Linie van Communicatie tussen Hulst en Sas van Gent

De Linie van Communicatie tussen Hulst en Sas van Gent is een onderdeel van de Staats-Spaanse Linies welke verliep van Sas van Gent naar Hulst.

Het was een Spaanse linie, die in 1636, dus na het Twaalfjarig Bestand, werd aangelegd ten zuiden van het Axelse Gat en welke ten doel had het Land van Hulst en het achterliggende Vlaamse land te beschermen tegen aanvallen die vanuit het Land van Axel door de Staatsgezinden werden uitgevoerd.

De linie, die deze forten verbond, liep van Sas van Gent, ten noorden van Westdorpe, Zuiddorpe en Koewacht, langs Absdale naar Hulst.

Vanaf Sas van Gent oostwaarts kende de linie de volgende forten:

  • Fort Sint-Anthonius (ook: Sint-Anthonie, of Sint-Anthony)
  • Redoute Sint-Pieter
  • Fort Sint-Steven
  • Fort Sint-Bernard
  • Fort Sint-Elooi
  • Fort Sint-Jan
  • Fort Sint-Marcus
  • Fort Sint-Gelein
  • Fort Sint-Joseph
  • Fort Sint-Jacob
  • Fort Sint-Livinus
  • Fort Sint-Nicolaas
  • Fort Sint-Andries
  • Redoute Moncado
  • Fort Ferdinandus
  • Fort Miseri, met redoutes
  • Fort Sint-Anna

Toen in 1644 Sas van Gent, en in 1645 ook Hulst, weer in Staatse handen kwam, werden ook de forten Staats. In 1664 werd echter de grens tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden definitief vastgesteld. De meeste forten werden toen verlaten. Tegenwoordig zijn nog vele forten en liniedijken in het landschap herkenbaar.[1] Met uitzondering van een kort stuk van Fort Sint-Steven tot het einde van Sint-Elooipolder ligt de hele linie in hedendaags Nederland. De omgeving hiervan is vaak een natuurgebied, dat eigendom is van Staatsbosbeheer.

Forten ten zuiden van Axel, met van links naar rechts: Fort Sint-Joseph, Sint-Jacob, Sint-Livinus en Sint-Nicolaas

Externe bron

  • Buurtatlas
  • Oude kaart van de linie
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Zoveel van hen, dat het hele tracé van de Linie gemakkelijk op Google Maps kan worden gevolgd, als volgt (vetgedrukt zijn de forten, alsook de straten die hun namen ervan lenen):
    • Sas van Gent, Markt
    • Westkade
    • N252
    • Oostpoortweg
    • (onder de brug aan de oosteroever van het kanaal) Sint Anthoniekade
      • Anthoniedreef (doodlopend)
    • Stekkerweg (volgt grotendeels de huidige grens aan de Nederlandse kant ervan)
      • Fort Sint Steven (thans in België)
      • Ongeveer 150 m ten zuiden van Fort Sint-Steven omringt de Sint-Stevenstraat Zelzate gedeeltelijk aan de noordkant.
      • kleine bos bij kruising Molenstraat: voormalig fort Sint-Bernard (Nederland)
    • Oudenburgse Sluis (België): voormalig fort Sint-Elooi
    • Sint-Elooipolder (België)
      • ten zuiden hiervan: Sint-Elooiskreek
    • Oudepolderseweg
    • Hoofdweg Zuid
    • Sint-Janstraat
    • (Buurtschap De Ratte) (Boerderij? voormalig Fort Sint Jan) ten westen omringd door Fortstraat
    • Buitenpolderweg
    • (Buurtschap De Muis) Kruising met einde Sint-Marcusstraat uit Zuiddorpe
    • Blijpolderseweg
    • Fortdijk West
      • Fort Sint Joseph
      • Fort Sint Jacob
    • (Fortdijk?) langs Moerspuische Watergang (Fort Moerspui was een vijfkantig fort, ouder dan de Linie en ongeveer 4 km ten zuiden van Fort Sint-Jacob, thans een vijfkantig bosje met en grote opruiming in het midden)
      • Fort Sint Livinus
      • Reigerijdreef
      • Eendendreef (kort stuk, 25 m; daarna nog eens langs Moerspuische Watergang)
      • Voormalig Fort Sint Nicolaas
      • Eendendreef, daarna Fortdijk
    • (Aan de T-kruising tussen Fortdijk, Sandersstraat en Sint-Andries ligt een grote boerderij, van de Fortdijk afgescheiden door een lage aarden wal ongeveer zo lang als één kant van een fort: voormalig Fort Sint-Andries?)
    • Sint-Andries
    • Heidedijk
    • Fort Ferdinandusweg (N.B. Over het zuidenste deel hiervan laat Google Maps ons niet wandelen)
    • Langeweg
      • Fort Ferdinandus
    • Tolweg
      • kruising met einde Oud Ferdinandusdijk komende van Heikant Kerk
      • na rondpunt met Australiëweg schijnt Tolweg parallel te lopen aan de overkant van Absdaalseweg, maar geen straatnaam vermeld
    • Absdaalseweg
    • Stationsweg
    • Gentsestraat
      • Gentsepoort
    • Hulst, Grote Markt
    Dit is een 30 km wandeling. Reserveer een hele dag of neem je fiets mee.