Verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje

Verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje
Verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje met biezenknoppen
Verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje met biezenknoppen
Syntaxonomische indeling
Klasse:Molinio-Arrhenatheretea
(klasse van matig voedselrijke graslanden)
Orde:Molinietalia
(pijpenstrootje-orde)
Verbond
Junco-Molinion
Korneck ex Pass. 1964
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons

Het verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje (Junco-Molinion) is een verbond uit de pijpenstrootje-orde (Molinietalia). Het verbond omvat plantengemeenschappen van soortenrijke, natte graslanden op voedselarme en zwak zure bodems.

Naamgeving en codering

  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r16Aa
  • BWK-karteringseenheid: hm, hmm, hme
  • Natura2000-habitattypecode (EU-code): H6410
  • Corine biotope: 37.31 Prairies à Molinie et communautés associées, 37.22 Prairies à Jonc acutiflore
  • Eunis Habitat Types: E3.51 Molinia caerulea meadows and related communities, E3.42 Juncus acutiflorus meadows

De wetenschappelijke naam Junco-Molinion is afgeleid van de botanische naam van een belangrijke kensoort van dit verbond, biezenknoppen (Juncus conglomeratus), en van het dikwijls aspectbepalende pijpenstrootje (Molinea caerulea).

Close-up van de bloeiwijzen van beide naamgevende graminoïden, hier in de associatie van veldrus en gevlekte orchis. Links ziet men biezenknoppen en rechts pijpenstrootje.

Fysiognomie

Graslanden van het verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje worden gekenmerkt door een dichte, laagblijvende vegetatie zonder boom- en struiklaag.

De kruidlaag is zeer soortenrijk en bestaat overwegend uit grassen als pijpenstrootje en grasachtige planten als biezenknoppen, blauwe zegge en veelbloemige veldbies, aangevuld met kruiden als blauwe knoop, kale jonker en kleine valeriaan.

De moslaag is aanwezig maar minder belangrijk.

Ecologie

Vegetatie uit het verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje vindt men op natte tot zeer natte, weinig voedselrijke, meestal zwak zure zandige of venige bodems.

Dit soort hooilanden waren nog tot in de 20e eeuw zowel in Nederland als in Vlaanderen zeer talrijk, maar zijn de laatste decennia door bemesting en ontwatering zeer zeldzaam geworden.

Associaties in Nederland en Vlaanderen

Het verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door twee associaties. Daarnaast kent het verbond ook nog een klasseoverschrijdende rompgemeenschap.

  • Rompgemeenschap met kussentjesmos (RG Leucobryum glaucum-[Junco-Molinion/Caricion nigrae])

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste diagnostische plantentaxa van het verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje voor Nederland en Vlaanderen.

Ken- en differentiërende soorten voor het verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje
Kensoort Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking Afbeelding
Kruidlaag
kV - blauwe knoop Succisa pratensis
kV - biezenknoppen Juncus conglomeratus
kV - melkviooltje Viola persicifolia
kO - kale jonker Cirsium palustre
kO - lidrus Equisetum palustre
kO - gewone engelwortel Angelica sylvestris
kO - wilde bertram Achillea ptarmica
kO - kleine valeriaan Valeriana dioica
kO - ruw walstro Galium uliginosum
kO - veelbloemige veldbies Luzula multiflora
kK - gestreepte witbol Holcus lanatus
kK - scherpe boterbloem Ranunculus acris
kK - knoopkruid Centaurea jacea
kK - gewone brunel Prunella vulgaris
kK - pinksterbloem Cardamine pratensis
kK - veldzuring Rumex acetosa
kK - grote pimpernel Sanguisorba officinalis
kK - vogelwikke Vicia cracca
kK - rode klaver Trifolium pratense
kK - beemdlangbloem Schedonorus pratensis
kK - gewone hoornbloem Cerastium fontanum
kK - grasmuur Stellaria graminea
kK - veldlathyrus Lathyrus pratensis
- dV pijpenstrootje Molinia caerulea t.o.v. het dotterbloem-verbond
- dV tormentil Potentilla erecta idem
- dV klokjesgentiaan Gentiana pneumonanthe idem
- dV moerasstruisgras Agrostis canina idem
- dV moerasviooltje Viola palustris idem
Moslaag
kO - boompjesmos Climacium dendroides
kK gewoon haakmos Rhytidiadelphus squarrosus

Biologische Waarderingskaart

In de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is deze associatie opgenomen als vochtig schraalgrasland (hm, hmm, hme).

Dit vegetatietype staan alle gewaardeerd als 'Biologisch zeer waardevol'.

Fotogalerij

Zie ook

Mediabestanden
Zie de categorie Junco-Molinion van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
  • Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
  • Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
  • A.Zwaenepoel, F.T’Jollyn, V.Vandenbussche & M.Hoffmann, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 6.3 Graslanden, Natte hooilanden op (matig) voedselarme gronden. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
  • (en) EUNIS, the European Nature Information System
  • (fr) CORINE biotopes

· · Sjabloon bewerken
Indeling van de Molinio-Arrhenatheretea (klasse van matig voedselrijke graslanden)


Orde: Molinietalia (pijpenstrootje-orde)

Verbond: Junco-Molinion (verbond van biezenknoppen en pijpenstrootje)
Associaties:
Cirsio dissecti-Molinietum (blauwgrasland)
Crepido-Juncetum acutiflori (associatie van veldrus en gevlekte orchis)

Verbond: Calthion palustris (dotterbloem-verbond)
Associaties:
Rhinantho-Orchidetum morionis (associatie van harlekijn en ratelaar)
Lychnido-Hypericetum tetrapteri (associatie van echte koekoeksbloem en gevleugeld hertshooi)
Ranunculo-Senecionetum aquatici (associatie van boterbloemen en waterkruiskruid)
Scirpetum sylvatici (bosbies-associatie)
Angelico-Cirsietum oleracei (associatie van gewone engelwortel en moeraszegge)


Orde: Arrhenatheretalia (glanshaver-orde)

Verbond: Alopecurion pratensis (verbond van grote vossenstaart)
Associaties:
Fritillario-Alopecuretum (kievitsbloem-associatie)
Sanguisorbo-Silaetum (associatie van grote pimpernel en weidekervel)

Verbond: Arrhenatherion elatioris (glanshaver-verbond)
Associaties:
Arrhenatheretum elatioris (glanshaver-associatie)

Verbond: Cynosurion cristati (kamgras-verbond)
Associaties:
Lolio-Cynosuretum (kamgrasweide)
Galio-Trifolietum (associatie van ruige weegbree en aarddistel)