Marie-Louise von Franz

Marie-Louise von Franz
Dieter Baumann, Marie-Louise von Franz en José Zavala
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Marie-Louise Ida Margareta Freiin von Franz
Geboortedatum	4 januari 1915
Geboorteplaats	München, Duitsland
Overlijdensdatum	17 februari 1998
Overlijdensplaats	Küsnacht, Zwitserland
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Psychologie
Alma mater	Universiteit van Zürich
officiële website

Marie-Louise Ida Margareta Freiin von Franz (München, 4 januari 1915 – Küsnacht bij Zürich, 17 februari 1998) was een Zwitserse jungiaans psycholoog en wetenschapper, en medewerkster van Carl Gustav Jung.

Leven en werk

Von Franz werd geboren in München, Duitsland, als telg uit het geslacht Von Franz en dochter van een Oostenrijkse baron. In 1918 ging de familie Von Franz in Zwitserland wonen en in 1932 verkreeg Marie-Louise op drieëntwintigjarige leeftijd de Zwitserse nationaliteit. In Zwitserland was zij bekend onder de naam Marlus.^[1] Na een gedegen literatuurstudie studeerde zij psychologie en klassieke filologie aan de Universiteit Zürich, waar zij in 1943 promoveerde.

In 1934 begon haar lange samenwerking met Jung (tot zijn dood in 1961), die bijzonder intensief was op het gebied van zijn studie naar de alchemie. Jung geloofde in de eenheid van de psychologische en materiële wereld, dat wil zeggen dat zij alleen maar verschillende manifestaties zijn van hetzelfde. Hij geloofde ook dat dit concept van de unus mundus onderzocht kon worden door research naar de archetypen van de natuurlijke getallen. In verband met zijn leeftijd droeg hij dit probleem over aan Von Franz.^[2] Twee van haar boeken, Zahl und Zeit en Psyche und Materie gaan over dit onderzoek.

Jung moedigde Von Franz aan om te gaan samenwonen met mede-jungiaans analytica Barbara Hannah, die 23 jaar ouder was. Toen Hannah aan Jung vroeg waarom hij er zo op uit was hen bij elkaar te brengen, antwoordde Jung dat hij wilde dat Von Franz zag "dat niet alle vrouwen zulke bruten zijn als haar moeder", en verklaarde ook dat "de echte reden waarom je zou moeten samenleven is dat je voornaamste belangstelling de analyse moest zijn en dat analytici niet alleen moesten leven".^[3] De twee vrouwen bleven hun leven lang met elkaar bevriend.

Von Franz rondde Jungs werk Mysterium Coniunctionis af met een interpretatie van de Aurora consurgens, een christelijk-alchemistische tekst die 1957 verscheen en die aan Thomas van Aquino wordt toegeschreven. Vele jaren was zij docente en leeranalytica aan het door haar opgerichte C.G. Jung-Instituut in Zürich en erevoorzitter van het Onderzoeks- en opleidingscentrum voor dieptepsychologie naar C.G. Jung en Marie-Louise von Franz.

In 1968 was Von Franz de eerste die publiceerde dat de mathematische structuur van het DNA analoog is aan dat van de I Ching. Zij refereert aan de publicatie in haar boek Psyche und Materie.^[4]

In 1974 richtte Von Franz samen met andere analytici (René Malamud, Willi Obrist, Alfred Ribi en Paul Walder) de Stiftung für Jung'sche Psychologie in Küsnacht op. Deze stichting had als doel het ondersteunen van het onderzoek en de verbreiding van de kennis op het gebied van de jungiaanse dieptepsychologie. De eigen uitgeverij van de stichting geeft het tijdschrift Jungiana uit. Von Franz heeft over verscheidene onderwerpen gepubliceerd en heeft diepgaand onderzoek verricht naar de relatie tussen de psyche en de materie en naar synchroniciteit.

Von Franz schreef meer dan twintig boeken over de analytische psychologie, met name over sprookjes in relatie tot archetypische of dieptepsychologie. Ze schreef ook over onderwerpen als alchemie gezien vanuit jungiaans, psychologisch perspectief, en actieve imaginatie, die beschreven kan worden als bewust dromen. In Der Mensch und seine Symbole beschrijft zij actieve imaginatie als volgt: "Actieve imaginatie is een bepaalde manier van beeldende meditatie, waarbij men doelbewust in contact kan treden met het onbewuste en een bewuste verbinding kan maken met psychische verschijnselen."

Naast haar vele boeken maakte zij in 1987 met haar student Fraser Boa een serie films getiteld The Way of the Dream.^[5] In The Way of the Dream claimt zij meer dan 65.000 dromen te hebben geïnterpreteerd, voornamelijk in haar praktijk in Küsnacht.

Correspondentie met Wolfgang Pauli

Von Franz had ook een betekenisvolle briefwisseling met Nobelprijswinnaar Wolfgang Pauli. Na Pauli's dood vernietigde zijn weduwe Franca met opzet alle brieven die Von Franz naar haar echtgenoot gestuurd had en die hij zorgvuldig achter slot had bewaard in zijn bureau. Alle brieven die Pauli naar Marie-Louise von Franz stuurde, zijn gespaard gebleven en later ter beschikking gesteld aan de onderzoekers en gepubliceerd.

Bibliografie (selectie)

Oorspronkelijke titels

• 1943 Die ästhetischen Anschauungen der Iliasscholien
• 1951 Die Passio Perpetuae. Versuch einer psychologische Deutung. / Passio Perpetuae. Das Schicksal einer Frau zwischen zwei Gottesbildern.
• 1957 Aurora Consurgens. Ein dem Thomas von Aquin zugeschriebenes Dokument der alchemistischen Gegensatzproblematik.
• 1958 Meditation in Religion und Psychotherapie
• 1959 Die Visionen des Niklaus von Flüe, ISBN 3856307362
• 1968 Der Mensch und seine Symbole
• 1970 Zahl und Zeit
• 1971 C.G. Jung und die Theologen. Selbsterfahrung und Gotteserfahrung bei C.G. Jung
• 1972 C.G. Jung. Sein Mythos in Unserer Zeit
• 1977 Die Mutter im Märchen. Deutung der Problematik des Mütterlichen und des Mutterkomplexes am Beispiel bekannter Märchen
• 1977 Das Weibliche im Märchen
• 1978 Spiegelungen der Seele. Projektion und innere Sammlung in der Psychologie C. G. Jungs
• 1980 Die Erlösung des Weiblichen im Manne. Der goldene Esel von Apuleius in tiefenpsychologischer Sicht
• 1980 Im Umkreis des Todes, ISBN 3856300058
• 1980 Licht aus dem Dunkel: Die Malerei von Peter Birkhäuser
• 1983 Die Zofingia Vorträge (1896-1899)
• 1984 Traum und Tod. Was uns die Träume Sterbender sagen
• 1985 Begegnungen mit der Seele. Aktive Imagination, der Weg zu Heilung und Ganzheit.
• 1985 Der Schatten und das Böse im Märchen
• 1985 Die Suche nach dem Selbst. Individuation im Märchen
• 1985 Träume
• 1986 Erlösungsmotive im Märchen
• 1986 Psychologische Märcheninterpretation. Eine Einführung.
• 1987 Der ewige Jüngling. Der Puer Aeternus und der kreative Genius im Erwachsenen
• 1987 Die Katze
• 1987 Wissen aus der Tiefe. Über Orakel und Synchronizität
• 1988 Psyche und Materie, ISBN 3856306153
• 1990 Psychotherapie. Erfahrungen aus der Praxis
• 1990 Schöpfungsmythen. Bilder der schöpferischen Kräfte im Menschen
• 1993 Lilith, die erste Eva: eine Studie über dunkle Aspekte des Weiblichen
• 1994 Archetypische Dimensionen der Seele, ISBN 3856306242
• 1994 Erfahrungen mit dem Tod. Archetypische Vorstellungen und tiefenpsychologische Deutungen
• 2001 C.G. Jung. Leben, Werk und Visionen
• 2001 Fenster zur Ewigkeit. Die Malerei von Peter Birkhäuser. / Jungiana Reihe B Band 7
• 2002 Puer Aeternus. Ewiger Jüngling und kreativer Genius
• 2004 Der Goldene Esel. Der Roman des Apuleius in tiefenpsychologischer Sicht

Naast deze boeken werkte Marie-Louise von Franz samen met Emma Jung aan Die Graalslegend in psychologischer Sicht (1960), die de psychologische symboliek van de legende van de Heilige graal behandelt.

Nederlandse vertalingen

• Alchemie, ISBN 90 6378 103 2
• Alchemie als psychologisch ontwikkelingsproces, Lemniscaat Rotterdam, ISBN 90 6069 528 3
• De alchemie van de verbeelding, Kosmos, Utrecht 1993, ISBN 90 2152 028 1
• De mens en zijn symbolen, C.G. Jung, John Freeman & Marie-Louise von Franz, ISBN 90 6069 339 6
• Het kwaad in het sprookje, Lemniscaat Rotterdam 1974, ISBN 90 6069 521 6
• De vrouw in het sprookje, Lemniscaat Rotterdam 1980, ISBN 90 6069 434 1
• De werkelijkheid in het sprookje, Lemniscaat Rotterdam 1993, ISBN 90 6069 461 9
• Over voorspellen en synchroniciteit, Schors Amsterdam 1984, ISBN 90 6378 110 5

Externe links

• Duitse website van de Stiftung für Jung'sche Psychologie
• Jonathan Young, Once Upon a Time; How fairy tales shape our lives. Inside Journal magazine - najaar 1997
• Biografische informatie over het werk aan getalsarchetypen van Marie-Louise von Franz
• In remembrance of Marie-Louise von Franz, 1915-1998; Artikel in Paideusis - Journal for Interdisciplinary and Cross-Cultural Studies (1998)

Zie de categorie Marie-Louise von Franz van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.