Bishnupriya

Bishnupriya (Manipuri)
বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী
(of: ইমার ঠার Imar Thar)

Gesproken in

Noordoost-India en -Bangladesh

Sprekers

120.000 (2008)^[1]

Taalfamilie

Indo-Europees

Indo-Iraanse talen
- Indo-Arische talen
  - Oostelijke groep
    - Bengaals-Assamees
      - Bishnupriya

Alfabet

Bengaals

Taalcodes

ISO 639-1

ISO 639-2

ISO 639-3

bpy

Portaal

Taal

Het Bishnupriya, of voluit Bishnupriya Manipuri, is een Indo-Arische taal die door 120.000 mensen in het noordoosten van India en in Bangladesh wordt gesproken.

Naam en herkomst

De naam Bishnupriya hangt samen met die van de stad Bishnupur in de deelstaat Manipur in India. Mensen die Bishnupriya, een Indo-Europese taal, spraken woonden hier eeuwenlang samen met mensen die Meitei, een Sino-Tibetaanse taal als moedertaal hadden.^[2] Zeker 4000 stamwoorden uit het Bishnupriya zijn aan het Meiteit ontleend. Weggevlucht voor (burger-)oorlogen in de 18e en 19e eeuw zijn de Bishnupriya-sprekers nu vooral te vinden in de naburige deelstaten Assam en Tripura en in Bangladesh. In Manipur zelf is Bishnupriya vrijwel uitgestorven.^[3] Mensen die hechten aan historisch besef pleiten sterk voor het gebruik van de volledige naam Bishnupriya Manipuri, ook in reactie op de neiging om Meitei als enige taal van Manipur ('Manipuri) te beschouwen.^[4] Sprekers van de taal gebruiken ook wel de naam Imar Thar: "Moedertaal". Anderen hebben in het verleden wel de benaming Mayang gebruikt, maar dit is een woord uit het Meitei met de betekenis "mensen uit andere delen van Noord-India, buiten Manipur".^[5]

Classificatie

Het Bishnupriya behoort samen met tot de Bengali, Assamees en Oriya tot de familie van de Bengaals-Assamese talen. Het is een agglutinerende taal: van een stamwoord kunnen met voor- en achtervoegsels honderden woorden worden afgeleid.^[3]

Dialecten

Bishnupriya kent zelf weer twee dialecten: Madai Gang en Rajar Gang, respectievelijk te vertalen als "Koninginnedorps" en "Koningsdorps".^[3] Een ander woord voor Madai Gang is Leimanai, van leima (koningin) + nai (bediende), dus: "Koninginnehoftaal". Een ander woord voor Rajar Gang is "Ningthaunai", van ningthau (koning) + nai (bediende), dus: "Koningshoftaal". Deze dialecten zijn geen streektalen: ze komen verspreid naast elkaar voor.^[6]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Gordon, Raymond G., Jr. (ed.) "Bishnupriya" op site Ethnologue: Languages of the World editie 15 (2005); geraadpleegd 2015-05-17
↑ Tunga, S.S. Bengali and Other Related Dialects of South Assam (1995) Mittal Publications, New Delhi; ISBN 978-8170995883; p.69, 70; geraadpleegd 2015-05-17
↑ ^a ^b ^c Kalita, N. J. e.a. Morphological Analysis of the Bishnupriya Manipuri Language Using Finite State Transducers,Computational Linguistics and Intelligent Text Processing (2014) Springer, Berlin; p. 207; geraadpleegd 2015-05-17. Gearchiveerd op 5 juni 2023.
↑ Singha, A.K. "Bishnupriya Manipuri: A Brief Introduction" in: Language in India jrg. 2 (9 december 2002) ISSN 1930-2940; geraadpleegd 2015-05-17. Gearchiveerd op 21 september 2022.
↑ Sen, S. Tribes and Castes of Manipur: Description and Select Bibliography (1992) Mittal Publications, New Delhi ISBN 9788170993100; p. 69; geraadpleegd 2015-05-17. Gearchiveerd op 5 juni 2023.
↑ Kalita, N.J. e.a. Towards The Development of a Bishnupriya Manipuri Corpus paper (25/26 maart 2013) National Conference on Recent Trends in Computer Sciences, Bodoland University; p. 2; geraadpleegd 2015-05-17. Gearchiveerd op 13 november 2017.