Conflictmineralen

Ambachtelijke mijn in Kailo (DRC). Ook kinderen worden ingeschakeld.

Conflictmineralen zijn natuurlijke hulpbronnen die worden gewonnen in een conflictzone en worden verkocht om de gevechten te financieren en dus te bestendigen.[1] Er is zowel statistisch als anekdotisch bewijs dat de toegankelijkheid van kostbare grondstoffen door oorlogvoerende of rebellerende partijen conflicten kan verlengen[2] (de “vloek van de grondstoffen”).[3] Het meest bekende voorbeeld ligt in de 21e eeuw in de oostelijke provincies van de Democratische Republiek Congo (DRC), waar diverse legers, rebellengroepen en externe actoren hebben geprofiteerd van de mijnbouw. De ertsen worden via tussenpersonen op de markt gebracht, en hebben op die manier bijgedragen aan het geweld en de uitbuiting tijdens langdurige conflicten in de regio.[2]

Frequent gedolven conflictmineralen zijn cassiteriet (voor tin), wolframiet (voor wolfraam), coltan (voor tantaal), en gouderts. Deze mineralen zijn essentieel bij de productie van een heleboel apparaten in de consumentenelektronica zoals smartphones, tablets en computers. Een van de eerste bekende voorbeelden van een conflictmineraal waren de zogenoemde bloeddiamanten. Nog andere mineralen zijn onder meer talk, en zelfs aardolie: ISIS gebruikte olie-inkomsten om zijn militaire en terroristische activiteiten te financieren.

Regulering

De Europese Unie stelde in mei 2017 de EU-Verordening 2017/821 inzake conflictmineralen op,[4] die vanaf 1 januari 2021 in voege trad. De verordening verplicht echter enkel Europese bedrijven om met “passende zorgvuldigheid” (een OESO-definitie[5]) de oorsprong van hun leveringen na te gaan, en betreft enkel vier mineralen (tin, tantaal, wolfraam en goud). Mede daarom gaat de verordening volgens critici niet ver genoeg.[6]

In de Verenigde Staten verplichtte de Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer Protection Act uit 2010 fabrikanten om hun toeleveranciers door te lichten, en het gebruik van conflictmineralen te rapporteren. De wet werd echter nadien in de rechtspraak afgezwakt.[7]

Organisaties

Diverse niet-gouvernementele organisaties zoals Global Witness of Southern Africa Resource Watch[8] ijveren voor meer informatie en bewustwording rond het gebruik van conflictmineralen. Ook het Fairphone-project voor de productie van conflictvrije smartphones gaat in die richting.

Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Conflict resource op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  1. ↑ Conflictmineralen: wat je erover moet weten. Consumentenbond (11 mei 2021). Gearchiveerd op 15 juni 2021.
  2. ↑ a b ‘Oost-Congolezen worden in de steek gelaten door hun overheid en vergeten door de wereld’. MO* (15 april 2021). Gearchiveerd op 18 augustus 2021. Geraadpleegd op 17 augustus 2021.
  3. ↑ De vloek van de grondstoffen. MO* (26 september 2011). Gearchiveerd op 2 februari 2018. Geraadpleegd op 17 augustus 2021.
  4. ↑ Verordening (EU) 2017/821 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 tot vaststelling van verplichtingen inzake passende zorgvuldigheid in de toeleveringsketen voor Unie-importeurs van tin, tantaal en wolfraam, de overeenkomstige ertsen, en goud uit conflict- en hoogrisicogebieden
  5. ↑ (en) OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains of Minerals from Conflict-Affected and High-Risk Areas. OESO. Gearchiveerd op 3 augustus 2021.
  6. ↑ Conflictmineralen: waarom de stand van zaken met de EU-regelgeving niet voldoende is om in het veld verandering te bewerkstelligen (20 mei 2016). Gearchiveerd op 18 augustus 2021. Geraadpleegd op 17 augustus 2021.
  7. ↑ (en) Conflict Minerals and Resource Extraction: Dodd-Frank, SEC Regulations, and Legal Challenges (2 april 2015). Geraadpleegd op 17 augustus 2021.
  8. ↑ Southern Africa Resource Watch. Gearchiveerd op 6 juni 2023.