Leersumse Veld

Leersumse Veld
Natuurgebied
Leersumse Veld (Utrecht)
Leersumse Veld
Situering
Land Nederland
Locatie provincie Utrecht
Coördinaten 52° 3′ NB, 5° 27′ OL
Dichtstbijzijnde plaats Leersum
Informatie
Beheer Staatsbosbeheer
Foto's
Het Leersumse Veld in 2013
Portaal  Portaalicoon   Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug

Het Leersumse Veld is een natuurgebied in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Utrecht. Het gebied tussen Leersum en de A12 bestaat uit bos, heide en een drietal vennen. Het 80 hectare grote gebied is deel van Boswachterij Leersum van Staatsbosbeheer.

Bos, heide en vennen

Het Leersumse Veld ligt aan de noordkant van Boswachterij Leersum. De natuurlijke laagte werd in de laatste ijstijd gevormd als uitwaaiingslaagte.[1] Het zand stoof weg tot op het niveau van het grondwater. Door ontbossing en overbeweiding werd het Leersumse Veld tot een gebied van stuifzand en heide. Stuifzanden zijn nu nog aanwezig in de vorm van de Ginkelse Duinen, ten zuidoosten van de boswachterij. De heide wordt begraasd door een kudde Piëmontese koeien om vergrassing en dichtgroeien van de heide te voorkomen.

Op natte plaatsen was in de loop van eeuwen veen ontstaan. Rond 1800 werd dit voor turf afgegraven. Hierdoor ontstonden de Leersumse Plassen.[2] De hoger gelegen heidevelden zijn vanaf ongeveer 1900 beplant met grove den, larix en douglasspar. In de tijd dat het gebied particulier bezit was zijn statige eiken-lindelanen aangelegd. Ook rododendronstruiken herinneren aan de tijd dat hier een buitenplaats was. In 1911 werd het 80 hectare grote Leersumse Veld gekocht door M.C. Verloop uit Hilversum. Van de eerste plas liet hij een zwembad maken en er werden ook kanaaltjes gegraven om te kanoën.[3]

Beheer

Sinds 1970 is het beheer van het gebied gericht op het vergroten van de biodiversiteit. Naaldbomen worden gekapt waardoor een gevarieerd geheel ontstaat met meer verschillende planten en dieren, open hei en zandverstuivingen. De plassen zijn in 1996 en 1997 uitgebaggerd.[4] Sinds 1997 wordt in de meest oostelijke plas grondwater ingelaten, waardoor de zuurgraad van het water daalt. Restauratie van de oevers moet meer bijzondere planten en dieren aantrekken. In het gebied leeft de zeldzame heikikker.[5]

Recreatie

Staatsbosbeheer heeft in dit gebied een rondwandeling uitgezet die om de Leersumse Plassen en door bos- en heidegebied voert. Bij de plassen is een vogelkijkhut.[6] Een deel van het gebied is gedurende het vogelbroedseizoen - 15 maart tot 1 augustus - gesloten voor alle vormen van recreatie.[7]

Valwind

Op 18 juni 2021 richtte een valwind stormschade aan in en rond Leersum.[8] Op sommige bospercelen was een groot deel van de bomen omgewaaid. De meeste natuurgebieden rondom Leersum werden tijdelijk afgesloten voor wandelaars.[9] Staatsbosbeheer verwachtte enkele maanden nodig te hebben om de stormschade op te ruimen en de bossen weer open te kunnen stellen voor wandelaars.[10]

Afbeeldingen

  • De Leersumse Plassen in 2013
    De Leersumse Plassen in 2013
  • Film over de lente op het Leersumse Veld in 1957
  • Piëmontese koeien in de winter
    Piëmontese koeien in de winter
  • Schaatsen op de Leersumse Plassen
    Schaatsen op de Leersumse Plassen
  • Winter op het Leersumse Veld
    Winter op het Leersumse Veld

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  • Leersumseveld op Geopark-hevelrug.nl

  1. A.A. Brombacher en W. Hoogedoorn Aardkundige waarden in de provincie utrecht
  2. Trouw, 4 december 1993, Hans Marijnissen: Een witte tocht over de plassen
  3. Verkoop in 1911
  4. Holland Groen
  5. Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Gearchiveerd op 23 september 2020.
  6. Waarnemingen vogelkijkhut Leersumseveld. Gearchiveerd op 19 mei 2022.
  7. Website Staatsbosbeheer. Gearchiveerd op 27 november 2021.
  8. Utrechtse Leersum getroffen door een valwind KNMI-website, gepubliceerd op 21 juni 2021, geraadpleegd op 22 juni 2021. Gearchiveerd op 21 juni 2021.
  9. Kaartje van afgesloten gebieden, met Leersumse Veld in roze kleur, binnen blauwe stippellijnen Staatsbosbeheer, gepubliceerd op 23 juni 2021, geraadpleegd op 25 juni 2021
  10. Grote stormschade in boswachterij Leersum, gebied afgesloten geraadpleegd op 22 juni 2021