EU-Japan Economic Partnership Agreement

EU-Japan Economic Partnership Agreement
EU-Japan Economic Partnership Agreement
Verdragstype Handelsverdrag
Rechtsgebied Europese Unie, Japan
Ontworpen 2012
Ondertekend 17 juli 2018 in Tokio
Ondertekenaars Europese Unie, Japan
Status Akkoord wacht op goedkeuring
Talen EU-talen, o.a. Nederlands
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Shinzō Abe samen met Donald Tusk en Jean-Claude Juncker

Het EU-Japan Economic Partnership Agreement ("EU-Japan EPA", ook wel "JEFTA" genoemd) is een vrijhandelsverdrag, waarover werd onderhandeld tussen de Europese Unie en Japan.

Historiek en status

Op 29 november 2012 machtigde de Europese Raad de Europese Commissie om de onderhandelingen met Japan te openen. Onderhandelingen over het ontwerp begonnen in 2013. Op de EU-Japan-top van 6 juli 2017 in Brussel werd een doorbraak bereikt, en op 8 december 2017 werden de onderhandelingen afgerond. Op 18 april 2018 heeft de Europese Commissie de tekst van de overeenkomst voorgelegd aan de Europese Raad. Na goedkeuring door de Raad gaat de overeenkomst naar het Europees Parlement. De Commissie hoopt het verdrag nog vóór het einde van haar huidig mandaat in 2019 in werking te laten treden.

Op 17 juli 2018 werd het ontwerpverdrag ondertekend op een EU-Japan topontmoeting.[1][2]

In grote lijnen voorziet het akkoord:[2]

  • voor de landbouw:
    • Japanse invoerheffingen op Europese kaas, wijn, runds- en varkensvlees worden (nagenoeg) opgeheven
    • meer dan 200 Europese beschermde geografische aanduidingen, en een selectie van Japanse aanduidingen worden erkend;
  • in de dienstensector:
    • opening van markten in financiële dienstverlening, e-commerce, telecommunicatie en transport
    • opening van de markt voor aanbestedingen in 48 grote Japanse steden, en de spoorsector
    • afbouw, over 7 jaar, van Europese invoerbeperkingen op Japanse auto's

Volgens de Europese Unie zijn anderzijds voldoende waarborgen ingebouwd inzake milieu en duurzaamheid, arbeidsrechten, en openbare dienstverlening. Het akkoord omvat ook de wederzijdse erkenning van het stelsel van gegevensbescherming.

Het verdrag werd op 8 december 2018 goedgekeurd door de Japanse Diet,[3] op 12 december 2018 door het Europees Parlement (474 voor, 152 tegen, 40 onthoudingen),[4] en stond op de agenda van de Europese Raad op 21 december 2018.[4] Daarmee trad het verdrag op 1 februari 2019 in werking.[4]

Hoewel in de officiële communicatie meestal niet wordt gerept over de nog lopende onderhandelingen inzake investeringsbescherming en arbitrage,[5] zijn de besprekingen hierover nog steeds gaande.[6]

Economische voordelen

Douanetarieven en quota's

Het verdrag beoogt douanetarieven op te heffen op meer dan 90% van de Europese export naar Japan. Dit zou Europese exporteurs meer dan 1 miljard euro in geschrapte heffingen opleveren. Met name de landbouwsector zou hiervan profiteren, meer bepaald bij de export van varkens- en rundsvlees, van wijnen en kazen. Ook quota's en handelsbelemmeringen op industriële producten in onder meer de chemische sector en de textiel zouden afgeschaft of sterk teruggebracht worden.[7]

Overige bepalingen

Daarnaast bevat het verdrag uitgebreide afspraken rond niet-tarifaire handelsbelemmeringen, over de dienstensector, overheidsbedrijven en aanbestedingen, gegevensbescherming, intellectuele eigendomsrechten, duurzame ontwikkeling, ondernemingsbestuur, concurrentievermogen, arbitrage tussen staten, fraudebestrijding, en kleinere bedrijven.

Transparantie

Na de controverse inzake transparantie rond het Trans-Atlantisch Vrijhandels- en Investeringsverdrag (TTIP) nam de Europese Commissie zich voor over deze onderhandelingen transparant te communiceren, en overleg te plegen met de burgermaatschappij.[7] Volgens de NGO Corporate Europe Observatory was dit echter niet het geval, en waren de onderhandelingspartners van de Commissie vrijwel uitsluitend grote ondernemingen.[8]

Ook nu weer werden onderhandelingsdocumenten gelekt naar onder meer Greenpeace Nederland.[9]

Met “EU-Japan trade in your town” ontwikkelde de Europese Commissie een geografisch-interactieve webkaart, waar specifiek regionale informatie te vinden is, inclusief infografieken.[10]

Milieuaspecten

Op dit vlak stelden milieugroepen vragen ten aanzien van de walvisvangst.[11] De Europese Commissie herhaalt in dit verband haar afwijzing van de walvisvangst en ondersteuning van de biodiversiteit via CITES, maar verzuimt uitdrukkelijk te verwijzen naar de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC), de enige instantie die werkelijk bevoegd is op het stuk van de walvisvaart.[11]

Een andere punt van kritiek betreft de illegale houtkap, waarvan Japan op grote schaal gebruik zou maken. De Europese Commissie verwijst weliswaar naar de eigen Europese verbodsmaatregelen ter zake,[7] maar volgens milieugroepen wordt de handhaving door Japan in JEFTA nog zwakker omschreven dan in het door Japan eerder goedgekeurde Trans-Pacific Partnership (TPP).[11]

Anderzijds is in het verdrag wel een vermelding opgenomen dat beide partijen de verplichtingen van het Akkoord van Parijs zullen nakomen. Klimaatjuristen twijfelen er echter aan in hoeverre de EU deze verplichtingen kan en zal afdwingen. Het klimaatakkoord vergt immers vaak een aanpassing van nationale wetgevingen, waarover het verdrag geen zeggingskracht heeft.[12][13]

Investeerder-staatarbitrage

Critici stellen zich eveneens vragen rond de afspraken inzake investeerder-staatarbitrage, een heikel punt bij de onderhandelingen rond TTIP. Het kernpunt hier is het zogenoemde right to regulate (beleidsbevoegdheid) van de overheid, tegenover de rechten van investeerders. In het eerder onderhandelde CETA-verdrag werden de investeerdersrechten vrij strikt geïnterpreteerd.[14] Volgens de gelekte tekst echter zou die bevoegdheid van de overheid beperkt worden tot “maatregelen die noodzakelijk zijn voor legitieme beleidsdoelen”, waarbij natuurlijk de vraag rijst wie die noodzaak moet of kan aantonen.[11]

Ratificatie

Tijdens de onderhandelingen met Canada over CETA was het niet altijd duidelijk of het hier ging om een zogenoemd “gemengd verdrag”, hetgeen ratificatie vereist door alle lidstaten. In het Europees Parlement werd intussen de vraag gesteld of dit ook voor JEFTA het geval is.[15] Volgens de EU-Commissie moet een onderscheid gemaakt worden tussen het handelsverdrag op zich, wat een EU-aangelegenheid is en dus geen ratificatie door de lidstaten behoeft, en het afzonderlijke hoofdstuk investeerder-staatarbitrage dat wel nog onderhandeld wordt.[6][16]

Externe links

  • EU-Commissie: handelsrelatie met Japan
  • Ontwerptekst in onder meer het Nederlands, op europa.eu
  • EU-Japan trade in your town (interactieve website, Europese Commissie)

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ Europese Unie en Japan zetten handtekening onder lucratief handelsakkoord. nos.nl (17 juli 2018). Gearchiveerd op 18 juli 2018. Geraadpleegd op 18 juli 2018.
  2. ↑ a b (en) EU and Japan sign Economic Partnership Agreement. Europese Commissie (17 juli 2018). Gearchiveerd op 18 juli 2018. Geraadpleegd op 18 juli 2018.
  3. ↑ (en) Japan's Upper House approves free trade pact with EU by majority vote (8 december 2018). Geraadpleegd op 2 februari 2019.
  4. ↑ a b c Parlement geeft goedkeuring aan vrijhandelsovereenkomst EU-Japan (14 december 2018). Gearchiveerd op 3 februari 2019. Geraadpleegd op 2 februari 2019.
  5. ↑ Handelsverdrag EU-Japan in werking. rijksoverheid.nl (1 februari 2019). Gearchiveerd op 3 februari 2019. Geraadpleegd op 2 februari 2019.
  6. ↑ a b (en) EU-Japan trade agreement enters into force. Europese Commissie (31 januari 2018). Gearchiveerd op 3 februari 2019. Geraadpleegd op 2 februari 2019.
  7. ↑ a b c (en) Key elements of the EU-Japan Economic Partnership Agreement. Europese Commissie (18 april 2018). Geraadpleegd op 29 mei 2018.
  8. ↑ (en) JEFTA: An exclusive trade between EU negotiators and big business. Corporate Europe Observatory (28 mei 2018). Gearchiveerd op 30 mei 2018. Geraadpleegd op 29 mei 2018.
  9. ↑ (en) JEFTA LEAKS. Greenpeace (2017). Gearchiveerd op 30 mei 2018. Geraadpleegd op 29 mei 2018.
  10. ↑ (en) EU-Japan trade in your town. Europese Commissie (17 juli 2018). Gearchiveerd op 18 juli 2018. Geraadpleegd op 18 juli 2018.
  11. ↑ a b c d (en) Leaked trade papers expose EU failure to uphold transparency and environment standards. Greenpeace (23 juni 2017). Gearchiveerd op 8 december 2019. Geraadpleegd op 29 mei 2018.
  12. ↑ (en) EU says no new trade deals with countries not in Paris Agreement (2 februari 2018). Geraadpleegd op 1 oktober 2018.
  13. ↑ (en) EU-Japan trade deal first to carry Paris climate clause (17 juli 2018). Geraadpleegd op 1 oktober 2018.
  14. ↑ (en) CETA: Investment and the right to regulate. Europees Parlement (8 februari 2017). Geraadpleegd op 29 mei 2018.
  15. ↑ (en) Free trade agreement/economic partnership agreement between the EU and Japan. Europees Parlement (18 april 2018). Geraadpleegd op 29 mei 2018.
  16. ↑ (en) Answer given by Ms Malmström on behalf of the Commission. Europese Commissie (13 juni 2018). Geraadpleegd op 11 september 2018.