Himantoglossum

Himantoglossum
Bokkenorchis
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: Eenzaadlobbigen Orde: Asparagales Familie: Orchidaceae (Orchideeënfamilie) Onderfamilie: Orchidoideae Geslachtengroep: Orchideae Subtribus: Orchidinae
Geslacht
Himantoglossum Spreng. (1826)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Himantoglossum op Wikispecies
Portaal    Biologie

Himantoglossum is een geslacht van een achttal soorten terrestrische orchideeën, waarvan één, de bokkenorchis, in België en Nederland voorkomt.

Naamgeving en etymologie

De botanische naam Himantoglossum is afgeleid van het Oudgriekse ἱμάς (himas) = riem, Oudgrieks γλώσσα (glōssa) = tong en slaat op de lange, tongvormige lip van onder meer de bokkenorchis.

Kenmerken

Himantoglossum is een geslacht van terrestrische, overblijvende planten (geofyten), die overwinteren met twee ondergrondse, langwerpig-eivormige wortelknollen. De bloemstengel heeft onderaan een bladrozet, en hogerop meerdere stengelomvattende bladeren die al tijdens de bloei beginnen te verwelken.

Habitat

Himantoglossum-soorten zijn typisch voor kalkrijke bodems, zoals kalkgraslanden en kalkrijke duinen.

Voorkomen

Himantoglossum heeft zijn verspreidingsgebied over zuidelijk Europa. Enkel de bokkenorchis komt noordelijker en tot in Nederland voor.

Taxonomie

Barlia werd steeds als nauw verwant aan Himantoglossum beschouwd. DNA-analyse van^[1] heeft echter uitgemaakt dat beide geslachten samen een monofyletische groep vormen.

Sinds april 2019 worden, volgens de World Checklist of Selected Plant Families, onderstaande soorten erkend.^[2]

De soorten zijn voornamelijk voorkomend in het Middellandse Zeegebied en op de Canarische Eilanden. In België en Nederland komt enkel de bokkenorchis voor.

• Himantoglossum adriaticum
• Himantoglossum ×agiansense
• Himantoglossum calcaratum
  • Himantoglossum calcaratum subsp. calcaratum
  • Himantoglossum calcaratum subsp. jankae
• Himantoglossum caprinum
  • Himantoglossum caprinum subsp. caprinum
  • Himantoglossum caprinum var. robustissimum
  • Himantoglossum caprinum subsp. rumelicum
  • [Himantoglossum caprinum nothosubsp. samariense
• Himantoglossum comperianum
• Himantoglossum formosum
• Himantoglossum galilaeum
• Himantoglossum hircinum (bokkenorchis)
  • Himantoglossum hircinum var. hircinum
  • Himantoglossum hircinum var. pseudocaprinum
• Himantoglossum metlesicsianum (synoniem: Barlia metlesicsianum)
• Himantoglossum montis-tauri
• Himantoglossum robertianum (synoniem: Barlia robertiana) (hyacintorchis)

Zie ook: Lijst van soorten in het geslacht Himantoglossum

• 
  Himantoglossum adriaticum
• 
  Himantoglossum comperianum
• 
  Bokkenorchis (Himantoglossum hircinum)
• 
  Hyacintorchis (Himantoglossum robertianum)