Irène van de Weetering

Irène van de Weetering
Irène van de Weetering
Partij Provo
Functies
1968-1969 Lid gemeenteraad van Amsterdam
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Irène van de Weetering (ook Irene van de Weetering of Irene Donner) (1939[1] of 1941) is een Nederlands feministe en politica. Eind jaren zestig was zij een jaar lid van de gemeenteraad van Amsterdam namens Provo.

Jonge jaren

Van de Weetering groeide op in een gezin met zes kinderen in Den Haag. Haar vader was nachtwaker bij De Bijenkorf, en was in de jaren dertig lid geweest van de anarchistische groepering De Moker.[2] Op zeventienjarige leeftijd verhuisde ze naar Amsterdam, waar ze op achttienjarige leeftijd een relatie begon met de schaker Hein Donner. Eind 1959 raakte ze zwanger van Donner. Ze trouwden begin 1960, hoewel Van de Weetering er geen bezwaar tegen had om ongehuwd moeder te worden.[3]

Witte Wijvenplan

In 1966 meldde ze zich bij Provo, waar ze ideeën over seksuele vrijheid voor vrouwen, seksuele voorlichting en geboortebeperking ontwikkelde. Ze verzette zich onder andere tegen de autoriteit van het geloof, dat volgens haar verwrongen denkbeelden over seksualiteit neerzette.[3] Een van haar ideeën was het Witte Wijvenplan, gericht op het voorkomen van ongewenste zwangerschappen door betere voorlichting en anticonceptie.[4] Ze publiceerde dit in Provo 8 van 14 april 1966.[5] Toen Provo besloot aan de gemeenteraadsverkiezingen mee te doen kwam Van de Weetering op de tweede plaats op de Provo-lijst. In een interview met dagblad De Tijd pleitte ze voor een tweedaagse werkweek.[6]

Arrestatie

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam op 1 juni 1966 haalde Provo een zetel. 's Avonds trok een groep provo's van het Amstelveld naar het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg waar Hans Tuynman en Koosje Koster vastzaten. Van de Weetering - die eerder die avond brieven voor Tuynman en Koster had afgegeven[7] - werd gearresteerd, evenals de journalist Wibo van der Linde, die de provo's volgde met een cameraman en een belichter. Carel Enkelaar van de Nederlandse Televisie Stichting (NTS) besloot het filmpje van de arrestatie van Van de Weetering niet uit te zenden.[8] De volgende dag werd ze weer vrijgelaten, nadat ze een schriftelijke verklaring had ondertekend waarin ze beloofde zich drie maanden niet schuldig te zullen maken aan strafbare feiten en niet te zullen deelnemen aan bijeenkomsten die de openbare orde verstoorden of zouden kunnen verstoren.[9] Uit protest tegen de wijze waarop zijn vrouw behandeld was liet Hein Donner de Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) weten dat hij weigerde voor Nederland uit te komen.[10]

Van de Weetering reisde eind juni met Provo-lijsttrekker Bernhard de Vries naar Londen, waar zij twee fietsen wit schilderden op Trafalgar Square en premier Wilson een brief aanboden. Van de Weetering complimenteerde de Britse premier met de organisatie van het politie-apparaat in Engeland.[11]

Op 12 september 1966 werd Van de Weetering vrijgesproken inzake het in de nacht van 1 op 2 juni niet voldoen aan een tot driemaal gegeven politiebevel zich te verwijderen uit de omgeving van het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg.[12] Wel werd ze veroordeeld tot een boete van vijf gulden omdat ze bij het Huis van Bewaring over het gras had gelopen - wat de officier van justitie, die twintig gulden boete had geëist, "een brutale stunt" noemde.[7]

Gemeenteraad

Toen Bernhard de Vries in februari 1967 aankondigde met het raadswerk te willen stoppen, kwam Van de Weetering als eerste in aanmerking om hem op te volgen. Om persoonlijke redenen zag zij echter van het raadslidmaatschap af. De Vries werd opgevolgd door de nummer drie op de lijst, Luud Schimmelpennink.[13] Toen Schimmelpennink na anderhalf jaar vond dat hij alles wel gezegd had volgde Van de Weetering hem in juni 1968 op.[14] Ze had zich voorgenomen zich in te spannen voor krotopruiming, binnenstadsproblemen, en weggelopen kinderen.[15] Van de Wetering verzocht met raadslid J. Steijger (PSP) om maatregelen tegen politieambtenaren die ten onrechte optraden tegen zogeheten Damslapers.[16] Ze diende een gewijzigde versie van haar Witte Wijvenplan in; niet alleen pubermeisjes maar ook puberjongens zouden halfjaarlijks moeten worden opgeroepen voor medisch onderzoek en een gesprek.[5] Ook ondersteunde ze een voorstel van de PSP om hearings te houden over de bouw van een nieuw stadhuis.[17]

Op 17 september 1969 werd haar Witte Wijvenplan door de gemeenteraad verworpen. Ook Van de Weetering zelf stemde tegen het pre-advies dat was uitgebracht, omdat ze de toelichting van wethouder Verheij onvoldoende vond.[18] Tijdens dezelfde zitting nam ze afscheid van de gemeenteraad.[19] Van de Weetering werd als Provo-raadslid opgevolgd door Roel van Duijn.[20]

In 1988 studeerde Van de Weetering politicologie en werkte ze in de bibliotheek van de Stichting Centrum voor Volwassenen Onderzoek.[2]

Persoonlijk

Van de Weetering was van 1960 tot 1968 gehuwd met de schaker Hein Donner, met wie zij twee kinderen kreeg.

Trivia

  • Rond 1970 beheerde Van de Weetering een kindercrèche, toendertijd een nieuw fenomeen in Nederland.[21]
  • Bij de gemeenteraadsverkiezingen 2014 in Amsterdam stond Van de Weetering zevende op de kandidatenlijst van Ouderen Partij Amsterdam (OPA). Ze kreeg 43 stemmen. Lijsttrekker was Luud Schimmelpennink. OPA behaalde geen zetel.[22]
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Persoonskaarten, archiefnummer 30408, inventarisnummer 534. Gemeente: Amsterdam, Periode: 1939-1994
  2. a b Uche-uche roepen en dús op je harses gemept worden, de Volkskrant, 30 april 1988
  3. a b Provolid Irène van de Weetering, IsGeschiedenis. Gearchiveerd op 27 mei 2023.
  4. Gert Hekma, The sexual revolution in Amsterdam. www.stedelijk.nl. Stedelijk Museum Amsterdam (26 juli 2018). Geraadpleegd op 18 maart 2024. "Provo wil de vrouw haar oerstatus, die van grote genietster, teruggeven. Daarvoor moet de ongewenste zwangerschap, een belangrijk obstakel, uit de weg geruimd worden."
  5. a b 'Waarom dat lijf er maar bij laten hangen?', Het Parool, 1 april 1969
  6. Irène van de Weetering, De Tijd, 14 mei 1966
  7. a b Lopen over grasveld "brutale stunt", Algemeen Dagblad, 13 september 1966
  8. "Prima geslapen", De Tijd, 4 juni 1966
  9. Arrestanten van provorei vrijgelaten, Het Parool, 3 juni 1966
  10. Donner weigert uit te komen voor Nederland, De Tijd, 4 juni 1966
  11. Witte fietsen in Britse hoofdstad, De Tijd, 24 juni 1966
  12. Vrijspraak voor Irène Donner, Het Vrije Volk, 13 september 1966
  13. Provo Bernhard de Vries uit de raad in Amsterdam, Leeuwarder Courant, 23 februari 1967
  14. Irène Donner lid van Amsterdamse raad, Algemeen Handelsblad, 22 juni 1968
  15. Provo verdween, de kritische instelling bleef, Algemeen Handelsblad, 21 mei 1968
  16. Raadsleden willen maatregelen tegen politieoptreden, Algemeen Handelsblad, 26 augustus 1969
  17. Hearing over bouw van het stadhuis, De Telegraaf, 8 mei 1969
  18. Witte-wijvenplan (provo) heeft het niet gehaald, Algemeen Handelsblad, 18 september 1969
  19. Irène v. d. Weetering en Saar Boerlage uit gemeenteraad, Algemeen Handelsblad, 18 september 1969
  20. Laatste provo in raad, Het Parool, 27 september 1969
  21. 'Crèche beginnen is veel te eenvoudig', Algemeen Dagblad, 4 april 1970
  22. Dataset Kandidaten verkiezingen gemeenteraad Amsterdam, gemeente Amsterdam, 28 maart 2022; geraadpleegd op 17 september 2022. Gearchiveerd op 20 september 2022.