Kick Out Zwarte Piet

Demonstranten bij een KOZP-manifestatie in Den Haag, 2019

Kick Out Zwarte Piet (KOZP), Engels voor 'Schop Zwarte Piet Eruit', is een Nederlandse actiegroep die de afschaffing nastreeft van de naar hun overtuiging racistische vertolking van zwarte piet tijdens het sinterklaasfeest. Binnen het zwartepietendebat neemt de actiegroep het standpunt in dat het uiterlijk, de rol en vooral de zwarte of diepdonkerbruine schmink racistisch, discriminerend en denigrerend zijn.

Doelstelling

De aanhangers van de actiegroep streven de afschaffing van zwarte piet na door middel van protesten tegen traditioneel geschminkte zwarte pieten tijdens intochten van Sinterklaas. Naar mening van KOZP moeten zwarte pieten door middel van allerlei capriolen, domme grappen en onnozel gedrag de sinterklaasfeestvreugde verhogen.[bron?] Voorstanders van het handhaven van het huidige beeld stellen dat zij niet discrimineren en dat (de rol van) Zwarte Piet traditie is.

Kick Out Zwarte Piet stelt dat de enige aannemelijke verklaring voor het uiterlijk van de traditionele Zwarte Piet de Nederlandse geschiedenis van kolonialisme en slavernij is.[1] De actiegroep staat een sinterklaasfeest voor met alleen roetveegpieten of andere oplossingen waarbij mogelijke verwijzingen naar raciale kenmerken geen rol spelen.[2]

De beoogde nieuwe piet heeft de huidskleur van de acteur en draagt geen stigmatiserende kleding en sieraden.[bron?] Specifieke rollen die door de piet worden gespeeld ondersteunen het verhaal van het sinterklaasfeest, maar verwijzen niet meer naar een discriminerend stereotypisch voorkomen of gedrag van donkere mensen.

Geschiedenis

Zwarte Piet is Racisme was een kunstproject van Quinsy Gario (dichter, kunstenaar en activist) en Jerry Afriyie (dichter en activist) vanuit Stichting Nederland Wordt Beter: bij de Nationale Sinterklaasintocht in Dordrecht op 12 november 2011 droegen Gario en Afriyie T-shirts met de leus ZWARTE PIET IS RACISME.[3] Zwarte Piet is Racisme begon in 2014 samen met Stop Blackface en Zwarte Piet Niet met Kick Out Zwarte Piet.[1] Gario is sindsdien niet meer betrokken bij de campagne.[1][4]

Afriyie is de leider van KOZP. Naar eigen zeggen hield hij als kind enorm van het sinterklaasfeest en de intochten.[5]

KOZP manifesteerde zich voor het eerst vlak voor de intocht van Sinterklaas in Meppel in 2015.

Dreigingsbeeld controverse

Volgens een artikel van Robert Toret in het Leidsch Dagblad verklaarde Jerry Afriyie in 2016 tijdens een KOZP-bijeenkomst in Leiden dat er meerdere actiestrategieën zijn: "De één gaat zingen op de Dam, de ander gaat met een knuppel naar een intocht. Ik vind dat ze allebei de ruimte moeten krijgen."[6] Deze uitspraak wordt door Jerry Afriyie echter ontkend.[7]

In 2017 werd KOZP in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN), opgesteld door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), vermeld als "extreemlinkse antiracistische actiegroep" onder de kop "Extremisme".[8] NCTV Dick Schoof benadrukte daarbij dat de groep geen geweld gebruikt had. Schoof sloot niet uit dat de beweging potentieel extremistisch en gewelddadig was.[9] In 2019 kwam de NCTV na een klacht van KOZP terug op deze omschrijving in een brief, waarin stond dat KOZP een "activistische organisatie" is die "de politieke besluitvorming tracht te beïnvloeden binnen de grenzen van de wet". Volgens de brief is er "geen sprake van dat KOZP door de NCTV als een linksextremistische organisatie, laat staan een terroristische organisatie is beschouwd".[10][11] Volgens de brief is dat de reden dat KOZP niet meer opgenomen is in latere versies van het DTN.[10][11] Wel wordt de Pietendiscussie in het algemeen genoemd onder de kop "Polarisatie", waarbij in 2018 onder andere de snelwegblokkade op de A7 door 'blokkeerfriezen' vermeld wordt; het klemrijden van bussen met demonstranten tegen Zwarte Piet door tegendemonstranten, zodat ze Dokkum, waar de landelijke intocht plaatsvond, niet konden bereiken.[12])

Black Lives Matter en het Zwart Manifest

Naar aanleiding van de dood van George Floyd in Minneapolis (Verenigde Staten) op 25 mei 2020 vonden in juni 2020 verscheidene protesten plaats. Op 1 juni 2020 (Tweede Pinksterdag) organiseerde BlackLivesMatterNL, een initiatief van Black Queer & Trans Resistance Netherlands, Kick Out Zwarte Piet en Nederland Wordt Beter, een protest op de Dam in Amsterdam naar aanleiding van de dood van George Floyd.[13][14] Volgens de organisatoren was het een protest tegen 'anti-zwart politiegeweld in de VS en Europa' en tegen institutioneel racisme.[15] Op de vreedzame demonstratie kwamen naar schatting zo'n vijfduizend mensen af.[16][17][18]

In maart 2021 lanceerde de Nederlandse BLM-beweging het Zwart Manifest, met concrete voorstellen om institutioneel racisme aan te pakken en zwarte emancipatie in Nederland te bevorderen.[19][20] Ministers Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en vicepremier) namen het manifest in ontvangst op 10 juni 2021.[21]

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. a b c Kick Out Zwarte Piet (KOZP). Nederland wordt beter. Gearchiveerd op 16 november 2019. Geraadpleegd op 4 december 2019.
  2. Kasper van Laarhoven, Leider Kick Out Zwarte Piet: ‘Dit is pesten en dat moet stoppen’. NRC Handelsblad (15 november 2018). Gearchiveerd op 14 augustus 2020. Geraadpleegd op 4 december 2019.
  3. Overzicht Rechtszaken NLWB 2011-2017. Nederland Wordt Beter (8 mei 2017). Gearchiveerd op 26 oktober 2020. Geraadpleegd op 29 september 2020.
  4. Quinsy Gario, ‘Geen mening hebben over zwarte Piet is niet meer mogelijk’. OneWorld (6 december 2019). Gearchiveerd op 24 december 2019. Geraadpleegd op 29 september 2020.
  5. Marcel Wiegman, Jerry Afriyie: 'Strijden doe je niet met een lach'. Het Parool (10 november 2018). Geraadpleegd op 4 december 2019.
  6. Robert Toret, ’Kom allemaal naar Leiden’. Leidsch Dagblad (30 oktober 2016). Gearchiveerd op 31 oktober 2016.
  7. Hassan Bahara en Nadia Ezzeroili, Zo werd het pro-Zwarte Piet-protest steeds gewelddadiger. De Volkskrant (15 november 2019). Gearchiveerd op 16 december 2019. Geraadpleegd op 11 januari 2020.
  8. Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 46. Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) (november 2017). Gearchiveerd op 16 augustus 2023. Geraadpleegd op 4 december 2019.
  9. Terreurbestrijder: ‘We maken ons zorgen om Kick Out Zwarte Piet’. WNL (3 december 2017). Gearchiveerd op 27 juli 2019. Geraadpleegd op 4 december 2019.
  10. a b KOZP in DTN 46. Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) (22 mei 2019). Gearchiveerd op 16 augustus 2023. Geraadpleegd op 4 december 2019.
  11. a b NCTV: Kick Out Zwarte Piet geen extremistische organisatie. NRC Handelsblad (23 mei 2019). Geraadpleegd op 4 december 2019.
  12. Julien Althuisius (30 november 2018). Interview Jerry Afriyie - Zachte kracht - Een paar dagen op pad met Jerry Afriyie, de voorman van Kick Out Zwarte Piet. Gearchiveerd op 20 oktober 2020. Volkskrant Magazine 19: 27
  13. Amber Dujardin, Ook in Nederland heeft BlackLivesMatter veel te bevechten: ‘Het is een groot probleem’ - Interview met cultuurhistoricus Nancy Jouwe, die onderzoek doet naar onder meer racisme en intersectionaliteit. Trouw (2 juni 2020). Gearchiveerd op 9 januari 2021. Geraadpleegd op 7 januari 2021. "Nederland kent weliswaar een kleinere zwarte gemeenschap dan Amerika, maar ook hier is sprake van ‘disproportioneel geweld’ tegen deze groep. Het grote verschil met de Verenigde Staten is volgens Jouwe dat daar de meeste mensen erkennen dat racisme bestaat, terwijl Nederlanders ‘het niet willen zien’."
  14. Brigitte Borm, Mitchell Esajas: ‘Ondanks het tolerante imago, is er nog steeds racisme in Amsterdam’. Het Parool (14 juli 2020). Gearchiveerd op 21 juni 2021. Geraadpleegd op 5 mei 2021.
  15. Volle Dam bij racismeprotest, geen anderhalvemeterboetes uitgedeeld. Nederlandse Omroep Stichting (NOS) (1 juni 2020). Gearchiveerd op 4 februari 2021. Geraadpleegd op 6 januari 2021.
  16. De Dam volgepakt met demonstranten tegen politiegeweld en racisme. Het Parool (1 juni 2020). Gearchiveerd op 12 april 2021. Geraadpleegd op 6 januari 2021.
  17. Marcel van Lieshout, Nick de Jager, Arnout le Clercq en Mark Misérus, Waarom werd Femke Halsema ‘overdonderd’ door duizenden demonstranten op de Dam?. de Volkskrant (2 juni 2020). Geraadpleegd op 7 januari 2021.
  18. Protest tegen politiegeweld op de Dam. NRC Handelsblad (1 juni 2020). Gearchiveerd op 7 september 2020. Geraadpleegd op 24 juni 2020.
  19. Zwarte gemeenschap wil racisme bestrijden met Zwart Manifest. NOS (11 maart 2021). Gearchiveerd op 13 juni 2021. Geraadpleegd op 5 mei 2021.
  20. Zwart Manifest. Gearchiveerd op 13 juni 2021. Geraadpleegd op 5 mei 2021.
  21. Patrick Meershoek, Na 10 jaar actie tegen antizwart racisme heeft Jerry Afriyie de wind in de rug, maar: ‘Er is nog geen buit in zicht’. Het Parool (25 juni 2021). Gearchiveerd op 30 juni 2021. Geraadpleegd op 27 juni 2021. "Anno 2021 weet hij de premier aan zijn zijde en de bestuurders van de meeste gemeenten in het land. "We worden niet langer weggezet als fanatiekelingen.""