Gewoon dikkopmos

Brachythecium rutabulum
Gewoon dikkopmos
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Bryophyta (Mossen)
Klasse:Bryopsida
Orde:Hypnales
Familie:Brachytheciaceae (dikkopmosfamilie)
Geslacht:Brachythecium (dikkopmos)
Soort
Brachythecium rutabulum
(Hedw.) Bruch, Schimp. & W.Gümbel (1853)
habitus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Brachythecium rutabulum op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Gewoon dikkopmos (Brachythecium rutabulum) is een mos uit de familie Brachytheciaceae.

Het is een algemene, kosmopolitische soort die voorkomt in uiteenlopende biotopen en op zeer verschillende substraten.

Etymologie en naamgeving

  • Duits: Gemeines Kurzbüchsenmoos, Krückenförmiges Kurzbüchsenmoos
  • Engels: Cedar moss, Brachythecium moss, Rough-stalked feather-moss
  • Frans: Hypne fourgon

De botanische naam Brachythecium is afkomstig van het Oudgrieks βραχύς, brachus (kort), en θήκη, thēkē (doos).

Kenmerken

Het gewoon dikkopmos is een mattenvormende plant met een liggende stengel, tot 15 cm lang, onregelmatig vertakt. De stengelblaadjes zijn geel- tot grasgroen, tot 3 mm lang, eirond met spitse top, met een nerf tot halverwege het blad en met een fijn getande bladrand. Aan de top van de stengel zijn de blaadjes aanliggend, waardoor de toppen een karakteristieke, lichtgroene kleur vertonen.

Het gewoon dikkopmos geeft overvloedig sporofyten. Het sporenkapsel of sporogoon is aanvankelijk groen, bij rijpheid roodbruin, gekromd, horizontaal of schuin op een ruwe, tot 10 cm lange steel.

Habitat

Het gewoon dikkopmos groeit op allerlei substraten, op (meestal voedselrijke) bodem, dood hout, schors, rotsen, stenen muren, op afval, en zowel op open als op beschaduwde plaatsen. Het is een zeer algemene plant in gazons.

Verspreiding

Het gewoon dikkopmos is algemeen voorkomend en wereldwijd verspreid.

Foto's

  • Gewoon dikkopmos, detail sporogoon
    Gewoon dikkopmos, detail sporogoon
  • Kapsel met deksel
    Kapsel met deksel
  • Kapsel zonder deksel
    Kapsel zonder deksel
  • Stengeldoorsnede
    Stengeldoorsnede
  • Bladcellen
    Bladcellen
  • Stengelblaadjes
    Stengelblaadjes
  • Bladpunt
    Bladpunt
  • Bladcellen
    Bladcellen
Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Gemeines Kurzbüchsenmoos op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  • K. van Dort, C. Buter, B. Horvers, 2010: Fotogids mossen. KNNV Uitgeverij, Zeist.
  • H. Stieperaere, B. Roelandt, 2000: Mossen in de bossen van Vlaanderen. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Bos & Groen.