Tom Poes

Zie Tom Poes (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Tom Poes.
Tom Poes
Strippersonage
Rotterdam, Noordereiland, Thorbeckestraat. Kunstwerk "Tom Poes" van Tamyra & Saskia Meesters
Stripreeks Bommelsaga
Introductie 16 maart 1941
Antropomorf dier kat
Kenmerken vriend en eeuwige redder
Lijst van personages uit Tom Poes
Portaal  Portaalicoon   Strip

Tom Poes is een door Marten Toonder bedacht Nederlands stripfiguur. Tom Poes is een kleine, witte, antropomorfe kater die rechtop loopt en als enige in de strips geen kleding draagt. Tom Poes is het hoofdpersonage in zowel de ballonstrips van de gelijknamige stripreeks als, naast heer Bommel, in de tekststrips van de Bommelsaga.

Verschillende verhalen van de stripreeks werden vertaald in meer dan 30 talen.

Herkomst van de naam

De naam van de strip en het hoofdpersonage werd door Toonders echtgenote Phiny Dick gesuggereerd, een uur voordat Marten naar De Telegraaf moest, toen ze thuiskwam met tompoezen. Marten vroeg haar ook de strip te schrijven, maar na zes afleveringen gaf ze de opdracht terug, en zei daarbij: "Het is trouwens jouw verhaal". Tom Poes is volgens Phiny Dick een broertje van haar Miezelientje.[1]

In de strip

Tom Poes maakte zijn debuut in het eerste verhaal uit de reeks, Tom Poes ontdekt het geheim der blauwe aarde. Dit tekststripverhaal verscheen vanaf 16 maart 1941 in het dagblad De Telegraaf. Aanvankelijk betrof het een kinderstrip voor jeugd vanaf 10 jaar. De eerste zes afleveringen van dit verhaal werden geschreven door Phiny Dick, maar ze zijn van het begin af aan getekend door Toonder zelf.

In het derde verhaal, In de tovertuin (1941), doet het personage Heer Bommel zijn intrede, die hierna samen met Tom Poes het belangrijkste personage in de strip werd. Samen beleven Tom Poes en Heer Bommel allerlei avonturen. Tom Poes is daarbij meestal degene die onder alle omstandigheden zijn verstand weet te blijven gebruiken. Hij weet meestal de juiste oplossing voor een problematische situatie en probeert de goedbedoelende maar ijdele en impulsieve Heer Bommel te behoeden voor al te grote onhandigheden. Het 153e tekststripverhaal, Het griffoen-ei (1976), is het enige in de reeks waarin Tom Poes geen rol speelt.

Tom Poes woont tijdens al zijn avonturen aan de Zandweg, vlak bij het kasteel Bommelstein aan de Distellaan, waar hij regelmatig op bezoek is. Tom Poes is een personage met een sceptische houding. Hij zegt regelmatig "Hm" om aan te geven dat hij iets bedenkelijk vindt. In tegenstelling tot veel andere karakters heeft hij vrijwel geen kenmerkende uitspraken.

Tom Poes is het enige personage in de reeks die meestal geen kleding draagt.

De inspiratie voor de verhalen is voor een deel afkomstig van de verhalen Van den vos Reynaerde: Tom Poes is afgeleid van Tibaert de kater, en heer Bommel van Bruun, de beer. Ook diverse andere karakters komen in die verhalen voor.[2]

In de loop der jaren is Tom Poes wel veranderd; oorspronkelijk was het een "ruwharige" kater die goed op een kater leek; later werd de tekenstijl moderner en werd het een gladharige kater met onnatuurlijke grote ogen.

Trivia

In juli 2022 opende in Assen het Bommel en Tom Poesmuseum.[3][4]

Externe links

  • Avonturen van Tom Poes, uitgeverij Panda
  • Museum de Bommelzolder van Pim Oosterheert
  • MTVC – vereniging van liefhebbers en verzamelaars van het werk van Marten Toonder. Website van de Marten Toonder Verzamelaars Club
  • Bommel en Tom Poesmuseum, site van het museum te Assen
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Marten Toonder (1993) Het geluid van bloemen. Autobiografie deel II, 1939-1945, pagina 70-76. Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam. ISBN 90 234 3330-0
  2. Reynaert in stripvorm: van Toonder tot Munuera, in Schoon Schip, jaargang 13 nummer 2, juni 2006, pagina 55-67, ISSN 1381-0111.
  3. Jeanine Hofsteenge, Bommel en Tom Poesmuseum opent in Assen: 'Als je begrijpt wat ik bedoel'. RTV Drenthe (3 juli 2022). Geraadpleegd op 26 maart 2023.
  4. Robbert Willemsen, Bastiaan Koijk wil kinderen via zijn Bommel en Tom Poes Museum in Assen aan het lezen krijgen 'Je ziet het enthousiasme bij de kinderen, hierdoor kijken ze anders aan tegen lezen'. Dagblad van het Noorden (20 december 2022). Geraadpleegd op 26 maart 2023.
· · Sjabloon bewerken
Bommelsaga en De avonturen van Tom Poes door Marten Toonder en de Toonder Studio's
Protagonisten:Tom Poes · Olivier B. Bommel
Andere personages:Alexander Pieps · Amos W. Steinhacker · Anne Marie Doddel · Argus · Brigadier Snuf · Bul Super · Bulle Bas · Dirk Dickerdack · Dorknoper · Garmt Grootgrut · Hiep Hieper · Hocus P. Pas · Joachim Sickbock · Joost · Joris Goedbloed · Kwetal · Lieven Brekel · Lut Lierelij · Markies de Canteclaer · Monkel Oor · O. Fanth Mzn · Okke Zielknijper · Pastuiven Verkwil · Pee Pastinakel · Simon O. Slagslager · Steenbreek · Terpen Tijn · Wal Rus · Wammes Waggel · Zbygniew Prlwytzkofsky · Zedekia Zwederkoorn · Zwarte Zwadderneel
Locaties:Bommelstein · De Zwarte Bergen · Donkere Bomen Bos · De Gebraden Haan · Goesting · Rommeldam · Stuipendrecht · Zompzwin
Begrippen:Albatros · Denkraam · Ipsen · Kleine Club · Kleine Volkje · Kukel · Minkukel · Oude Schicht · Oloroon · Ruimtehevelaar · Verdwijnpunter
Publicaties:Bommelsaga · Tom Poes (stripreeks) · Volledige werken
Bewerkingen:Als je begrijpt wat ik bedoel (film) · De Trullenhoedster (musical) · Bommel (hoorspel)
Lijsten:Personages uit Tom Poes · Verhalen van Heer Bommel en Tom Poes
Categorieën:Avonturen van Tom Poes · Ballonstripverhaal van Tom Poes‎ · De Bommelsaga · Het Kleine Volkje · Personages uit Tom Poes‎ · Tekststripverhaal van Tom Poes · Woord bedacht door Marten Toonder