Künstlerroman

Künstlerroman (Bildungsroman olarak da adlandırılır) Ayrıca Friedrich Wilhelm von Hackländer tarafından yazılmış edebi eserin ismi.^[1]

Künstlerroman kelime anlamı olarak çevirildiğinde "sanatçının romanı" olarak Türkçede karşılığını bulur. Bu anlam içeriğinden yola çıkıldığında Künstlerroman'ın; genç ve çıraklık dönemindeki sanatçıların, seçtikleri ve hayatlarını adamayı düşündükleri sanat alanının zorluklarını, güzelliklerini ya da çirkinliklerini anlatan, bu genç sanatçıları bilgilendirmeyi amaçlayan romanlar olduğunu söylenebilir.^[2]

Bu tip romanın en klasik örneği James Joyce'un Portrait of the Artist as a Young Man (1916) romanıdır.

Örnekler

Almancada

Johann Wolfgang von Goethe'nin 1774 The Sorrows of Young Werther- Genç Werther'in Acıları
Ludwig Tieck'in 1798 Franz Sternbalds Wanderungen
Novalis'in 1802 Heinrich von Ofterdingen
Hermann Hesse'nin Demian (1919) ve Klingsor's Last Summer (1920)
Thomas Mann'ın Death in Venice (1912), Tonio Kröger (1903), and Doktor Faustus (1947)
Jakob Wassermann'ın 1915 Das Gänsemännchen
Rainer Maria Rilke'nin 1910 The Notebooks of Malte Laurids Brigge

İngilizcede

1805 William Wordsworth'un "The Prelude"
1848 Anne Brontë'nin The Tenant of Wildfell Hall
1850 Charles Dickens'ın David Copperfield
1852 Herman Melville'in Pierre: or, The Ambiguities
1856 Elizabeth Barret Browning'in Aurora Leigh
1875 Henry James'in Roderick Hudson
1890 Henry James'in The Tragic Muse
1909 Jack London'ın Martin Eden
1913 D. H. Lawrence'ın Sons and Lovers
1914 James Joyce'un A Portrait of the Artist as a Young Man
1915 W. Somerset Maugham'ın Of Human Bondage
1915 Willa Cather'ın Song of the Lark
1918 Wyndham Lewis'in "Tarr"
1920 F. Scott Fitzgerald'ın This Side of Paradise
1927 Virginia Woolf'un To the Lighthouse
1928 Radclyffe Hall'un The Well of Loneliness
1929 Thomas Wolfe'un Look Homeward, Angel
1933 Malcolm Lowry'nin Ultramarine
1936 George Orwell'in Keep the Aspidistra Flying
1939 John Fante'nin "Ask the Dust"
1945 Richard Wright's Black Boy
1955 William Gaddis'in The Recognitions
1961 Irving Stone'un The Agony and the Ecstasy
1970 Patrick White'ın The Vivisector
1971 Alice Munro'un "Lives of Girls and Women"
1972 Chaim Potok'ın My Name is Asher Lev
1973 Milan Kundera'nın Life Is Elsewhere
1974 Margaret Laurence'ın The Diviners
1977 John Fowles'ın The Magus
1988 Margaret Atwood'un Cat's Eye
2006 Alison Bechdel'in Fun Home
2006 Mark Stewart'ın Passing Strange
2010 Eileen Myles'ın Inferno (A Poet's Novel)
2010 Wena Poon'un "Alex y Robert", the Asian American Künstlerroman
2012 Giacomo Lee'nin Red Trick

Alasdair Gray'in Lanark: A Life in Four Books kitabı, sırasıyla dört kitaptan oluşur; 1. ve 2. kitaplar Künstlerroman kategorisindedir.

Fransızcada

1904–1905 Romain Rolland'ın Jean-Christophe
1913 Marcel Proust'un In Search of Lost Time^[3]

İtalyanca'da

Gavino Ledda'nın My Father, My Master

İzlandaca'da

Halldór Laxness'in World Light

Rusça'da

Vladimir Nabokov'un The Gift

Hırvatça'da

1932 Miroslav Krleža'nın The Return of Filip Latinovicz

Kaynakça

^ Hackländer, Friedrich Wilhelm (1866). Künstlerroman (Almanca). A. Krabbe. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2012.
^ John Neary Something and nothingness: John Updike & John Fowles'ten bir kurgu. 5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p.54