestanden
Zie de categorie 1918 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.