Matka Kanyonu

Matka (Makedonca: Матка,  "dölyatağı" anlamında) Makedonya'nın başkenti Üsküp'ün batısında bulunan bir kanyondur. Yaklaşık 500 hektar^[1] alan kaplayan Matka, Kuzey Makedonya'nın en popüler açık hava istikametlerinden biridir ve ayrıca içinde birkaç manastır bulunur. Matka Kanyonu içindeki Matka Gölü ülkedeki en eski yapay göldür.^[2]

Jeoloji

Matka Kanyonu'nda uzunlukları 20 metre ile 176 metre arasında değişen 10 mağara bulunur. Kanyonda ayrıca her ikisi de aşağı yukarı 35metre derinliğe ulaşan iki dikey çukur bulunur.^[1]

Vrelo Mağarası

Treka Nehri'nin sağ kıyısındaki Vrelo Mağarası, Doğanın Yedi Harikası Projesinde en iyi 77 doğa alan arasında yer almıştır.^[3]

Vrelo Mağarası'nda pek çok sarkıt bulunur. Ortada bulunan ve şeklinden ötürü "Çam Kozalağı"  olarak bilinen büyük sarkıt, bunlardan biridir. Mağaranın sonunda biri diğerinden geniş iki göl bulunur.  Küçük gölün en geniş yeri 8 metre, en derin noktası 15 metredir. Büyük gölün en geniş yeri 35 metre, en derin noktası 18 metredir.^[4]

Mağaranın derinliği tam olarak bilinmese de, dünyanın en derin yeraltı mağarası olabileceği ifade edilmektedir.^[5]

Biyoloji

Matka Kanyonu, kimisi bölgeye özgü olan pek çok bitki ve hayvan türünün yuvasıdır. Bitki türlerinin yaklaşık %20'si Matka'ya özgüdür. Kanyon ayrıca 77 endemik kelebek türünün ev sahibidir.^[6] Kanyonun mağaralarında geniş yarasa populasyonları yaşar^[7]

Cazibe noktaları

Matka Kanyonu, Üsküp'e yakınlığından ötürü halk ve turistler için popüler bir yerdir. Kanyon, Kuzey Makedonya'nın en önemli alpine tırmanışı bölgelerindendir. Tırmanma mevsimi Paskalya döneminde başlar ve Kasım'da biter.  Balık tutma, avlanma ve yüzmenin yanında Treska Treska Nehri'nde kayak, sevilen aktivitelerdir.^[6]

Manastırlar

Kanyon alanında bazı tarihi kilise ve manastırlar bulunur. Treska nehri boğazında bulunan Aziz Andrew Manastırı, 1389'da Kral Vukasin'in oğlu Andrijaš tarafından yaptırılmıştır ve Metropolitan Jovan'ın eseri fresklerle kaplıdır.^[8]

Treska'nın sol yakasındaki Matka Manastırı, 14. yüzyıldan kalmadır,^[9] Kilisedeki bir kitabeye göre Milica adlı biri 1497'de kiliseyi çatısı çökmüş ve harap halde bulmuştur ve çatıyı yenileyip yeni freskler eklemiş; bir sütunlu giriş inşa etmiş ve bağ oluşturmuştur.^[10]

Aziz Nikola Manasıtırı, kanyonun ve Aziz Andre Manastırı'nın üstündeki bir sarp kayalıktadır. Kilisenin yapım tarihi bilinmez. Kaynaklarda ilk defa 17. yüzyılda, Osmanlı döneminde kendisinden bahsedilir. Kilisenin ikonostasisi 1645 yılında, batıdaki freskler 1630 yılında yapılmıştır. Manastır 18. yüzyılda terk edildi. 1816'da bir keşiş kiliseyi çatısı çökmüş olarak  bulup canlandırmaya çalışsa da 1897'deyeniden terk edildi. Manastırın eşsiz bir kanyon manzarası vardır.^[11]

Ayrıca bakınız

• Treska
• Kanyon

Kaynakça