John Pandellis

John Pandellis
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Persoonsgegevens
Volledige naam Jean Georges Pandellis
John Georges Pandellis
Geboren Thessaloniki, 1 april 1896
Overleden Oranjestad, 5 augustus 1965
Geboorteland Suriname
Opleiding Thessaloniki en Parijs
Beroep(en) kunstschilder, decorbouwer
Oriënterende gegevens
Leermeester Paul Baum, John Sentt, Charles Martel
Jaren actief circa 1916 – 1965
Stijl(en) (post-)impressionisme
RKD-profiel
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Suriname

Jean Georges (John) Pandellis (Thessaloniki,[1] 1 april 1896[2] – Oranjestad, 5 augustus 1965)[3] was een Grieks-Nederlands kunstenaar. Hij leerde kunstschilderen in zijn geboorteplaats en Parijs en was actief als schilder en decorbouwer in Suriname, Curaçao en Aruba. Hij verkreeg in 1961 de Nederlandse nationaliteit.

Biografie

Jeugd

John Pandellis werd geboren in Thessaloniki en was een zoon van een ambassadeur. Hij kreeg les van de kunstschilders Paul Baum, John Sentt en Charles Martel. Met Martel en andere bekende kunstenaars hield hij in 1916 in zijn geboorteplaats zijn eerste tentoonstelling; hij was toen rond de twintig jaar oud.[1]

Parijs en de Guiana's

Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) verbleef hij kort bij familie in Engeland. Zij waren onder de indruk van zijn gaven en financierden dat hij zich verder kon scholen in Parijs, waar in die tijd (post-)impressionistische kunstenaars als Paul Cézanne en Gauguin de toon aangaven. Na enkele jaren liet Pandellis zich verleiden om naar Brits-Guyana te gaan, dat het imago had van een El Dorado van goud en diamanten. Toen hij die daar niet vond, ging hij naar Frans-Guyana en vervolgens in 1922 naar Suriname.[1]

Paramaribo

In Paramaribo bood hij lessen aan in tekenen, schilderen, batikken en sjabloonwerk, en aanvankelijk ook taallessen in Engels, Frans, Italiaans en Spaans.[4][5][6] Daarnaast verdiende hij de kost als reclameschilder[7] en decorbouwer.[8][9]

Er waren tot die tijd enkele pioniers geweest, als Samuel Arons (1812-1865) en George Rustwijk (1862-1914). Maar er had zich onder hen geen school gevormd, evenmin onder kortstondig verblijvende Europese kunstenaars die zich voornamelijk hadden beperkt tot geromantiseerde uitbeeldingen. Gerrit Schouten was nog wel actief als schilder en tekenaar, maar maakte vooral naam met hoogwaardige diorama's.[1]

Pandellis verzamelde wel leerlingen om zich heen, als C.[10] Monpelier, Wim Bos Verschuur, Leo Glans, Charles Nieleveld, Iwan Brand Flu en Anton Faverey.[11] In maart 1927 hield hij met zijn leerlingen een expositie van 85 werken in de toonkamer van boekhandel New Edison tegenover Theater Bellevue.[12][13] Een jaar later exposeerde hij voor de I.T.A.[14] Zijn leerling Bos Verschuur verzamelde eveneens leerlingen om zich heen, onder wie Erwin de Vries, wat Pandellis aan de basis plaatst van de Surinaamse school.[1][15]

Aruba en Curaçao

Begin jaren 1930 vertrok hij naar Aruba en Curaçao.[16][17][18] In juli 1934 hield hij een tentoonstelling in de Hendrikschool op Curaçao die geopend werd door koningin Wilhelmina.[19] Enkele maanden later bouwde hij het decor voor de kinderoperette Reepelsteeltje, die zowel op Curaçao als Aruba werd opgevoerd,[20] en een jaar later selecteerde hij de kostuums voor Asschepoester.[21] Naast werk als kunstschilder nam hij ook als vakschilder werk aan.[22] Hij exposeerde meermaals op Curaçao[23][24][25][26][27][28][29][30][31] en verder in 1945 in een groepstentoonstelling in de Venezolaanse hoofdstad Caracas[32] en in 1949 op Sint Maarten.[33] In 1961 werden vijftien van zijn waterverfschilderijen geëxposeerd in de etalage van modezaak Lord & Taylor aan 5th Avenue in New York.[34]

In 1955 ontwierpen hij en architect Alexenkoff de muurschilderingen voor de restauratie van het stationsgebouw op het Dr. Albert Plesmanvliegveld.[35] In 1958 kreeg hij de opdracht voor het schilderij van de luchtbogen van Anticuri dat aan het Antillenhuis in Den Haag werd aangeboden[36] en in 1964 schilderde hij een landkaart van Aruba.[37] De firma De Wit maakte van een groot aantal van zijn schilderijen prentbriefkaarten.[3]

Pandellis verkreeg in mei 1961 de Nederlandse nationaliteit. Hij woonde op dat moment op Aruba.[38] Pandellis was in Suriname al eens gehuwd geweest[39] en trad op 6 januari 1964 op Aruba opnieuw in het huwelijk.[40] Op maandag 2 augustus 1965 werd hij opgenomen in het ziekenhuis; drie dagen later overleed hij. John Pandellis is 68 jaar oud geworden.[3]

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. a b c d e Parbode, Surinaamse school: Jean (Johnny) Georges Pandellis, Bart Krieger, 31 juli 2020
  2. Billion Graves, John Pandellis
  3. a b c Amigoe di Curacao, J.Pandellis overleden, 6 augustus 1965
  4. De West, Lessons, 6 juni 1922
  5. De West, Schablone lessen, 17 februari 1925
  6. De West, Batiklessen, 19 mei 1925
  7. De West, Goed adverteeren betaalt!, 9 februari 1926
  8. De Surinamer, Kunst en Letteren, 1 juli 1926
  9. De West, Edison concert, 5 november 1926
  10. De West, Teekenleeraar, 14 februari 1941
  11. Gauri Malhoe, Nola Hatterman en de ontwikkeling van de Surinaamse kunstgeschiedenis, 2020. Gearchiveerd op 23 maart 2023.
  12. De Surinamer, Tentoonstelling., 3 maart 1927
  13. De Surinamer, Kunst en Letteren. Schilderijen tentoonstelling, 6 maart 1927
  14. De Surinamer, I.T.A., 15 april 1928
  15. De West, Schilderijen-tentoonstelling van dokter J. A. Phillipszoon, 6 juni 1951
  16. De West, Groene Kruis verloting, 30 september 1930
  17. Amigoe di Curacao, Het Bijbelsch drama „Bethlehem, 31 december 1932
  18. Het Nieuws, Schilderijen van J. Pandellis. Oude bekende, thans op Curaçao, 24 januari 1946
  19. Amigoe di Curacao, Opening van de tentoonstelling der schilderijen van H.M. de Koningin, 28 juli 1934
  20. Amigoe di Curacao, "Reepelsteeltje" in Aruba, 29 september 1934
  21. Amigoe di Curacao, Kinderoperette „Asschepoester, 29 juni 1935
  22. Amigoe di Curacao, Uitslag aanbesteding, 10 augustus 1935
  23. Amigoe di Curacao, De Schilderijententoonstelling van J. Pandellis, 14 januari 1946
  24. Amigoe di Curacao, Curaçao de K.V.P. te Westpunt, 18 oktober 1948
  25. Amigoe di Curacao, Schilderijen expositie van Pandellis, 13 december 1952
  26. Amigoe di Curacao, Gouverneur en mevr. Struycken bezochten expositie., 11 april 1953
  27. Amigoe di Curacao, Pandellis leerlingen exposeren, 21 augustus 1954
  28. Amigoe di Curacao, Gisteravond opende de heer Henk Dennert de expositie., 26-02-1955
  29. Amigoe di Curacao, Pandellis exposeert, 10 maart 1956
  30. Amigoe di Curacao, Kunstschilder Pandellis exposeert, 21 oktober 1959
  31. Amigoe di Curacao, Pandellis, 29 oktober 1964
  32. Amigoe di Curacao, Onze schilders in Caracas, 23 augustus 1945
  33. Amigoe di Curacao, Bovenwinden., 31 januari 1949
  34. Amigoe di Curacao, Werk Pandellis in New York, 4 mei 1961
  35. Amigoe di Curacao, Muurschilderingen van Dolf Henkes worden weggemoffeld, 23 maart 1955
  36. Algemeen Handelsblad, Schilderij voor Antillenhuis in Den Haag, 16 januari 1958
  37. Amigoe di Curacao, Eensgezinde eilandsraad zingt lof van secretaris, 4 juni 1964
  38. Amigoe di Curacao, Nederlandse nationaliteit, 18 mei 1961
  39. De West, Vertrokken, 10 augustus 1928
  40. Amigoe di Curacao, Voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand, 7 januari 1964