Steekpartij in Sint-Gillis-bij-Dendermonde

Steekpartij in
Sint-Gillis-bij-Dendermonde
Plaats Kinderdagverblijf Fabeltjesland,
Sint-Gillis-bij-Dendermonde,

Dendermonde, België Vlag van België

Coördinaten 51° 1′ NB, 4° 7′ OL
Datum 23 januari 2009
Tijd 10:00 uur
Wapen(s) Mes, bijl
Doden 3
Gewonden 12
Dader(s) Kim De Gelder
Slachtoffer(s) Leon Garcia-Mannaert
Corneel Vermeir
Marita Blindeman
Sint-Gillis-bij-Dendermonde (België)
Sint-Gillis-bij-Dendermonde
Sint-Gillis-bij-Dendermonde

Op 23 januari 2009 vond een steekpartij plaats in het kinderdagverblijf Fabeltjesland in Sint-Gillis-bij-Dendermonde, in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Er vielen drie doden en in totaal twaalf gewonden. Een verdachte, later geïdentificeerd als de 20-jarige Kim De Gelder, werd kort daarna in de naburige gemeente Lebbeke opgepakt.

Ongeveer vier jaar later werd De Gelder door het Oost-Vlaamse hof van assisen schuldig bevonden aan de steekpartij, evenals aan een andere moord en drievoudige moordpoging in de weken voorafgaand aan de steekpartij. De jury achtte hem toerekeningsvatbaar op het moment van de feiten. Hij werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Later werd De Gelder alsnog als geestesgestoord beoordeeld en geïnterneerd.

Slachtoffers

Drie slachtoffers, namelijk een begeleidster en twee baby's van 9 maanden oud, werden doodgestoken. Eén kind overleed ter plaatse, het andere bezweek later in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. De twaalf andere slachtoffers – tien kinderen en twee volwassenen – werden zwaar verwond door een aantal messteken. Na het misdrijf vluchtte de dader per fiets richting Lebbeke, waar hij omstreeks halftwaalf 's middags werd gearresteerd. De meeste kinderen werden veiligheidshalve naar zes verschillende ziekenhuizen overgebracht; de twaalf zwaargewonden kregen een spoedbehandeling.[1][2] De drie doden van het voorval waren Leon Garcia-Mannaert (negen maanden), Corneel Vermeir (negen maanden) en Marita Blindeman, een 54-jarige verzorgster.[3]

Zes kinderen tussen 1 en 3 jaar oud waren ernstig gewond. Een kind had minder ernstige verwondingen en negen anderen konden ongedeerd weggebracht worden.[4]

Een week voor de feiten, met name op vrijdag 16 januari, werd Elza Van Raemdonck 's avonds in haar woning te Vrasene dood aangetroffen. Zij bleek door messteken omgebracht. Intussen werd De Gelder ook verdacht van deze moord maar hij ontkende, op maandag 26 januari, alle schuld.[5] Op 2 maart 2009 bekende Kim uiteindelijk na een ondervraging van negen uur ook deze misdaad. Vijf psychiaters die hem in opdracht van Justitie onderzochten, kwamen unaniem tot de conclusie dat De Gelder niet ontoerekeningsvatbaar was ten tijde van zijn daad.[6]

Verdachte

Akte van beschuldiging tegen Kim De Gelder.

Op een persconferentie gaf procureur des Konings Christian Du Four meer informatie over een verdachte in deze zaak: het was een twintigjarige Belg uit Sinaai, die op het moment van de aanval niet onder invloed van drugs of alcohol zou geweest zijn. De jongeling had geen gerechtelijk verleden. Op 24 januari, in de loop van de namiddag, maakte het parket bekend dat het een zekere Kim De Gelder was.[7][8] De verdachte die niet bekendstond als patiënt van een psychiatrische instelling, had tot dan toe vijf verschillende identiteiten opgegeven.[9] Het moordwapen werd teruggevonden in de buurt van het kinderdagverblijf.[10] Bovendien had de man op het ogenblik van zijn arrestatie een rugzak bij zich, waarin zich een mes, een kleine bijl en een neppistool bevonden. Hij droeg ook een kogelvrij vest onder zijn gewone kledij.[11] Er waren berichten dat de verdachte de steekpartij in het kinderdagverblijf onmiddellijk had bekend, maar dit werd later tegengesproken.[12]

Veroordeling

Zowat 4 jaar later, op 22 maart 2013, werd De Gelder door het hof van assisen te Gent veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, nadat hij eerder diezelfde dag door de jury toerekeningsvatbaar en schuldig werd bevonden aan viervoudige moord en 25 pogingen daartoe.[13]

In 2017 diende de directeur van de gevangenis van Oudenaarde – daarin gesteund door het Oost-Vlaamse parket waar De Gelder toen verbleef – alsnog een verzoek in om De Gelder te interneren. Volgens De Gelders advocaat Jaak Haentjens was zijn cliënt schizofreen en was zijn toestand sinds zijn veroordeling alleen maar achteruit gegaan. De Kamer voor de Bescherming van de Maatschappij (KBM), een onderdeel van de strafuitvoeringsrechtbank, beval daarop vier experts om De Gelders toestand opnieuw te onderzoeken. Deze kwamen tot de conclusie dat hij ontoerekeningsvatbaar was. In mei 2019 besloot de KBM bijgevolg om De Gelder te interneren. Hij werd overgebracht naar de gevangenis van Merksplas waar hij op de afdeling voor geïnterneerden terechtkwam.[14] Na meer dan een jaar wachten werd De Gelder in januari 2022 overgeplaatst naar een Forensisch psychiatrisch centrum in Antwerpen. Mocht later blijken dat zijn geestestoestand voldoende gestabiliseerd is – of dat hij genezen is – kan de KBM bevelen dat hij terug naar de gevangenis moet om daar zijn straf verder uit te zitten.[15]

Reacties

Herinneringsmoment, 5 jaar na de gebeurtenissen, met op de voorgrond Burgemeester Piet Buyse
  • Piet Buyse, de burgemeester van Dendermonde, reageerde: "Er is een enorme solidariteit onder de inwoners van Dendermonde. Alle festiviteiten in de stad zijn afgelast en er komen ook spontane initiatieven van solidariteit met de slachtoffers. Bijvoorbeeld in het jeugdhuis worden geen feesten gegeven.(...) In de plaats daarvan houden de jongeren een tocht langs de kribbe om hun medeleven te tonen."[16]
  • Er kwamen ook reacties van enkele televisiezenders, die omwille van de gebeurtenissen hun programmering aanpasten.
  • Na de steekpartij werd, uit respect voor de overledenen, beslist om kinderdagverblijf Fabeltjesland alvast een week te sluiten. Later werd besloten het definitief te sluiten.[17]

Literatuur

  • Verwerft, Gust, ''Kim De Gelder: "Te gek om los te lopen.", Standaard Uitgeverij, 2013, 250 pagina's.
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Drie doden bij steekpartij Dendermonde, gewonden buiten levensgevaar, Het Laatste Nieuws, 23 januari 2009
  2. (en) van de Velde, Antonia, "Three die in Belgian child care center attack", Reuters, 23 januari 2009. Gearchiveerd op 13 november 2012. Geraadpleegd op 23 januari 2009.
  3. Tuerie de Termonde: 5 des 12 victimes ont pu quitter l'hôpital
  4. (en) Belgium 'joker' creche killer snorted with laughter in police interrogation, telegraph.co.uk, 24 januari 2009
  5. 'Familie heeft nu duidelijkheid', standaard.be
  6. Kim de Gelder is niet gek, De Telegraaf, 29 maart 2010
  7. "Parket lost meer details over dader", De Standaard, 24 januari 2009. Geraadpleegd op 24 januari 2009.
  8. Babydoder zegt geen woord, De Zondag, 25 januari 2009
  9. Dader aangehouden voor drievoudige moord, De Standaard online
  10. Dader steekpartij was niet bekend bij de politie, knack.be, 23 januari 2009
  11. 'Crèchekiller' Kim de Gelder voor rechter, RTL.nl, 22 februari 2013
  12. Nog geen verklaring verdachte steekpartij Dendermonde, NRC, 24 januari 2009
  13. 'LIVE Kim De Gelder veroordeeld tot levenslange opsluiting', knack.be, 22 maart 2013, geraadpleegd op 21 april 2013.
  14. Kim De Gelder wordt geïnterneerd 10 jaar na de steekpartij in Fabeltjesland. De Morgen (24 mei 2019). Geraadpleegd op 10 juni 2020.
  15. Klifman, Marc, Kim De Gelder twee jaar na internering overgebracht naar psychiatrie, De Standaard, 14 januari 2022
  16. Slaap zacht, lieve engeltjes, deredactie.be, 24 januari 2009
  17. Vlaamse crèche definitief dicht (via archive.org), NOS.nl, 25 januari 2009.