1,3-Butadien

1,3-Butadien
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
buta-1,3-dien
Inne nazwy i oznaczenia
butadien, dwuwinyl[1], erytren[1],
dawniej: winyloetylen[1]
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C4H6

Inne wzory

CH2=CHCH=CH2

Masa molowa

54,09 g/mol

Wygląd

bezbarwny i bezwonny gaz[2]

Identyfikacja
Numer CAS

106-99-0

PubChem

7845

SMILES
C=CC=C
InChI
InChI=1S/C4H6/c1-3-4-2/h3-4H,1-2H2
InChIKey
KAKZBPTYRLMSJV-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
0,62 g/cm³ (20 °C, po skropleniu)[3]; ciecz
Rozpuszczalność w wodzie
735 mg/l[4]
Temperatura topnienia

−109 °C[4][3]

Temperatura wrzenia

-4,4– −4,5 °C[4][2][3]

logP

1,99

Lepkość

0,25 cP (0 °C)

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[5]
skroplony gaz
Płomień Butla gazowa Zagrożenie dla zdrowia
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H220, H350, H340

Zwroty P

P201, P210, P308+P313, P410+P403

Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[5]
skroplony gaz
Skrajnie łatwopalny Toksyczny
Skrajnie
łatwopalny
(F+)
Toksyczny
(T)
Zwroty R

R12, R45, R46

Zwroty S

S45, S53

Temperatura zapłonu

−76 °C (zamknięty tygiel)[3]

Temperatura samozapłonu

415 °C[3]

Numer RTECS

EI9275000

Dawka śmiertelna

LD50 3,21 mg/kg (mysz, doustnie)

Podobne związki
Podobne związki

1,2-butadien (izomer funkcyjny)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

1,3-Butadien (buta-1,3-dien, CH2=(CH)2=CH2) – organiczny związek chemiczny, węglowodór nienasycony z grupy dienów sprzężonych. Wchodzi w skład gazu węglowego[1]. Działa rakotwórczo i mutagennie[3].

Jego izomerem funkcyjnym jest 1,2-butadien.

Otrzymywanie

Otrzymywany z acetylenu, bądź wskutek katalitycznego odwodornienia butanu lub butenu (but-1-enu)[1][2].

Właściwości

Ulega polimeryzacji i kopolimeryzacji tworząc polibutadien[1].

Zastosowanie

Polimery 1,3-butadienu stosuje się w produkcji syntetycznego kauczuku[1] (tzw. kauczuk butadienowy)[2].

Historia

Po raz pierwszy butadien został wyizolowany z ropy naftowej przez brytyjskiego chemika Henry’ego Edwarda Armstronga w roku 1886. Odkrycie to nie miało większej użyteczności do czasu opracowania metody jego polimeryzacji i produkcji kauczuku syntetycznego przez Siergieja Lebiediewa w roku 1910[6].

Przypisy

  1. a b c d e f g Encyklopedia popularna, Tom I. Wyd. II. Warszawa: PWN, 1983, s. 400. ISBN 83-01-00000-7.
  2. a b c d Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 64, ISBN 83-7183-240-0 .
  3. a b c d e f 1,3-Butadien (nr 18871) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  4. a b c 1,3-Butadiene, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-05]  (ang.).
  5. a b 1,3-Butadien, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-10]  (ang.).
  6. Neil Schlager, Jayne Weisblatt, David E. Newton (red.): Chemical Compounds. Thomson Gale, 2006, s. 1. ISBN 978-1-4144-0150-8.
Encyklopedia internetowa (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • Britannica: science/butadiene
  • БРЭ: 1890581
  • SNL: butadien
  • Catalana: 0086672