Noradrenaline-dopamine-heropnameremmer

De molecuulstructuur van noradrenaline.
De molecuulstructuur van dopamine.

Een noradrenaline-dopamine-heropnameremmer (NDHR) (Engels: norepinephrine-dopamine reuptake inhibitor, NDRI), is een medicijn dat wordt gebruikt voor de behandeling van klinische depressie, ADHD, narcolepsie, en de Ziekte van Parkinson. Deze stoffen kunnen ook worden gebruikt als drugs, vooral designerdrugs worden ontwikkeld om een vergelijkbare werking te bewerkstelligen. Diverse NDHR's zijn tevens opgenomen in lijsten met verboden stoffen voor sporters daar ze kunnen worden gebruikt als doping.

Werking

Het medicijn functioneert als een heropnameremmer van de neurotransmitters: noradrenaline en dopamine. Het medicijn doet dit door tijdelijk een blokkade te vormen in de doorgang (transporter), voor neutrotransmitters terug in het axon van de zenuwcel, respectievelijk, de noradrenalinetransporter en de dopaminetransporter. Dit leidt tot een hogere concentratie van deze neutrotransmitters in de synaptische spleet. Hierdoor blijft ook een grotere hoeveelheid zitten op de receptoren, die zich bevinden op de dendriet.[1][2]

Lijst van NDHR's

Er bestaan veel NDHR's, waaronder de volgende:

  • Bupropion
  • Desoxypipradrol[3]
  • Dexmethylfenidaat[4]
  • Difemetoxidine[5]
  • Difenylprolinol[6]
  • Etylfenidaat[7]
  • Fencamfamine[8]
  • Fencamine[8]
  • Lefetamine[8]
  • Methylenedioxypyrovaleron[9]

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ (en) Next Generation Antidepressants: Moving Beyond Monoamines to Discover Novel Treatment Strategies for Mood Disorders, auteurs: Chad E. Beyer en Stephen M. Stahl; uitgeverij: Cambridge University Press; jaar: 2010; blz. 5; ISBN 9780521760584; geraadpleegd: 06-02-2023
  2. ↑ (en) Neutrotransmitters, drugs, and brain function, auteur: Roy Webster; uitgeverij: Wiley; jaar: 2001; blz. 83-84; ISBN 9780471978190; geraadpleegd: 06-02-2023
  3. ↑ PDF-bestand - apb - Centrum voor farmaceutische informatie A.P.B. BEWARING EN AFLEVERING VAN GENEESMIDDELEN (juli 2018) dewestvlaamse.be; geraadpleegd: 06-02-2023
  4. ↑ mijnmedicijn.nl - Dexmethylfenidaat mijnmedicijn.nl
  5. ↑ Etaamb - Besluit Van De Vlaamse Regering: Besluit van de Vlaamse regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 23 oktober 1991 houdende uitvoering van het decreet van 27 maart 1991 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening - 23 november 2001 etaamb.openjustice.be 14-12-2001; geraadpleegd: 06-02-2023
  6. ↑ PDF-bestand - Merck - VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD - volgens Verordening (EG) Nr. 1907/2006 (Herzieningsdatum 22.11.2010) merckmillipore.com; geraadpleegd: 06-02-2023
  7. ↑ (af) Warbletoncouncil - Etilfenidat: eienskappe en newe-effekte van hierdie stof warbletoncouncil.org door: Virginia Floyd 09-08-2021; geüpdatet: 01-02-2023; geraadpleegd: 06-02-2023
  8. ↑ a b c Sdu - In- en Uitvoer: Hoofdstuk 29 Organische chemische producten 2921 4600 00 inenuitvoer.nl; geraadpleegd: 06-02-2023
  9. ↑ PDF-formaat - MedTzorg - Samenvatting Richtlijn Verslavings EDS (Excited Delirium Syndrome) door: Tim Peeters, richtlijnencommissie medtzorg.nl 12-2016, gereviseerd: 12-2021; geraadpleegd: 06-02-2023
  10. ↑ Ge-Bu - Geneesmiddelen Bulletin Medische hulpmiddelen - PDF-bestand - Geneesmiddelenbulletin : 22 september 1984 - Jaargang 18, nr 10 - Recente antidepressiva ge-bu.nl; geraadpleegd: 18-02-2023
  11. ↑ richtlijnendatabase - Depressie bij jeugd - Overige medicatie behandeling depressie - Verantwoording - Werkwijze - Psychotherapie - Pipradrol richtlijnendatabase.nl; geraadpleegd: 18-02-2023
  12. ↑ KNLTB (Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond) - Stoffenlijst behorende bij WADA-dopinglijst 2023 - LIJST VAN VERBODEN STOFFEN EN METHODEN - 1 januari 2023 Stoffenlijst 1.0 - Dopingautoriteit 23 december 2022 knltb.nl; geraadpleegd: 19-02-2023
  13. ↑ Zorginstituut Nederland - Publicaties : GVS-advies solriamfetol (Sunosi®) voor de behandeling van narcolepsie of obstructieve slaapapneu (OSA) zorginstituutnederland.nl; geraadpleegd: 19-02-2023