Klasse van elzenbroekbossen

Klasse van elzenbroekbossen
Elzenbroek van het Alnion glutinosae
Syntaxonomische indeling
Klasse
Alnetea glutinosae Br.-Bl. & Tx. ex Westh. et al. 1946
Afbeeldingen op Wikimedia Commons

De klasse van elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae) is een klasse van syntaxa die broekbosvegetatie omvat die voorkomt op zeer natte standplaatsen in beekdalen en laagveengebieden, en gedomineerd wordt door zwarte els en zeggen.

De klasse telt in Nederland en Vlaanderen één onderliggende orde.

Naamgeving en codering

• Synoniemen: Alnetea glutinosae Br.-Bl. & Tx. 1943 nom. nud., Carici-Alnetea glutinosae H.Passarge & Hofmann 1968 nom. illeg., Franguletea Doing ex Westh. & Den Held 1969, Carici-Salicetea cinereae H.Passarge & Hofmann 1968
• Duits: Erlenbrüche und Grauweidengebüsche, Grauweiden-Gebüsche und Schwarzerlen-Bruchwälder
• Engels: Alder swamp woods
• Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r42

De wetenschappelijke naam Alnetea glutinosae is afgeleid van de botanische naam van de belangrijkste kensoort van deze klasse, de zwarte els (Alnus glutinosa).

Fysiognomie

Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een matig open tot dichte bosvegetatie met een soortenarme boomlaag die 10–20 m hoog wordt. Vooral de zwarte els is in deze klasse een veel voorkomende soort, soms zelfs de enige boom die zich in dergelijk milieu kan handhaven. De struiklaag is meestal slechts pleksgewijs ontwikkeld op plaatsen waar de bodem iets droger blijft.

De kruidlaag is meestal goed ontwikkeld maar weinig specifiek, ze omvat soorten die ook in de klasse van natte strooiselruigten en de riet-klasse worden aangetroffen. Grassen en grasachtige planten, vooral de zeggen, zijn dominant.

In de moslaag spelen veenmossoorten een belangrijke rol, maar het gewoon sterrenmos is de meest voorkomende mossoort.

Ecologie

De klasse van elzenbroekbossen omvat plantengemeenschappen van zeer natte standplaatsen op veenbodems, die in de winter blank staan en in de zomer enkel oppervlakkig uitdrogen. De bodem vertoont veel microreliëf met hogere plaatsen rond de elzenstobben, afgewisseld met laagtes waarin heel het jaar door water blijft staan.

Elzenbroekbossen komen van nature voor in beekdalen en vormen daar het eindstadium van de natuurlijke successie. Op drijftillen in laagveengebieden evolueren ze door het verzuren van de bodem meestal verder naar berkenbroekbossen. Ze kunnen ook ontstaan door gebrek aan beheer in natte hooilanden en rietlanden, in oude visvijvers en andere ondiepe open waters die door gebrek aan beheer verlanden.

Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen

De klasse van elzenbroekbossen wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door slechts een orde en maar een onderliggend verbond. Uit de klasse worden vijf rompgemeenschappen onderscheiden.

• Rompgemeenschap met hennegras (RG Calamagrostis canescens-[Alnion glutinosae])
• Rompgemeenschap met hazelaarbraam (RG Rubus sect. Corylifolii-[Alnion glutinosae])
• Rompgemeenschap met moeraszegge (RG Carex acutiformis-[Alnion glutinosae])
• Rompgemeenschap met grote brandnetel (RG Urtica dioica-[Alnion glutinosae])
• Rompgemeenschap met brede stekelvaren (RG Dryopteris dilatata-[Alnion glutinosae])

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

De klasse van elzenbroekbossen heeft voor Nederland en Vlaanderen als belangrijkste ken- en begeleidende taxa:

Boomlaag

Struiklaag

Geen kensoorten.

Kruidlaag

Moslaag

Geen kensoorten.

Fotogalerij

• 
  Recent drooggevallen elzenbroekbos

Zie ook

• Lijst van bosgemeenschappen in Nederland

Zie de categorie Alnetea glutinosae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.