Osmeterium

Rups van de vlindersoort Papilio xuthus. Boven: osmeterium uitgestulpt; onder: ingetrokken

Het osmeterium (van het Griekse osmè, stank), ook wel osmaterium genoemd, is een defensief orgaan bij de larven van soorten uit de vlinderfamilie der pages (Papilionidae). Het orgaan bevindt zich in de prothorax en kan buiten het lichaam worden gebracht als de larve zich bedreigd voelt. Buiten het lichaam ziet het orgaan eruit als een gespleten tong en kan, in combinatie met op ogen lijkende vlekken op zijn lichaam, gebruikt worden om kleine vogels en reptielen af te schrikken door zich voor te doen als de kop van een slang. De larve kan het uitgestoken osmeterium ook gebruiken om een sterke, vieze geur af te scheiden die mieren, spinnen en sprinkhanen kan verjagen.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Osmeterium op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
· · Sjabloon bewerken
Anatomie en morfologie van insecten
Algemeen:metamorfose · onvolledige gedaanteverwisseling · segment · scleriet · somiet · sterniet · stigmata · tergiet · trachee · volledige gedaanteverwisseling · wespentaille
Kop:antenne · bijoog · clypeus · facetoog · flagellum · frons · galea · gena · kaaktaster · labellum · labiale palp · labium · labrum · liptaster · mandibel · maxillae · maxillaire palp · occiput · ocellus · ommatidium · pleurostoma · proboscis · roltong · rostrum · samengesteld oog · speekselklier · vertex
Borststuk:mesopleuron · mesosternum · mesothorax · metapleuron · metasternum · metathorax · osmeterium · prescutum · pronotum · propleuron · propoot · prosternum · prothorax · scutellum · scutum · trachee
Vleugels:achtervleugel · clavus · cuneus · corium · costa · dekschild · embolium · franje · geurschub · halter · hemi-elytrum · hypostigma · pterostigma · tegmen · uilvlekken · vleugel · vleugelcel · vleugelhaakje · voorvleugel
Poten:coxa · femur · tarsomeer · klauw · pretarsus · propoot · tarsus · tibia · trochanter
Achterlijf:achterlijfaanhangsel · achterlijfspunt · aedeagus · angel · cerci · gonapofyse · gonopode · gonoporie · legboor · ovipositor · sifon · spermatheca · telson
Mediabestanden
Zie de categorie Osmeterium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.