Volta-Nigertalen

Kaart van de Volta-Nigertalen en Benue-Congotalen in Nigeria, Kameroen en Benin.

De Volta-Nigertalen zijn een taalfamilie, die ook wel bekendstaan als West Benue-Congo of Oost Kwa. De taalfamilie behoort tot de Niger-Congotaalfamilie en heeft ongeveer 50 miljoen sprekers. Tot de taalfamilie behoren de belangrijkste talen van Zuid-Nigeria, Benin, Togo en zuidoost Ghana: Yoruba, Igbo, Edo, Fon en Ewe.

De talen behorende tot deze taalfamilie werden oorspronkelijk ingedeeld bij de Kwa-taalfamilie of de Benue-Congotaalfamilie, maar zijn na nieuw onderzoek in een eigen taalfamilie ingedeeld. De grenzen tussen de verschillende takken van Volta-Niger zijn vrij vaag, wat duidt op een dialectcontinuüm in plaats van duidelijk te onderscheiden taalfamilies.

Indeling

De grootste Volta-Nigertalen zijn Yoruba, Igbo, Edo, Nupe en Idoma. Deze vijf talen worden in Zuid-Nigeria gesproken. Yoruba, de grootste Volta-Nigertaal, wordt in geheel Zuidwest-Nigeria als handelstaal gebruikt.

Een wetenschappelijk debat over de precieze indeling van de Volta-Nigertalen is nog steeds gaande. De Yorubatalen en Akoko werden oorspronkelijk samen ingedeeld in de zogeheten 'Defotalen'-groep, maar tegenwoordig worden deze talen samen met de Edo- en Igbotalen ingedeeld in een naamloze groep die meestal aangeduid wordt met de letterreeks yeai. Oko, de Nupetalen, en de Idomatalen worden vaak samengevoegd in een naamloze groep die aangeduid wordt met de letterreeks noi. Er bestaat twijfel of Ukaan bij de Volta-Nigertalen of de Benue-Congotalen hoort.

De tot de Volta-Nigertalen behorende groepen, met de talen met de meeste sprekers apart aangeduid, zijn als volgt:

Volta–Niger  

Akpes (1 taal)



Ayere-Ahan (2 talen)



Gbe (21 talen, waaronder: Fon [2 miljoen sprekers], Ewe [3 miljoen sprekers])


  yeai[noot 1]  

Yorubatalen (15: Igala [1 miljoen sprekers], Yoruba [22 miljoen sprekers])



Edotalen (27: Edo [1 miljoen sprekers])



Akoko (1 taal)



Igbotalen (7 talen, waaronder: Igbo [18 miljoen sprekers])



 noi[noot 2] 

Nupetalen (12 talen, waaronder: Ebira [1 miljoen sprekers], Nupe [1 miljoen sprekers])



Oko (1)



Idomatalen (9: Idoma [600,000 sprekers])




? Ukaan (1)



  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Volta Niger languages op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Literatuur

  • (en) Wolf, Paul Polydoor de (19711971). The Noun Class System of Proto-Benue–Congo. Scriptie, Universiteit Leiden - Den Haag/Parijs: Mouton.
  • (en) Williamson, Kay, Bendor-Samuel, John & Rhonda L. Hartell (redacteurs) (1989). The Niger–Congo Languages — A classification and description of Africa's largest language family. University Press of America, Lanham, Maryland, "Benue–Congo Overview", blz. 248–274.

Voetnoten

  1. 'yeai' is een afkorting die in de wetenschappelijke literatuur gebruikt wordt voor een naamloze groep die de Yorubatalen, Edotalen, Igbotalen en Akoko omvat.
  2. 'noi' is een afkorting die in de wetenschappelijke literatuur gebruikt wordt voor een naamloze groep die de Nupetalen, Oko, en de Idomatalen omvat.