Frederiksdorp

Frederiksdorp

plaats en voormalige plantage in Suriname

Situering

District

Commewijne

Coördinaten

5° 53′ NB, 55° 2′ WL

Overig

Website

frederiksdorp.com

Foto's

De aanlegsteiger vanaf de Commewijnerivier

Portaal

Suriname

Frederiksdorp is een vakantieressort en een voormalige koffie- en cacaoplantage aan de noordoostelijke oever van de Commewijnerivier in het district Commewijne in Suriname. Het ligt in de buurt van de plantages Guadeloupe, Buitenrust en Johan & Margaretha.

Geschiedenis

De plantage was 500 akkers groot en werd in 1747 gesticht door Johan Friederich Knöffel uit Pruisen. De bijnaam van de plantage, Knofroe, is een verwijzing naar de eigenaar. Hij had ook de plantages Buitenrust en Johan & Margaretha in het bezit. Drie jaar na zijn overlijden in 1768 breidden zijn erfgenamen de plantage uit met 225 akkers tot 500 akkers (215 hectare). Er werd koffie en katoen verbouwd.^[1]

In 1842 werd Frederiksdorp overgenomen door Alexander Ferrier en Th. Buttler Parry. Zij bezaten ook de plantage Alkmaar aan de andere zijde van de rivier. Er stonden in deze periode weinig slaven bij Frederiksdorp ingeschreven, wat er mogelijk op wijst dat ze te werk waren gesteld op Alkmaar, waar rond de afschaffing van de slavernij in 1863 juist veel slaven werkzaam waren. Bij de emancipatie werden op Frederiksdorp veertien nieuwe familienamen geboekstaafd.

Inmiddels werden er De cacaobonen verbouwd. In 1905 kwam daar een eind aan door de krullotenziekte. Na een veiling ging het bezit van de plantage over naar de gebroeders Moll. Er werd weer overgeschakeld op de koffieteelt. De plantage raakte echter verwaarloosd, wat ook na verkoop in 1943 niet verbeterde.

Restauratie

In 1976 werd de plantage gekocht door de Nederlander Ton Hagemeijer, die met een Surinaamse getrouwd was. Zij hielden zich bezig met veeteelt en landbouw. Met Nederlandse financiële steun restaureerden zij de plantagegebouwen rond het jaar 2000 waarna die geschikt werden voor toerisme. In 2004 werd de plantage uitgeroepen tot monument buiten Paramaribo.

Resort Frederiksdorp

In 2016 werd Frederiksdorp overgenomen en ingericht voor internationaal toerisme. Behalve de historische woningen kwamen er nieuw gebouwde modern ingerichte cabana's in een sinaasappel boomgaard. Ook kwam er een zwembad, een groot pooldek, een loungebar, verhuur van fietsen, kano's en paddle boards. Daarnaast kwam er een excursieaanbod naar geheel Commewijne. In 2017 bundelde Frederiksdorp alle dorpen aan de rechteroever van de Commewijnerivier in het 'Noord Commewijne Toerisme Cluster' om de dorpen te betrekken bij de ontwikkeling van het toerisme in het gebied. In 2020 werd de website 'Het geheugen van Noord-Commewijne' geopend, met verhalen van bewoners uit het hele gebied. In 2021 zijn het verhalen museum en de Bonitrail geopend. Frederiksdorp organiseert educatieve trips voor scholieren om kennis te maken van historie van Suriname en plaats van de plantages daarin.

Verhalenmuseum en Boni trail

In 2022 werd op Frederiksdorp met steun van het twinningsproject 'Het geheugen van Noord-Commewijne' het Verhalenmuseum geopend.^[2] Daarnaast kwam er de 'Boni trail'.^[3] In het Verhalenmuseum worden persoonlijke verhalen van het dagelijkse leven door inwoners van Noord-Commewijne verteld. Er zijn verschillende zalen ingericht, waaronder een mangroveboshoek, een winkel, de cultuurhoek, de wolken kamer, de portretten galerij en een bibliotheek/studiezaal.^[2] De Boni Trail vertelt het verhaal van de slavernij vanuit het leven van de 18e-eeuwse vrijheidsstrijder Boni langs een speciaal hiervoor uitgekapt wandelpad in het plantagebos. Het pad leidt langs stations met geluidsfragmenten en verhalen over de trans Atlantische oversteek, de verkoop op de slavenmarkt, het leven op de plantage, de straffen op de plantage, de vlucht van de plantage, het leven en de strijd van Boni en zijn dood in 1793. Het laatste station is een bezinnings- en discussiestation.^[3] Een vrijwillig onderdeel voor bezoekers is het gebrandmerkt worden (met stempelinkt). De bedoeling is dat men zo dichter bij het gevoel komt van de slaafgemaakten bij hun ontvoering.^[4]

Op 14 augustus 2022 bezocht een delegatie van Nederlandse Tweede Kamerleden Frederiksdorp in voorbereiding op een mogelijk aanbieden van regerings-excuses voor het slavernijverleden. Zij deelden hun reisverslag met het kabinet Rutte IV.^[5]

Externe link

Drone-video van Frederiksdorp, 2022

Bronnen

Aa, A.J. van der (1839-1851): Historisch-geografisch woordenboek van Suriname, Gorinchem: Jacobus Noorduyn.
Brown, C. (1793-1795): Surinaamsche Staatkundige Almanach, Paramaribo: Wilkens.
Dikland, Philip: Oud archief der burgerlijke stand in Suriname.
Hove, Okke ten & Heinrich E. Helstone & Wim Hoogbergen (2003): Surinaamse emancipatie 1863. Familienamen en Plantages, Amsterdam: Rozenberg Publishers [Bronnen voor de studie van Suriname, deel 24], ISBN 978 90 5170 777 9.
Oudschans Dentz, Frederik (1944): De herkomst en betekenis van Surinaamse plantagenamen, in: De West-Indische Gids, jrg. 26, nr. 27, pp. 147-161. Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde
Notariële archieven van Suriname, Den Haag: Nationaal Archief.
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (1820-1930): Surinaamsche Almanak, Paramaribo.
(1935-1938): De Gids. Almanak voor Suriname, Paramaribo: Marcus.

Referenties

↑ https://www.surinameplantages.com/archief/f/frederiksdorp. Gearchiveerd op 26 januari 2023.
↑ ^a ^b De Ware Tijd, Verhalenmuseum open voor publiek, 30 januari 2022. Gearchiveerd op 27 september 2022.
↑ ^a ^b Starnieuws, Boni vereeuwigd op Plantage Frederiksdorp, 5 mei 2022. Gearchiveerd op 27 september 2022.
↑ Dagblad Suriname, Halsema en de nog nader te bepalen landsgrenzen van Suriname, 2 juni 2022. Gearchiveerd op 15 maart 2023.
↑ Dagblad Suriname, Delegatie Tweede Kamer op werkbezoek in Suriname, 14 augustus 2022. Gearchiveerd op 5 april 2023.