Cyanotypie

Anna Atkins algae

Cyanotypie is een fotografisch proces waarbij na ontwikkeling een cyaan-blauwe afdruk ontstaat.

De Engelse wetenschapper, fotograaf en astronoom John Herschel ontdekte dit proces in 1842. Hoewel John Herschel misschien wel de ontdekker is, is Anna Atkins degene die het toepaste in de fotografie. Zij bracht een gelimiteerde serie boeken met cyanotypische afbeeldingen uit die varens en andere planten beschreven. Doordat zij gebruik maakte van dit proces, wordt zij ook wel gezien als de eerste vrouwelijke fotograaf.

Het proces ontstaat bij het gebruik van twee chemicaliën:

  • Ammoniumijzercitraat
  • Kaliumhexacyanoferraat(III).

Als deze twee stoffen worden blootgesteld aan sterk licht veranderen ze in Pruisisch blauw. Wanneer de chemische middelen zijn weggespoeld met water blijft er een stabiele en kenmerkende blauwe kleur achter, waarop de afbeelding in witte lijnen is weergegeven.

Blauwdruk

Gedurende bijna een eeuw was cyanotypie de enige simpele en goedkope manier om tekeningen in het meervoud te maken. De techniek werd dan ook meteen gebruikt in de industrie, speciaal voor bouwplannen op groot formaat voor machines, zoals locomotieven en voor architectonische bouwwerken. Dit gebruik van cyanotypie staat bekend als blauwdruk.

Cyanotypieën in openbare collecties (selectie)

  • Rijksmuseum Amsterdam[1]

Externe links

  • (en) Online winkel voor Cyanotype fabricaat, papier en chemicaliën.
  • (en) Mike Ware's New Cyanotype
  • (en) Cyanotypes.com
  • (en) Skobeeva.net
Bronnen, noten en/of referenties
  • Atkins, Anna, with text by Larry J. Schaaf. Sun Gardens: Victorian Photograms. New York; Aperture, 1985.
  • Blacklow, Laura. (2000) New Dimensions in Photo Processes: a step by step manual. 3rd ed.
  • Ware, M. (1999) Cyanotype: the history, science and art of photographic printing in Prussian blue. Science Museum, UK
  • Crawford, William. The Keepers of Light New York; Morgan And Morgan, 1979.
  1. Objecten in het Rijksmuseum. Gearchiveerd op 19 juni 2023.
· · Sjabloon bewerken
Fotografie
Terminologie:Beeldhoek · Diafragma · Kleurtemperatuur · Scherptediepte · Belichtingstijd (sluitertijd) · Belichtingscompensatie · Diafragmagetal · Filmformaat · Filmgevoeligheid · Brandpuntsafstand · Hyperfocale afstand · Belichtingsmeter · Vertekening · Foto · Rode-ogeneffect · Zone-systeem
Techniek:Bokeh · Crossprocessing · Cyanotypie · Digiscoping · Fotogram (Kirlian) · Infrarood · Invulflits · Lightpainting · Macrofotografie · Nachtfotografie · Ontwikkelen · Panoramafotografie · Sepia · Stereoscopie · Tegenlicht · Time-lapse · Tilt-shiftbewerking
Compositie:Diagonaalmethode · Gulden snede · Regel van derden
Fotoapparatuur:Bridgecamera · Camera · Compactcamera · Gaatjescamera · Meetzoekercamera · Spiegelreflexcamera · Systeemcamera · Technische camera · Tweeogige spiegelreflexcamera · Stereocamera · Diaprojector · Donkere kamer · Film · Filmformaat · Filter · Flitser · Ringflitser · Filmprojector · Fresnellens · Statief · Vergrotingsapparaat
Objectief:Objectief (optica) · Objectief (fotografie) · Objectief met vaste brandpuntsafstand‎ · Standaardobjectief · Teleobjectief · Groothoekobjectief · Fisheye-objectief · Macro-objectief · Zoomobjectief · Retrofocus- en teleconstructie · Tilt-shiftobjectief
Geschiedenis:Autochroom · Calotypie · Collodiumprocedé · Daguerreotypie · Heliografie · Lippmannproces · Zilvergelatinedruk
Digitale fotografie:Beeldsensor (CMOS · CCD · 3CCD) · Digitale camera · Digitale spiegelreflexcamera · Digitale beeldbewerking · Pixel · Resolutie
Kleurenfotografie:Kleur · Kleurenmanagement (Kleurruimte · Primaire kleuren · RGB-kleursysteem · CMYK)
Overige:Beeldende kunst · Camera obscura · Fixeer · Holografie · Lomografie · Vignettering
Lijsten:Cameramerken · Fotografen · Persfotografen · Vrouwelijke fotografen
Genre:Abstracte fotografie · Architectuurfotografie · Documentaire fotografie · Landschapsfotografie · Luchtfotografie · Macrofotografie · Naaktfotografie · Natuurfotografie · Ogenbliksfotografie · Onderwaterfotografie · Picturalisme · Portretfotografie · Sociale fotografie · Straatfotografie · Urban exploring · Wildlifefotografie
Mediabestanden
Zie de categorie Cyanotypes van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.